Умаров илхомжон юлдашевич ўзбекистон республикаси озиқ-овқат саноатида тадбиркорликни ривожлантиришнинг иқтисодий механизмларини такомиллаштириш

 
маҳсулотларни ишлаб чиқариш ва уларнинг бозори; 
нарх-навонинг шаклланиши; товарлар ҳаракати; таъминот.
118
Шунингдек,
 
К.Бэрри, А.Пулфордлар маркетинг стратегиясининг 
қуйидаги жиҳатларини кўрсатиб ўтадилар: бозорлар ва истеъмолчилар, 
рақобат устунлиги, фаолият кенглиги, мақсади, ресурслар, вақт.
119
Юқорида 
келтирилган фикрларни тўлдирган ҳолда, озиқ-овқат саноатида маҳсулот ва 
хизматларга бўлган талабнинг шаклланишига қуйидаги омиллар таъсир 
кўрсатади деб ҳисоблаш ўринли:
демографик омиллар 

аҳоли сони, унинг таркиби, жинси, ёши, оила 
сони ва уларнинг ўртача кўрсаткичларининг ўзгариши ва ҳ.к. 
иқтисодий омиллар – аҳолининг пул даромадлари ва уларнинг 
ижтимоий гуруҳларга тақсимланиши, чакана савдо баҳолари, товарлар 
116
Умаров И.Ю., Саидкаримова С.С. Ялпи озиқ-овқат маҳсулотлари истеъмоли ва унга таъсир этувчи 
омиллар. // Biznez-Эксперт, 

Тошкент. 

№5, 2014. 54-б. 
117
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 16 январда «Мамлакатнинг озиқ-овқат 
хавфсизлигини янада таъминлаш чора-тадбирлари тўғрисида»ги ПФ-5303-сонли Фармони. // lex.uz 
118
Брэддик У. Менеджмент в организации. – М.: ИНФРА-М, 1997. – С. 64. 
119
Смитт П., Бэрри К., Пульфорд А. Коммуникации стратегического маркетинга. – М. : ЮНИТИ-ДАНА. 
2001. – С.112. 

---

118 
таклифи ҳажми ва таркиби, аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш фондлари, 
аҳолининг шахсий хўжаликларидан олаётган маҳсулотлари; 
табиий иқлим шароитлари – йил давомида фаслларнинг узун-қисқалиги, 
ҳудуднинг рельефи ва бошқалар. 
ижтимоий омиллар – аҳолининг ижтимоий ва мамлакатлар бўйича 
таркиби, уларнинг билим ва маданий савиялари, тарихий урф-одатлари, 
анъаналари, миллий байрамлари ва бошқалар ўз таъсирини кўрсатади
120
. 
Шунингдек, озиқ-овқатга бўлган эҳтиёж аҳоли сонининг ўсишига ҳам 
боғлиқ, бу эса демографик омиллар сирасига киради. 
Озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш бугунги кунда катта 
аҳамиятга эга бўлиб, озиқ-овқат маҳсулотларининг меъёрга нисбатан
истеъмолини ўрганиш ва унга таъсир кўрсатувчи омилларни таҳлил қилиш 
зарур. Озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш жараёнида уларнинг 
республикада истеъмол товарлари ишлаб чиқариш 2003

2018 йиллардаги 
ўзгариши («3.1-жадвалга қаранг») келтирилган.