―умумий ва хусусий физиотерапия асослари‖

Қарши кўрсатмалар.
Ўткир яллиғланиш жараѐнлари, яққол 
атеросклероз, юрак ишемик касаллиги, зўриқиш стенокардияси II ФС дан 
юқори, сурункали гломерулонефрит, жигар циррози, тиреотоксикоз, 
инфекцион касалликлар, вегетатив-томир дисфункцияси, ҳомиладорликнинг 
иккинчи ярми ва лактация даври. 
Параметрлари. 
Муолажа 60-90
0
С ҳароратгача қиздирилган суюқ 
парафин билан ўтказилади. Тибиѐт амалиѐтида парафин препаратлари 

---

178 
озокерит, даволовчи балчиқ билан қўшиб ўтказилади. Улар юқори иссиқлик 
ушлаб қолиш хусусиятига эга. 
Методика. 
Парафинни иситиш махсус идишларда, сув ҳаммомида ва 
парафин ванналарида амалга оширилади. Муолажа олдидан 10-15 минут 
давомида парафин стерилланади (110-140
0
С ҳароратда). Сўнгра совуѐтган 
парафин қатлам-қатлам, парафин ванночкаси ва апплекация усулларида 
вазелин билан ишлов берилган тери соҳасида қўлланилади.
Қатлам-қатлам усули. 
Кисточка ѐки пахтали тампон 60-65
0
С 
ҳароратда эритилган парафинга ботирилади ва жарохатланган тери юзасига 
юпқа қатлам билан суртилади. Биринчи қатлам қотганидан сўнг кейинги 
қатламлар суртилади токи парафин қалинлиги 1,5-2 см га етгунча. Сўнгра 
аппликация клеенка, пахтали мато билан ўралади. 
Салфетка-апплекация усули. 
Марлядан тайѐрланган 10 қават букилган 
салфеткалар 60-65
0
С ҳароратда эриган парафинга солинади. Парафин билан 
шимилган салфеткалар олинади, сиқилади ва таъсир соҳасига қўйилади. 
Апплекация клеенка, пахтали мато билан ўраб қўйилади.
 
Кювет-апплекация усули. 
Эритилган парафин девор баландлиги 5-6 см 
ли кюветларга солинади. Парафин қаватининг қалинлиги 1,5-2 см. 
Парафиннинг 50-52
0
С ҳароратгача совиганидан сўнг аппликация беморнинг 
жарохатланган соҳасига қўйилади. Қават юзаси клеенка ва одеял билан 
ўралади. 
Сепиш усули.
Парафин 15 минут давомида 100
0
С ҳароратгача 
қиздирилиб стерилланади. Махсус пульверизатор металл балонига 80
0
С 
ҳароратли эритилган парафин қуйилади. Унга ҳаво юбориб, жарохат ѐки яра 
юзасига парафин сепилади. Агар парафин сепилиши қийинлашса. Уни 
қиздириш зарур. Парафин қалинлиги 0,3-0,5 см гача сепилади, клеенка, 
пахтали мато билан ўралади. Муолажа давомийлиги 20-60 минут.
Парафинли маска. 
Стерил парафин индивидуал сиғимдан кисточка ѐки 
пахтали тампон билан юзнинг терисига қатлам қилиб суртилади, бунда бурун 

---

179 
йўллари ва оғиз очиқ қолдирилади. Муолажадан олдин тери спирт билан 
ѐғсизлантирилади, агар у ѐгли бўлса, ѐки ўсимлик ѐғи билан артилади, агар у 
қуруқ бўлса. Парафин қалинлиги 0,3-0,5 см га етганида, у клеенка ва пахтали 
мато билан ўралади. Таъсир этиш вақти косметика мақсадда 20 минут, 
даволовчи маска 30-60 минутга қолдирилади. 
Юқори ѐки пастки жағ альвеоляр ўсимтаси шиллиқ пардасининг 
апплекацияси.
Оғиз бўшлиғи муолажага тайѐрланади. Эритилган парафинга 
8 қават букилган салфетка тушурилади, парафин билан шимдирилади, енгил 
сиқилади ва тиш қатори орқали кўприк кўринришида қўйилади. Бемор 
оғзини ѐпади. Таъсир давомийлиги 30 минут. 
Парафинтерапия озокериттерапия (
п а р а ф и н - о з о к е р и т т е- 
 р а п и я
), балчиқ терапия (
п а р а ф и н – п е л о и д о т е р а п и я
) ва 
инфрақизил нурлатиш (
п а р а ф и н – ф о т о т е р а п и я
) билан қўшиб 
ўтказилади.
Парафинтерапия муолажасини дозалаш қўлланиладиган парафин 
ҳарорати, таъсир майдони ва давомийлиги билан амалга оширилади. 
Муолажа ҳар куни ѐки кун ора ўтказилади, давомийлиги 30-60 минут, бир 
курсга 12-15 муолажа. Муолажадан сўнг албатта 30-40 минут давомида дам 
олинади. Парафинтерапия курси 1-2 ойдан кейин қайта ўтказилади.