Ulıwma bilim beriwshi orta mekteplerdiń 4-klası ushın sabaqlıq

42-súwret. 
Imam al-
Buxariy kompleksi.
40-súwret.
Házreti Imam 
movzoleyi.
41-súwret. 
Tashkent. Minar 
meshiti.

---

37
Samarqandtıń Registan maydanındaǵı Sherdar, Til
-
lakar hám Ulıǵbek medreseleri, Bibixanım medrese
-
si, Shaxı Zinda jáne Góri Ámir movzeleyleri, Bu xara 
qalasındaǵı Ismaıl Samaniy movzoleyi, Masjidi Kalan, 
Mirarab medresesi, Minarai Kalan, Buxara Arki, Sitarai 
Moxi Xosa, Xiywa qalasındaǵı Iyshan qala, Paxlavan 
Maxmud movzoleyi, Shaxrisabz qalasındaǵı Kókgúmbez 
meshiti, Sheyx Kulal movzoleyi, Aqsaray, Qoqan 
qalasındaǵı Xodayarxan ordası, Tashkent qalasındaǵı 
Kókaldash, Abıl Qasım, Házreti Imam medreseleri sı
-
yaqlı tariyxıy estelikleri dúnyaǵa belgili. Bul esteliklerdiń 
betleri ózine tartatuǵın nilgun kafeller menen bezetil
-
gen. Sol sebepli ásirler dawamında óz kórkin saqlap 
kelmekte.
Ótilgen temanı bekkemlew ushın sorawlar:
1. 
Ózbekistandaǵı arxitekturalıq estelikler tiykarınan 
qaysı qalalarda jaylasqan
?
2.
Eń belgili tariyxıy esteliklerdi atap ótiń
.
Úyge tapsırma
:
Atamalar dápterine elimizdegi tariyxıy qalalar, bel
-
gili arxitekturalıq esteliklerdiń atların jáne ajıratıp 
kórsetilgen sózlerdi jazıp alıń
.

---

38
«QONAQLAR ARXITEKTURALÍQ ESTELIKLERDIŃ 
ALDÍNDA» TEMASÍNDA KOMPOZICIYA ISLEW
Arxitekturalıq óneri de basqa óner túrleri sıyaq
-
lı adamnıń kewil xoshın belgileydi, onıń ruwxına, is
-
lew qábiletine, pikirlewine, dúnya qarasına tásir ete
-
di. Imaratlardaǵı sawlat, ullılıq, bekkemlik jáne naǵıslı 
bezewler sizde tábiyatqa, ana watanǵa, dóretiwshi 
xalqımızdıń kórkem miynetine degen maqtanısh tuyǵısın 
oyatadı. Mısalı Samarqandtaǵı Sherabad medresesi, 
Buxaradaǵı Ismayıl Samaniy movzoleyi, Xiywadaǵı Iy-
shan qala sıyaqlı komplekslerdiń birewin tuwrıdan-tuwrı 
yamasa fotoreprodukciyasın baqlaw arqalı buǵan ise
-
nim payda etesiz. Eger siz jasap turǵan qala yama
-
sa awılda soǵan uqsas tariyxıy estelikler bolsa, olardıń 
kórinisi, bezewlerin eslewge háreket etip kóriń.
Elimizdiń arxitekturası dúnya ónerine de óz tásirin 
tiygizgen. Mısalı, Hindistannıń Agra qalasında qurılǵan 
Tajmaxal movzoleyi jerlesimiz Zaxritdin Muxammad 
Babur áwladları tárepinen qurılǵan (43-súwret). Bul 
mavzoleydiń sırtqı hám ishki dúzilisi, minara hám 
gúmbezlerindegi názik naǵıslar Samarqand hám 
Buxaradaǵı esteliklerge uqsap ketedi. 
«Qonaqlar arxitekturalıq esteliklerdiń aldında» te
-
masında kompoziciya islewde joqarıda aytıp ótilgen 

---

39
esteliklerdiń birewiniń súwretin tiykarǵı obekt etip 
alıwıńız múmkin (44-súwret).
Temaǵa tiyisli kompoziciya islewde, eń aldın, 
ádettegidey qaǵazdıń betinen