|
Эгаллаган билимларни назорат турлари
Назорат саволлари
1.Сув билан даволаш турларини санаб ўтинг.
2.Қайси физик омиллар иссиқлик билан даволашга тааллуқли?
3.Парафин-озокеритнинг таъсир механизми.
4.Пелоидотерапияга кўрсатма ва қарши кўрсатма.
5.Стоматологияда парафин-озокерит терапиянинг қайси усуллари
қўлланилади?
6.Бальнеотреапияга тушунча беринг.
7.Минерал сувларнинг классификацияси.
8.Минерал сувларнинг таъсир механизми.
9.Бальнеотерапия. Стоматологияда қўлланиладиган усуллари.
10.Стоматологияда бальнеотерапия қўллашга кўрсатма ва қарши
кўрсатма.
Тест вазифаси
№
Тест вазифаси
Тўғги
жавоб
Муқобил
жавоб
Муқобил
жавоб
Муқобил
жавоб
1
Оғиз бўшлиғи
бальнеотерапия-
си қуйдаги
ҳолатларда
қилинмайди:
*сўлак
безлари
оқмаларида
афтоз
стоматитда
гингивит-
ларда
пародон-
тозда
2
Ошқозон
секрециясининг
пасайишида
минерал сувни
ичиш овқат
қабул қилишдан
қанча вақт
олдин тавсия
этилади:
*10-15
минут
олдин
30-45 минут
олдин
1соат
олдин
2 соат
олдин
3
Маҳаллий иси-
*синишлар- ўткир
сурункали синишлар-
187
тиш муолажала-
ри (балчиқ би-
лан даволаш,
парафин билан
даволаш ва
бошқалар)
қуйидаги
беморларда
қўлланилади:
да иммоби-
лизация
даврида
периостит
остеомие-
лит
да
4
Гидротерапия
таъсирида пайдо
бўлади:
* зарарлан-
ган соҳа-
нинг меха-
ник тозала-
ниши, веноз
димланиш-
нинг йўқо-
тилиши,
оғриқнинг
камайиши
йирингли
жараѐнни
тезлашти-
риш
веноз дим-
ланишни
тезлашриш
оғриқни
кучайти-
риш
томирлар
тонусини
ошириш,
гиперемия
5
Балчиқ билан
даволашга
қарши кўрсатма
бўлиб
ҳисобланади:
*ревматоид
артрит,
фаоллик II
бўғим кон-
трактураси
ошқозон
яра касал-
лигининг
ремиссия
даври
ревматоид
артрит,
фаоллик I
6
Тизза бўғимига
парафин билан
таъсир этиш
учун қуйидаги
усулини қўллаш
мақсадга
мувофиқ бўлиб
ҳисобланади:
*кювет-
аппликация
салфетка-
аппликация
қатлам
қатлам
ванночка
7
―Гидротерапия―
бу:
*чучук
сувнинг
шифобахш
қўлланилиш
минерал
сувнинг
шифобахш
қўлланили-
ши
душ ва
ванналар-
нинг
шифобахш
қўлланили
ши
денгизда
чўмилиш
8
Парафинотера-
пияга қарши
кўрсатма:
*абсцесс
чандиқли
жараѐн
чаноқсон
бўғими-
нинг
артрози
спастик
миозит
9
Парафин ва озо-
*20-25
10-15 минут 30-40
50-60
188
керит апплика-
циясининг ўрта-
ча давомийлиги
қанча?
минут
минут
минут
10
Углекислотали
ванналарнинг
таъсири
қуйидаги
омилларга
боғлиқ эмас:
*ваннадаги
сув
миқдорига
ваннадаги
сув
ҳароратига
углекисло-
тали газ
миқдорига
организм
система-
ларининг
функцио-
нал
ҳолатига
11
Ҳаракатсиз
душларга
тааллуқли:
*кўтарилув
чи
шотланд
елпиғмч-
симон
струяли
12
Балчиқ билан
даволаш мумкин
бўлмаган
касалликлар:
*пиодермия склеродер-
мия
тизза
бўғими
артрози
товон
суяги
шпораси
13
Маҳаллий иси-
тиш муолажала-
ри (балчиқ би-
лан даволаш,
парафин билан
даволаш ва
бошқалар)
қуйидаги
беморларда
қўлланилади:
*сурункали
аднексит
ремиссия
босқичида
юз нерви
неврити
ўткир ости
босқичида
мастопа-
тия
гепатит-
нинг ўткир
даврида
Вазиятли масала
1.Беморда 50 йиллик инъекциядан кейинги чайнов мушаклари
контрактураси.
