Укув кулланма (Магистрлар учун)

 
 

---

9 
2 БОБ. Сув ҳавзаларини ифлосланишдан сақлаш. 
5.§ Сув ҳавзаларининг ифлослиги. 
Сув ҳавзалари табий (дарѐ, кул, денгиз) ва сунрий сув омборларига бӯлинади. Сув 
ҳавзаларидаги сувлар табий ва сунний йул билан ифлосланади. Табий ифлосланиш сувда 
яшайдиган усимлик ва жониворларнинг ӯлиши орқали, ҳамда ѐмғир ва эриган қор 
сувларининг келиб тушиши орқали бӯлади. Сунний ифлосланиш бӯлса, сув ҳавзаларига 
оқава сувларни туширилиши орқали бӯлади. Сув ҳавзаларини ифлосланганлигини 
қуйидаги белгилардан билиш мумкин: 
-Сув юзасида сузиб 
юрувчи моддаларнинг пайдо бӯлиши ва тубида 
чӯкиндиларнинг ӯтириши; 
-Сувнинг физикавий хоссаларининг ӯзгариши, айнан ранги, тиниқлиги, мазаси ва 
хидининг пайдо бӯлиши.. 
-Сувнинг кимѐвий хоссаларининг ӯзгариши ( Рh кӯрсаткичи, органик ва минерал 
чиқиндиларнинг кӯпайиши, захарли моддаларнинг пайдо бӯлиши ва хакозолар). 
-Органик ифлосларни оксидлаш учун керак бӯлган сувдаги эриган кислород 
миқдорининг камайиши; 
-Бактерияларнинг тури ва миқдорининг ӯзгариши, ҳамда оқава сувларнинг келиб 
қӯшилиши сабабли, сувда касал тарқатувчи бактерияларнинг пайдо бӯлиши. 
Ифлосланган сув ҳавзаларини сув билан таъминлаш ва чумилиш учун ишлатиб 
бӯлмайди. 
Сув ҳавзаларига қӯшиладиган оқава сувлар таркибидаги ифлос моддалар 
концентрациясини маълум вақт давомида физикавий, кимѐвий ва биологик жараѐнлар 
натижасида маълум миқдорда камаяди. Сув ҳавзаларининг унга ташланган оқава сув 
таркибидаги ифлосларнинг йӯқолиш хусусиятига ӯз-ӯзини тозалаш дейилади. 
Сув ҳавзаларида ӯз-ӯзини тозалашишга кӯмаклашадиган асосий сабабларидан бири 
сув ҳавзасидаги сувлар миқдорини, унга тушириладиган оқава миқдорининг нисбатига 
боғлиқдир, яъни оқава сув ҳавзаларидаги сув билан неча карра аралашига боғлиқдир.