Udayı na áde p and a- san da tez ara da Xojeli: Qánigelik pán: Qaraqalpaq tili hám ádebiyatı

D) 3-b
30
. 
Awızı kemseygen, tisleri ketik, 
Gónergen kelbeti – aqdushta etik, 
Betleri bókpendey, qasları jabıq, 
Urtı tompayǵan, kózleri pitik.
Qaysı obraz táriypi berilgen. 
A) Otbasqan B) Amanqul
C) Sáyeke
D) Áshir
 
Hámmeńizge áwmet yar bolsın !!! 
03.01.2022 

---

udayı
na 
áde
p
and
a-
san
da
...
tez 
ara
da
Xojeli: Qánigelik pán: Qaraqalpaq tili hám 
ádebiyatı (1-35-temalar) 
2-variant 
1. 
Sırtqı jasalıw usılında jasalǵan dórendi sózdiń 
neshe morfemadan ekenin durıs tabıń.
1) Erinsheklik jaqsı ádet emes, adam shaqqan bolıwdı 
jasınan úyreniwi shárt. 2) Olar muz ústi menen áste
adım atıp, balıqshılardıń arasına keldi. 3) 
Elimizde biyik 
tawlar kóp.
4) Jıl boyı diyqanshılıq etip, bala-shaǵasın 
zorǵa asıraytuǵın edi. 
A) 2-tórt morfemalı B) 3-eki morfemalı
C) 3, 4-eki morfemalı D) 1-úsh morfemalı
2. 
Berilgen diagrammanı qaysı variantaǵı juwap
penen toltırıw kerek.
A) ómirinshe
B) eń áwele 
C) burınıraq 
D) ilgeride
3. 
Eki yaki birneshe toliq mánili sózlerdiń mánilik 
hám grammatikaliq baylanisinan dúzilgen sózler 
dizbegi ne delinedi. 
A) gáp aǵzaları B) jay gáp 
C) sóz shaqabı D) sóz dizbegi
4. 
Zatlıq máni ańlatıp kelgen atawısh tirkewishli 
mısalda eliklewishtıń qanday mánilik túri qatnasqan. 
1) Bazar adamları arasında uw-shuw tınbay qoydı.
2) Demniń arasında taq-tuq atıspa, shaq-shaq
nayzalasıw baslanıp ketti.
3) Uzaqtan jalt-jult etken nárseni durmiyin arqalı anıqladı.
4) Zahiyda qapınıń aldında gilt toqtap qaldı. 
A) 1-seske; 3-kóriniske B) 1-seske 
C) 2-seske; 4-kóriniske D) 1, 2-seske; 3, 4-kórinis
5. 
Baslawısh xızmetinde diyqanshılıq kásibine tiyisli 
sózdi anıqlań. 
A) Alǵan balıqların jórgem jibine baylap, keshke
shekem kóp balıq shanshadı. 
B) Balıqtıń mol waqtında eń paydalı qural – qıyratpa. 
C) Kultivaciyalaw hám shırpıw – Orazımbet aǵanıń 
moynında.
D) Paxtası terip alınǵan ǵawasha paqalların arnawlı
traktor kosilkaları menen shawıp, jerdiń beti jumsartıldı.
6. 
Eski kiyimlerin arshadan tawıp aldı. Shıǵıs seplik 
qosımtasın qabıllaǵan atlıqtıń sintaksislik xızmetin tabıń.
 
