Улыума пед лекция

Ta`rbiya  menen  qolaysiz  ortaliqtin`  ta`siri  na`tiyjesinde  payda  bolg`an  unamsiz 

qa`siyetlerdi  saplastirip  unamli  sipatlar  qa`liplestiriledi.  Ortaliq  oqiwshi  shaxsinin`  

rawajlaniwina    jobasiz,  maqsetsiz  xa`m  tosinnan  ta`sir  jasaydi.  Ta`lim-ta`rbiya  qolayli  ortaliq 

penen  birge  beyimlilik  dereklerinin`,  uqipliq  uriqlarinin`  ku`ta`  erte  oyaniwina  ja`rdem 

beretug`ini  ko`pten  belgili.  Ms;  V.Motsart  3  jasinda  muzika  a`sbabin  shertken,  4  jasinda  o`z 

betinshe    muzika  tarawinda    miynet  jarata  baslag`an.  I.E.  Repin  xa`m  V.A.Serovta  jasinda 

su`wretlew  o`neri  salasinda  do`retiwshilik    uqipliq  ju`zege  shiqqan.  Poeziya    tarawinda 

ga`zzeller  du`n`yasinin`  sultani  A`liysher  Nawayida  do`retiwshilik    uqipliq  nishanlari  erte 

ko`ringen. 

Oqiwshinin`  jetik,  erkin,  do`retiwshi  shaxs  bolip    kamalg`a  keliwi  tek  na`sil,  ortaliq, 

ta`rbiyag`a  baylanisli  bolmastan    onin`  jedelli  xizmeti  xa`m  jedelli    qarim-qatnasina  da 

baylanisli boladi.  

Psixologiya  xa`m  pedagogika    ilimlerinde  jaqin  jillarg`a  shekem  bala  xizmetin  –  oyin, 

oqiw,  miynet  dep u`sh tu`rge  bo`lip keldi, al  balanin` jedelliginin` a`xmiyeti derlik  inabatqa 

alina  bermedi.  Rus  psixologi  B.G.Anan`ev    balanin`  jedelligin  -  qarim-qatnasiq  jedelligi,  biliw 

jedelligi, miynet jedelligi u`sh tu`rge  bo`liwdi usindi 

 Oqiwshi  ortaliq,  ta`lim-ta`rbiya,  miynet  xa`m  qarim-qatnas  ta`sirine  ya  unamli,  ya 

unamsiz,  qarsiliqli  ya  qarsiliqsiz  qatnasta  boladi. Ta`sirdi  tu`rlishe  xa`m    xa`r  tu`rli  mug`darda, 

ku`shli  yaki  ku`shsiz  qabil  etedi.  Eger  oqiwshi    o`zinin`  xizmetin  su`yse,  onin`  bul  tarawdag`i 

beyimliligi,  uqiplig`i  tez  xa`m  ku`shli  tu`rde  ju`zege  shig`adi  xa`m  tez  rawajlanadi.  Talap, 

qizig`iw,  ma`pdarliq,  maqset  xa`mmesi  birge  qosilip  oqiwshinin`  barliq  ku`sh-g`ayratin  iske 

qosadi.  Sonin`  ushin  olar  oqiwshini  xizmetke  jollaytug`in,  uqipliqlarin  jetilistiretug`in,  talantin 

qa`liplestiretug`in  ku`sh bolip xizmet qiladi. 

O`zindegi  uqipliqti  rawajlandiriw  ushin  oqiwshinin`  belgili  xizmet  tu`rine  qizig`iwi, 

ka`sipti xa`wes etiwi ele jetkiliksiz. Onin` o`z u`stinde qunt penen islewi u`lken a`xmiyetke iye 

boladi. Ms; Isaak N`yuton oqiwshiliq da`wirinde  oqiwg`a uqipsiz (Alma tu`sken menen axmaq 

gellege  Ashila  bermeydi  N`yutonnin`  zan`i.  I.Yusupov),  K.S.Stanislavskiy  kishkeneliginde  

saqaw,  A.V.Suvorov  tuwilg`anda    na`renjan,  awiriwli  bala  bolg`an.  Olar  o`z  aldina  aniq  xa`m 

belgili bir maqset qoyip, tinbay sistemali miynet etiwi na`tiyjesinde N`yuton du`n`yanin` belgili 

fizik  alimi,  Stanislavskiy  rus  teatr  o`nerinin`  atasi,  Suvorov    ulli  sa`rkarda  da`rejesine    jetken. 

Demek, Ta`rbiya menen rawajlaniw o`z-ara baylanisli.