1.Қайси мақсадда беморга физик омиллар билан даволаш тавсия этилади?
2.Қайси физиомуолажаларни тавсия этасиз?
Жавоб
эталони:
1.физиотерапевтик
даволашнинг
мақсади-
яллиғланишга қарши, миорелаксацияловчи ва миостимулловчи таъсир.
2.Магниттерапия, УЮЧ-терапия, амплипульс терапия, парафин-озокерит
апплекацияси.
2.Бемор чакка-пастки жағ бўғими чиқиши диагнози билан.
189
1.Мазкур патологик тҳолатда физиодавонинг вазифаларини келтиринг.
2.Қайси физик омилларни тавсия этиш мумкин?
Жавоб эталони: 1.физиотерапевтик даволашнинг мақсади-анальгетик,
яллиғланишга қарши, регенерация таъсирини стимулловчи, бўғимлар
контрактурасининг профилактикаси.
2.периартикуляр тўқималарда микроциркуляция ва микрореологияни
яхшилаш мақсадида магниттерапия, гидрокортизонли ѐки индометацинли
ѐки гепаринли мазлар билан ультрафонофорез, яллиғланишга қарши ва
сўрилтирувчи терапия мақсадида жарохатланган бўғим соҳасига УЮЧ-
терапия ѐки новокаин, калий йод, натрий салицилат билан электрофорез,
бўғим ва бўғим олди тўқималарга трофик таъсир мақсадида парафин-
озокерит ѐки балчиқли апплекация.
3.7 ѐшли бола юз жағ соҳасининг туғма деформацияси билан,
жисмоний ривожланиши паст.
1.мазкур патологик ҳолатда физиодаволашнинг вазифаларини сананг.
2.Мос физиотерапевтик давони тавсия этинг.
Жавоб эталони: 1.физиотерапевтик даволашнинг мақсади-трофик
жараѐнларнинг стимуляцияси, иммунмодуляцияловчи, умуммустахкамловчи
таъсир.
2.магниттерапия, парафин-озокерит ѐки балчиқли апплекация, заифлашган
мушаклар соҳасига амплипульстерапия, умумий УБН, чиниқтириш,
гидротерапия, бальнеотерапия, массаж.
6 боб. КУРОТОЛОГИЯ. ЎЗБЕКИСТОН КУРОРТЛАРИ
Курортология – тиббий илмий фан бўлиб, тиббий физик омилларнинг
даволаш хусусиятлрини, уларнинг одам организмига таъсирини, курортларда
ва курортлардан ташқари муассасаларда уларни даволаш ва касалликнинг
олдини олиш мақсадида қўлланилиш имкониятини ўрганади, санатория-
190
курортларда даволаш учун тўғри келадиган ва тўғри келмайдиган кўрсат-
маларни ишлаб чиқаради.Бундан ташқари, курортология вазифаларига
курорт ресурсларини топиш, аҳолининг санатория-курортларда даволаниш
эхтиѐжларини ўрганиш, курорт қурилишининг принцип ва нормативларини
ўрганиш, курорт ресурсларини санитария муҳофаза қилиш саволлари киради.
Курорт – табиий даволаш омилларига, минерал манбаларига, шифо-
бахш балчиқ қатламларига, мақбул иқлимга, шунингдек беморларнинг
даволаниши ва дам олиши учун мўлжалланган бальнеотехник, гидротехник
иншоатларига, санаторияларига эга бўлган жойдир.