A) anıqlawısh, tolıqlawısh B) tolıqlawısh
C) pısıqlawısh
D) tolıqlawısh, pısıqlawısh 
7. 
Atawısh tiykarlı dórendi feyildiń bolımlı, belgisizlik 
dárejede turǵan túri qaysı juwapta berilgen. 
A) Ol ózine kewli tolıp shadlandı. 
B) Asqardıń duwtarı ornına ildirildi. 
C) Fermada qızǵın jumıs baslandı. 
D) Bul jóninde usı otırıqshı oqıwshılarǵa xabar jiberildi.
8. 
Emocionallıq tańlaq sóz qatnasqan gápti tabıń.
1) Taksist degenlerde udayı iyman bolmaydı-aw!
2) Pay, qoysań-a, usınday waqıtta adamnıń miyine 
anekdot sıya ma? 3) Yasha, kim ekenin men endi bildim. 
4) Raxmet, házir hesh nárse buyırtpa etpey-aq qoy. 
A) 1, 2, 3, 4 B) 1, 3, 4
C) 2, 3 D) 3, 4
9. 
Tallıq dáryasınıń eki boyı … elat. Kóp noqattıń 
ornına qaysı sózdi qoyıw stillik jaqtan durıs. 
A) sırqıǵan B) sıǵasqan
C) tamıljıǵan D) uwıljıǵan
10. 
Xalıq sazları xalıqtıń, millettiń ruwxıy sanası, 
tariyxı hám mádeniyatına baylanıslı dóreledi. 
Sózlerdiń tańlay únlesigine boysınbay turǵanınıń sebebi. 
A) qospa sózler bolǵanı ushın 
B) bir variantlı qosımtalar jalǵanı ushın 
C) sırttan kelgen sózler bolǵanı ushın 
D) dórendi sózler bolǵanı ushın
11. 
Bayanlawıshlıq sóz shaqabı qatnasqan mısaldan 
biykarlaw mánili modal sózdi tabıń. 
A) Jaq, joldas xatker, olar biz benen ketiwi lazım. 
B) Durıs, t
raktorshı bolıwǵa tawdı jıǵatuǵın kúsh kerek.
C) Joq, házir bar seni kútip turǵan xalıq aldına. 
D) Yaq, bar bilimimdi úyretpesten heshqayda ketpeymen.
12. 
Qospa almasıqlı qaysı mısalda pısıqlawısh 
xızmetindegi sanaq san qollanılıp kelgen. 
A) Xojalıqtaǵı hárbir sıyırdan 820 litr sút sawıp alıw 
jobalastırılǵan.
B) Hesh nársege túsine almaǵan ǵarrı baslıqtıń aldına 
taǵı úsh qatnadı. 
C) Geybirewlerdiń állekimge ashıwlı dawıs penen
bir-eki mártebe urısqanın esitip otırdı. 
D) Hámmemiz I.Yusupovtıń qosıǵın eki ret oqıp shıqtıq.
13. 
Qaysı juwapta sóz dizbegisiz dúzilgen gáp bar. 
A) Tısqarıda qar jawıp tur.
B) 
Qıstıń qalıń kórpesi ashıldı.
C) Oraqtıń ǵırtıldısı da esitilmeydi.
D) Awıl kempirleri shuw ete qaldı.
14. 
Qalıń qayǵını bul kishkene júregi menen kóterdi. 
Kórkemlew quralınıń qaysı túri qollanılǵan. 
A) epitet B) litota
C) teńew D) metafora
15. 
Záriypa qudıqtıń basına barıp, uzaqqa kóz jiberdi de, 
basındaǵı sharshısın qolına alıp, bılǵay basladı.
 
Astı sızılǵan sózler óz ara … bola aladı. 
A) sap omonim B) kóp mánilik 
C) antonim D) omoforma
16. 
Elmurat degen kisi burın usı elattıń jasullısı bolǵan. 
A) pısıqlawısh xızmetindegi atawısh tirkewish 
B) pısıqlawısh xızmetindegi waqıt ráwishi 
C) anıqlawısh xızmetindegi waqıt ráwishi 
D) zatlıq mánidegi atawısh tirkewish

