Умаров илхомжон юлдашевич ўзбекистон республикаси озиқ-овқат саноатида тадбиркорликни ривожлантиришнинг иқтисодий механизмларини такомиллаштириш

3.6 - жадвал 
Республика озиқ-овқат саноатининг мулк шаклига кўра ялпи ички 
ишлаб чиқаришдаги кўрсаткичлари
137
 
Кўрсаткичлар 
2009 й. 
2010 й. 
2013 й. 
2016 й. 
2017 й. 
2018 й. 
Озиқ-овқат саноатида 
ишлаб чиқариш ҳажми, 
млрд.сўм 
3729,8 
4917,6 
9905,3 
23617,2 
25408,1 
27256,0 
% 
100 
100 
100 
100 
100 
100 
Шу жумладан: 
“Ўздонмаҳсулот” 
компанияси, млрд.сўм 
805,6 
968,8 
1436,3 
2574,3 
2636,4 
2752,9 
% 
21,6 
19,7 
14,5 
10,9 
10,4 
10,1 
“Ўзвиносаноатхолдинг” 
компанияси, млрд.сўм 
425,2 
521,3 
881,6 
1582,4 
Х 
Х 
% 
11,4 
10,6 
8,9 
6,7 
Х 
Х 
“Узшаробсаноат” АЖ, 
млрд.сўм 
Х 
Х 
Х 
Х 
1615,8 
1662,6 
% 
Х 
Х 
Х 
Х 
6,3 
6,1 
Озиқ-овқат саноати 
корхоналари уюшмаси, 
млрд.сўм 
1074,2 
1470,4 
3308,4 
Х 
Х 
Х 
% 
28,8 
29,9 
33,4 
Х 
Х 
Х 
“Узбекозиқовқатхолдинг
” холдинг компанияси, 
млрд.сўм 
Х 
Х 
Х 
8289,6 
8945,6 
9648,6 
% 
Х 
Х 
Х 
35,1 
35,2 
35,4 
Хусусий корхоналар ва 
бошқалар, млрд.сўм 
1424,8 
1957,2 
4279,1 
11170,9 
12210,3 
13191,9 
% 
38,2 
39,8 
43,2 
47,3 
48,1 
48,4 
Бу абсалют кўрсаткичларда ишлаб чиқариш ҳажми нисбатан секин 
ўсганлигини кўрсатади. Озиқ-овқат саноатида ишлаб чиқариш ҳажми 
2009

2018 йиллар оралиғида 7,3 баробар ошган. («3.6-жадвалга қаранг»). 
Жумладан, «Ўздонмаҳсулот» компаниясида 

2,8 баробар, «Ўзвиносаноат-
холдинг» компаниясида – 2,4 баробар, 2017-2018 йилларда «Узшаробсаноат» 
АЖ 2,8 фоизга, озиқ-овқат саноати корхоналари уюшмасида – 3,1 баробар 
ҳамда 2017-2018 йилларда «Ўзбекозиқовқат-холдинг» ХК 16,4 фоизга, 
137
Умаров И.Ю. Ўзбекистон Республикасида озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш салоҳияти. // 
Иқтисодиёт ва инновацион технологиялар. – № 6, 2018. ноябрь-декабрь. Ўзбекистон Республикаси Давлат 
статистика қўмитасининг тегишли йиллардаги Таҳлилий ахборотнома маълумотлари.

---

134 
хусусий корхоналар ва бошқаларда – 9,2 баробарга ўсган. Озиқ-овқат 
саноатида «Ўзбекозиқовқатхолдинг» ХКсининг 2018 йилдаги улуши 35,4 
фоизни ҳамда хусусий ва бошқа корхоналарнинг улуши 48,4 фоизни ташкил 
этган
138
. Бироқ, шуни таъкидлаш лозимки, соҳа ривожи учун қулай муҳит 
яратиш борасида ҳар бир ҳудуднинг ўзига хос бўлган хусусиятларни ҳисобга 
олиш ҳам тақозо этилади. Ушбу ҳолатни республика озиқ-овқат саноати 
ишлаб чиқариш ҳажмининг ЯИМ, саноат ишлаб чиқариши ва аҳоли 
бандлигидаги улушларини («3.7-жадвалга қаранг») вилоятлар бўйича 
гуруҳлашда кўришимиз мумкин. 
Республика худудлари озиқ-овқат саноатида ишлаб чиқариш ҳажмининг 
нисбий кўрсаткичлари бўйича гуруҳлаш даражаси ўтказилган. Натижада 
худуд озиқ-овқат саноати кўрсаткичи энг юқори бўлган Тошкент шаҳри 
(18,1%), Самарқанд вилояти (14,8%), Тошкент вилояти (12,1%) ҳамда ўта 
паст кўрсаткич Сирдарё вилояти (3,7%), Қорақалпоғистон Республикаси 
(3,4%)га тўғри келган. Шунингдек, республика худудлари кесмида ўртача 
ўсиш кўрсаткичи 2018 йилда 8,0 %ни ташкил этган. Бундан кўриниб 
турибдики, вилоят ва шаҳарлар ўртасида гуруҳлаштириш ўрганилиши якуни 
бўйича озиқ-овқат саноати тадбиркорлик субъектлари сонининг кўпайгани 
республикада меҳнатга лаёқатли аҳолининг иш билан бандлигини
таъминлашда ижобий таъсир кўрсатган. Шу сабабли 2018 йилда республика 
иқтисодиёти бандлигида озиқ-овқат тадбиркорлигининг ўртача улуши
9,2 %ни ташкил этган. Жумладан энг юқори кўрсаткич Наманган вилояти 
(14,8%), Тошкент шаҳри (12,6%) ҳамда паст кўрсаткич Хоразм (6,9%), Навои 
(6,7%) вилоятлари ҳиссасига тўғри келган.