Uchinchi renessans: ilm-fan va ta’lim taraqqiyoti istiqbollari

 January
 
Эртаси куни ибн ал-Муқаффа барчанинг гувоҳлигида исломни қабул 
қилди.
58
Биз ушбу воқеа ҳақидаги маълумотларни ибн Ҳалликаннинг “Вафаят 
ал-аъён” асарида, Ҳайтам бин Ади асарларида ҳам топдик.
Ушбу воқеаларга асосланадиган бўлсак, ибн ал-Муқаффанинг 
исломдан олдинги дини Зардуштийлик бўлган.
Биз “Ал-адаб ас-сағир” асарида Суқротнинг машҳур ҳикматини топдик: ҳеч 
нарсани билмаслигингни билишинг ҳам илмдир. 
Шунингдек, “Ал-адаб ас-сағир” асарида қуйидаги ажойиб жумлаларнинг 
гувоҳи бўлдик : Инсоннинг эътиқоди ҳеч қачон бир хил даражада ўзгармас 
бўлиб турмайди, у баъзан юксалиб, баъзан сусайиши мумкин. Унинг қуйидаги 
фикрлари эса фалсафа тарихида қизғин баҳс-мунозараларга сабаб бўлди: Худо 
инсонга ақл-идрок ато этди. Аммо инсон ақлдан кўра Аллоҳнинг бошқа бир 
туҳфаси динга кўпроқ муҳтождир. Ҳеч ким, ҳатто ҳукмдорлар ҳам диний 
қоидаларни ўзларича талқин қилишга ҳақли эмас, аксинча улар диний 
тамойилларни мустаҳкамлашга жавобгардир. 
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ 
 
1.
اللهٌ دبعٌ عفقملاٌ نﺑا
ٌ
ٌ وٌ ريغصلا
لاٌ رادٌ .ريبكلاٌ بدلأا
توريب
ٌ
٧٧١١
.
// Ибн Муқаффа 
Абдуллоҳ. Ал-адаб аc-cағир ва ал-адаб ас-сағир. Дорул Байрут., 1977. —
139 б. 
2.
.ٌ ةرهاقلاٌ .يﺑرعلاٌ بدلأاٌ خيرأتٌ .انحٌ يروخافلا
٣
٥
٧٧
.
// Ал Фахури Ханна. Тарихул 
адаб ал-араб. Қоҳира –1953.–0011 б. 
3.
Муҳаммад Салим Жундий. Абдуллоҳ ибн ал-Муқаффа. Дамашқ. Араб 
кутубхонаси. 1955. – 182 б. 
4.
.انحٌ يروخافلا
ٌ
.عفقملاٌ نﺑا
ٌ
.ةرهاقلا
ٌ
٦
٥
٧٧
ٌ
ٌ //ٌ Ал-Фахури Ханна . Ибн Муқаффа. 
Қоҳира–1956.–271 б. 
58
Ал-Баладури (1978, III том, 218-саҳифа) 

---