Указатель (pick ) asbobi dasturning asosiy asboblaridan biri bo’lib, asboblar panelining birinchi elementidir. Bu asbob tanlanganda sichqoncha ko’rsatkichi qora strelka ko’rinishiga o’tadi. Bu asbobning asosiy funksiyasi obektlarni belgilash va

17.19.-guruh talabasi Abdurasulova Odila

20.03.2019-yil.

LABORATORIYA ISHI № 5
Bajarish muddati: 20.03.2019-yil.

Mashg’ulot uchun ajratilgan soat: 2 soat.

Laboratoriya jihozlari: Corel Draw dasturi.

Mavzu: Corel Draw dasturi Pikc (ko’rsatgich) instrumenti yordamida tasvirlar yaratish.

I. Ishning maqsadi: Corel Draw dasturida ishlash, uning imkoniyatlaridan foydalana olish ko’nikmalarini hosil qilish.

II. Nazariy qism:

Corel Draw dasturi menyusining muhim qismlaridan biri bu – asboblar paneli hisoblanadi. Hujjat oynasidagi ixtiyoriy amal asboblar panelidagi biror asbob yordamida bajariladi. Bunda tanlangan asbob va belgilangan obektga bog’liq ravishda xususiyatlari ham o’zgarib turadi. Corel Draw dasturining barcha asboblari asboblar panelida jamlangan. Guruhning barcha asboblarini ko’rish va ulardan birortasini tanlash uchun asboblar panelining kerakli joyiga sichqoncha chap tugmasi bosiladi va biroz kutib turiladi. Bu guruhlarni alohida panel sifatida asboblar panelida sichqoncha bilan tortib oynadagi bo’sh joyga ajratib olish mumkin.

Указатель (pick ) asbobi – dasturning asosiy asboblaridan biri bo’lib, asboblar panelining birinchi elementidir. Bu asbob tanlanganda sichqoncha ko’rsatkichi qora strelka ko’rinishiga o’tadi. Bu asbobning asosiy funksiyasi – obektlarni belgilash va siljitishdir .

Corel Draw dasturiga kirganimizda yangi ishchi oyna ochilishi bilan oynaning chap tarafida instrumentlar paneli ochiladi .

Corel Draw dasturida biz biror shaklni chizganimizda pick tugmasi orqali o’sha shakl belgilanadi.

Obektlarni ikki xil usulda belgilash mumkin : ular ustiga sichqoncha chap tugmasini bosish yoki ular ustida belgilash chegarasini tortish .

Obektlar ustida qanday amal bajarilmasin oxirgi obekt boshqalaridan ajratilgan bo’lishi kerak. Bu amalni bajarish uchun maxsus ajratish asbobi Ko’rsatkich (Pick) ishlatiladi.

Obektning ajratilganligini obektning enidagi markerlardan va obekt markazidagi krestdan bilish mumkin. Agarda bir nechta obektlar ajratilgan bo’lsa markerlar katta to’rtburchak shaklida bo’ladi.

Obektlarni ajratish usullari.

Ko’rsatkich (Pick) asbobi yordamida obektlar bir nechta usullar bilan ajratiladi:

• 
  Alohida obektni sichqonchani chertish bilan ajratsa bo’ladi.
  
• 
  Shtrixovoy ramka (marquee) yordamida obektlarni ajratganda belgilangan maydondagi obektlar ajratiladi va ular shtrixlangan ramka ko’rinishida bo’ladi.
  
• 
  Obektlarni ajratishda klaviaturadan ham foydalanilsa bo’ladi. tugmasini bosish orqali obektlarni ketma-ket, + - tugmalari bilan birgalikda ishlatilsa teskari holatda ajratiladi.
  
• 
  Hamma obektlarni ajratish uchun Ob’ekto’ (Objects) buyrug’i va menyuning Redaktirovat/Vo’delit vse (Edit/Select All) tanlanadi. Bu amalni Ko’rsatkich (Pick) asbobining tugmasini ikki marta bosish bilan amalga oshirsa bo’ladi. Ajratishni bekor qilish uchun ish joyining bo’sh yeriga sichqoncha bilan chertiladi yoki tugmasi bosiladi.
  

Ko’rsatkich (Pick) asbobining boshqa funksiyalari.

Ko’rsatkich (Pick) asbobi ishlatganda obektlarni ajratilganligi marker faqat ajratilganlik belgisini bildirib qolmay, boshqa maqsadlarda ham qo’llaniladi.

Marker yordamida obektlarni masshtablash mumkin. tugmasi bilan ishlatilsa markazdan masshtablaydi.

bilan birga ishlatilsa bir butunga kattalashadi. Yon tomondagi markerlar esa noproporsional masshtablaydi.

Ikkinchi marta obektlarni ajratganda markerlar yo’nalish shaklini oladi .

Yon tomondagi yo’nalishlar esa obektni gorizontal yoki vertical tomonga qiyalatishni bildiradi.

Shuning bilan birga Ko’rsatkich (Pick) asbobi obektlarni yoki obektlar yig’indisini ko’chirish mumkin. Uning uchun obektni olib kerakli tomonga surish kerak.

III. Topshiriqlar:

1. 
   Kompyuter xotirasida mavjud grafik fayllardan yaxlit tasvir yarating.
   

IV. Topshiriqlarni bajarilishi:
1-topshiriq:



XULOSA
Mening xulosam shundan iboratki , Corel Draw dasturidagi instrumentlardan foydalanib, biz kelajakda juda ko’plab amallar bajarishimiz mumkin. Men Corel Draw dasturini imkoniyatlari qay darajada yuqori ekanligiga guvoh bo’ldim. Corel Draw dasturida ishlash ancha qulayliklarga olib keladi va ishimizning sifatli bo’lishiga ham juda kata yordam beradi. Corel Draw dasturida tasvirlar yaratishda ko’plab asboblar yordam beradi, lekin ko’rsatkich (Pick) asbobining yordami kata ekanligini ko’rdik. Bu laboratoriya mashg’ulotida har birimiz o’zimga tegishli bilim oldik va shunga yarasha xulosa chiqara oldik.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO'YXATI

1. 
   “Kompyuter grafikasi” U.S. Jo’rayev, D.B. Abdurahimov uslubiy qo’llanma. Guliston 2016.
   
2. 
   Internet ma’lumotlari:
   

Ziyo izlagan qalblar uchun kutubxona.

3. 
   M. Aripov, B. Begalov, U. Begimqulov, M. Mamarajabov “Axborot texnologiyalari”, Toshkent – “Noshir” – 2009
   
4. 
   Internet saydlari: google.com