Курортлар асосий табиий шифобахш омиллар характери бўйича бир
нечта типларга бўлинади : бальнеологик, балчиқли ва иқлимли. Курортлар-
нинг кўпчилиги ўзида иккита, учта шифобахш омилларини сақлайди ва
бальнео-балчиқли, бальнео-иқлимли, бальнео-иқлимли-балчиқли бўлиб
ҳисобланади.
Бальнеологик курортларнинг асосий шифобахш омиллари минерал
сувлар ҳисобланади, ҳозирги вақтда 9 та бальнеологик гуруҳ минерал сув-
лари аниқланган, яъни
1-гуруҳ минерал сувлари, таъсири ион таркиби ва минерализация билан
аниқланади;
2-гуруҳ ангидридли сувлар;
3-гуруҳ водород сульфидли сувлар;
4-гуруҳ темирли сувлар;
5-гуруҳ бромли, йодли, бромйодли сувлар;
6-гуруҳ кремнили ҳароратли сулар;
7-гуруҳ мишьяк сақловчи сувлар;
8-гуруҳ родонли сувлар;
9-гуруҳ бор сақловчи сувлар, одам терисининг юза қисми учун ва ичиш
учун қўлланилади.
191
Балчиқли курортларда даволаш мақсадида сульфидли ил балчиғи,
сапропел, торфли, сопочкали балчиқ турлари қўлланилади.
Иқлимли курортларда асосий шифобахш омил – иқлимнинг хоссаси
бўлиб, курортларнинг географик жойлашишига, денгиз сатҳидан баландлиги,
ўсимликлар турларига, сув ҳавзаларининг борлигига асослангандир.
Санатория-курортда беморларни даволаш босқичларидан бири бўлиб,
олдинги ва кейинги касалликни даволаш-олдини олиш чоралари билан
боғлиқ бўлиши керак. Даволашнинг яхши натижаси асосан беморларни
курорт ва санаторияга тўғри танлаб олиш билан аниқланади. Бемор
санаторияга сантория-курорт картасисиз қабул қилинмайди, чунки унда
даволовчи шифокорнинг касаллик даражаси ва босқичларини ҳисобга олиб
берган тиббий тавсияномаси, беморнинг умумий аҳволи, асосий касалликка
йўлдош касалликлар, санаторияга юборишдан олдин текширишлар ва
шифохона ѐки поликлиникада даволанган натижалари ѐритилган бўлади.
Беморни санаторияга юборишнинг қуйидаги тартиби қабул қилинган :
шифокорнинг санатор-курорт билан даволаниш тавсияномасини, курорт
(санатория) типини, даволаш (санаторияда, амбулаторияда) турини ва
йилнинг қайси вақтида даволашни ўз ичига олган маълумотномани (тасдиқ-
ланган шакл бўйича) бемор қўлига берилади. Берилган маълумотнома сана-
тор-курорт картасининг ўрнига ўта олмайди ва беморни санаторияда давола-
ниш учун қабул қилиш хуқуқини бермайди. У фақат йўлланма олиш жойига
тавсия қилиш учун берилади. Йўлланмани олиб даволовчи шифокор қабули-
га келади, ўз навбатида шифокор йўлланма ва тиббий тавсияноманинг бир-
бирига тўғри келишини текшириб, шундан сўнг санатория-курорт картасини
тўлдиради ва беморга беради. Маълумотнома ва санатор-курорт картаси ўз
таъсир кучини 2 ойгача сақлайди. Сил билан касал беморлар учун тартиб
қуйидагича, яъни уларни санатория-курортда даволанишга ноҳия (шаҳар)
силга қарши диспансерлари юборади.
192
Санатория-курортга даволаниш учун юборишда нафақат беморнинг
ҳолатини баҳолаш; балки беморни санатор-курортда даволанишга юбориш
учун умумий қабул қилинган кўрсатма ва қарши кўрсатмалар ҳам эътиборга
олинади.
Беморларни (катталар ва ўсмирлар) курортга юборишга
Do'stlaringiz bilan baham: |