---

17. Kestede berilgen tuwra orın tártipte qaysı gáp 
aǵzasınıń basqa gáp aǵzasına qatnası nadurıs kórsetilgen?
A) tolıqlawısh B) anıqlawısh 
C) pısıqlawısh D) bayanlawısh
18. 
Túbir abstrakt atlıqlı mısaldan sapalıq kelbetlikti tabıń. 
A) Qıyal hár jaqqa ushıp, qızıq nárselerdi elesletedi. 
B) Tereklerdiń sarı japıraqları tógile basladı. 
C) Ayrıqsha sezim menen aldınan ótken keńpeyil ǵarrını 
yadınan shıǵara almadı. 
D) Ádepli adamlar menen ómir súriw sonday zawıqlı.
19. 
Gáptegi kómekshi sózlerge durıs sıpatlama beriń. 
1) Ómir óz jolı menen áweldegidey bolıp óte berdi.
2) Tań azannan jumısshılar menen onıń balaları
qosıq aytıp atızǵa shıqtı. 3) Burın paxta zúráátin
hár gektar jerden 45-50 centnerge jetkeretuǵın edi.
4) Fronttan soldatlar qaytıp keliwden-aq men
brigadirlik wazıypanı jaslarǵa tapsırǵan edim.
A) 1-tirkewish; 4-janapay
B) 1, 2, 3-tirkewish; 4-janapay 
C) 2-dáneker; 3-tirkewish;
D) 1-tirkewish; 2-dáneker; 4-janapay
20. 
Imlalıq qáteligi bar gáptiń quramındaǵı juwan, 
erinlik, ashıq dawıslı ses qanday buwında qatnasqan. 
1) Terek tamırına súyener, adam doslarına súyener.
2) Dosdıń eskisi jaqsı, kiyimniń jańası jaqsı.
3) Salamad dene – salamad pikirlewdiń tiykarı.
4) Kitap óz dostınıń kewlin qaldırmaydı. 
A) 2-qamaw B) 1-qamaw, ashıq 
C) 3-ashıq, qamaw D) 1-qamaw; 4-tuyıq, qamaw
21. 
Qabıl beglerbegi xannıń oń qaptalında,
Oraz atalıq shep qaptalında, al Ádil atalıq bolsa 
xannıń qaq mańlay aldında otırıp sózin órre 
bastırmay, kimdi jamaylaytuǵın bolǵan. 
A) Erejepti B) Mamandı C) Aydostı D) Ernazardı
22. 
Tiymegenge tiyiw - aqmaqtıń isi,
Bas shayqap bir kúni janadı ishi, 
Kirpidey sumlıǵı jeter basına,
Birewge jamanlıq oylaǵan kisi. -degen qatarlar 
ushırasatuǵın shıǵarmanıń janrın tabıń. 
A) gúrriń B) ertek C) poema D) tımsal
23. 
“Máspatsha” dástanındaǵı bas qaharmanlardıń 
táǵdirin jeńillestiriw ya awırlastırıw ushın
qatnasqan obrazlar qaysı juwapta berilgen. 
A) Alańǵarsar dáw, at seyis anası
B) Ábdikárim, Labaq 
C) Babaxan, Orazalı
D) Áshir, Jurın
24.
Petr I, Nikolay, Ivan Groznıy, Kutuzov, Suvorov, 
Pugashyov, Stepan Razin sıyaqlı orıs kósemleriniń 
atları qaysı shıǵarmada ushırasadı. 
A) “Jat jurttaǵı jeti kún”
B) “Maman biy ápsanası”
C) “Teńizdi toltırǵan egiz batırlar”
D) “Ájiniyaz”
25. 
Ózbek prozasınıń tiykarın salǵan
shıǵarmanı anıqlań. 
A) “Devonu luǵatit at turk”
B) “Hamsa”
C) “Zafarnama”
D) “Baburnama”
26. 
Berdaq hám Ótesh shayır shıǵarmalarında kim 
haqqında bahalı maǵlıwmatlardı ushıratamız. 
A) Kúnxoja B) Jiyen jıraw
C) Múyten jıraw D) Muwsa baqsı
27. 
Berdaq shayırǵa tiyisli qosıqlardı tabıń. 
1) “Aqmaq patsha”; 2) “Búlbúl”;
3) “Ernazar biy”; 4) “Jaqsıraq”;
5) “Ráwshan”; 6) “Bolǵan emes”;
7) “Amangeldi”; 8) “Xalıq ushın”. 
A) 1, 3, 5, 7 B) 2, 4, 6, 8
C) 1, 2, 3, 7 D) 4, 5, 6, 8
28. 
“Túrkiy tilles xalıqlardıń jazba miyrasları
hám onıń qaraqalpaq ádebiyatına qatnası”
dep atalıwshı jazba ádebiyattıń dáslepki
basqıshı qaysı estelikten baslanadı. 
A) “Avesto”
B) “Orxon-Enisey”
C) “Hádis”
D) “Devonu luǵatit at-turk”
29. Birewler bay bolıp, bir saray saldı, 
Ózi ólip ketti, ózgege qaldı. 
Úzindi alınǵan shıǵarma hám onıń avtorın anıqlań. 
1) Saadiy Sheraziy 2) A.Yugnakiy
3) Yusuf Has Hajib 4) A. Ferdawsiy
a) “Shaxnama” b) “Qutadǵu-bilig”
c) “Hibbat-ul haqoyıq” d) “Gúlistan” 
A) 1-d B) 2-c C) 4-a D) 3-b
30. 
Awızı kemseygen, tisleri ketik, 
Gónergen kelbeti – aqdushta etik, 
Betleri bókpendey, qasları jabıq, 
Urtı tompayǵan, kózleri pitik.
Qaysı obraz táriypi berilgen. 
A) Otbasqan B) Amanqul
C) Sáyeke D) Áshir
 
Hámmeńizge áwmet yar bolsın !!! 
03.01.2022