Ularning turlari

Yangi pedagogik texnologiyaning asosiy prinsiplari.
Yangilanayotgan 
ta’lim 
tizimida 
yakuniy 
natija, 
xoxlaymizmi, 
xoxlamaymizmi, bevosita ta’lim-tarbiya jarayonini amalga oshiradigan o’qituvchi 
mehnatining qanday tashkil etilishiga borib taqalaveradi. Ta’lim zimmasiga 
qo’yilayotgan ulkan vazifalar esa ta’lim berishga munosabatni, yondoshuvni 
o’zgartirishni taqozo etmoqda, "Halq ta’limi", Boshlang’ich ta’lim. Ma’ rifat va 
boshqa jurnal-gazetalarida aynan shu munosabat va yondoshuvni o’zida mujassam 
etishi lozim bo’lgan yangi pedagogik texnologiya xususida bir qancha maqsadlar 
e’lon qilindi (J.Yo’ldoshev, N.Sayidaxmedov, K.Abdullayevlar kabi). Biroq 
xozirdagi isloxotlar jadalligi mavjud nazariyani tezroq amaliyotga tadbiq etishni 
talab etadi. 
Yangi texnologiyalarni loyixalash va ulardan ta’lim-tarbiya jarayonida 
foydalanish ma’lum qonuniyatlarga asoslanadi. Bu asoslar pedagogik texnologiya 
(PT) ning o’ziga xos jixatlarini ifoda etadi va metodikadan farqli tomonlarini 
ko’rsatib beradi. Boshqacha aytganda, ularni PT prinsiplari, deb atash mumkin.
Prinsip 
– yunoncha - "princip" so’zidan olingan bo’lib, asos, dastlabki 
xolat, boshqaruvchi g’oya, umumlashgan talab kabi ma’nolarni anglatadi. 
Biz pedagogik texnologiya prinsiplari deganda loyixalangan o’quv -
tarbiyaviy jarayonni amalga oshirishga yuqori natijalarga erishish uchun rioya 
qilinadigan umumiy me’yorlar, qoidalar va talablarni tushunamiz. Demak, u yoki 
bu pedagogik xodisa prinsip bo’lishi mumkin, qachonki uni o’quv jarayonida 
hisobga olish (rioya qilish) zarur bo’lsa, ya’ni unga tayanilsa.
Olib borilgan taxliliy - sintetik tadqiqotlarning ko’rsatishicha, PT prinsiplari 
didaktik prinsiplardan tubdan farq qiladi va o’zida muhim sifat ko’rsatkichlarini 
mujassamlashtiradi. 
Aslida ham maktab (lisey, kollej, gimnaziya, oliy o’quv yurti) amaliyoti 
PTning moddiy vositalari kitoblardan, texnik jixozlardan va o’qitish 
metodikalaridan ko’pdan buyon foydalanib kelinadi yoki oldindan rejalashtirilgan 
ta’lim-tarbiya jarayoni o’qituvchi faoliyati orqali amaliyotga joriy etilyapti. Shu 
bilan birgalikda 
PT
- bu qotib qolgan, siquvga olingan loyixa emas, balki ta’lim va 
tarbiya samaradorligini belgilovchi qator omillarni baholash imkonini bera 
oladigan ijodkorlik, yaratuvchilik, fidoyilik faoliyati natijasidir.
N.Sayidaxmedov tomonidan PT prinsiplarini aniqlashda quyidagi xolatlar 
e’tiborga olindi:
1)
mavjud jamiyat talablariga mos keladigan ta’lim-tarbiya maqsadi;
2)
didaktik jarayonning obyektiv qonuniyatlari;
3)
ta’lim-tarbiya jarayonida amalga oshiriladigan shart - sharoitlar.

---

Shu nuqtai nazardan yangi pedagogik texnologiyalarni amalda qo’llashni 
quyidagi prinsiplarga bog’lab qo’yish mumkin.
1.