Улуғмуродов н. Х

1.
 
Avtomatik boshqarish sistemalarining klassifikasiyasi.
Boshqarish sistemalarining tasnifini quyidagi sinflarga bo‟lish mumkin: 
1.Sistema va boshqarish jarayoni haqidagiaxborotga bog‟liq holda; 
2.Sistemaning ichki dinamik xususiyatiga asoslangan holda. 
Birlamchi manba va tajribaga asoslangan holda tekshirilayotgan ob‟ekt to‟g‟risida olingan har 
qanday ma‟lumotlar majmuasiga axborot deyiladi. 
Axborot ikki xil bo‟ladi: kerakli boshlang‟ich axborot va ishchi axborot. 
Sistemani qurishdan va ishga tushirishdan oldin loyihalovchining ixtiyorida bo‟lgan axborotga kerakli 
boshlang‟ich axborot deyiladi, ya‟ni bu konkret ABS sini realizasiya qilish uchun etarli bo‟lgan 
axborotdir. 
Kerakli boshlang‟ich axborot to‟liq va noto‟liq bo‟ladi; birinchi holda tekshirilayotgan jarayon va 
boshqarilayotgan ob‟ektning xarakteristikasini to‟liq bilish talab etiladi va sistema ishlash jarayonida 
boshqarilish ob‟ektining o‟zgaruvchi xususiyatlari aniqlanmaydi; ikkinchi holda tekshirilayotgan 
boshqarish ob‟ektining to‟liq xarakteristikasi talab etmaydi, chunki boshqarish ob‟ektining etishmagan 
yoki aniqlanmagan xususiyatlarini sistemaning o‟zi ishlashi jarayonida aniqlab oladi. 
To‟liq kerakli boshlang‟ich axborotga ega bo‟lgan sistemalar oddiy sistemalar deb ataladi. 
Tashqi ta‟sir o‟zgarishiga moslanish xususiyatiga ega bo‟lgan sistemalarni o‟zi avtomatik 
ravishda sozlanadigan yoki adaptiv sistema deyiladi. Bgnday sistemalarda kerakli boshlang‟ich 
axborot noto‟liq bo‟ladi. 
Sistemaning ishlash jarayonida aniqlanadigan axborotga ishchi axborot deyiladi. 
O‟z navbatida oddiy avtomatik boshqarish sistemalari uch turga bo‟linadi: 
1. Stabillash sistemasi yoki avtomatik rostlash sistemasi. 
bunday sistemalarda rostlanuvchi (boshqariluvchi) kattalikning berilgan qiymatini bir xil holatda 
berilgan aniqlikda ushlab turiladi (1-rasm.) 
x(t) 
y(t)