Учет собственного капитала организации

Ustav kapitalın kóbeytiw. Ustav kapitalın kóbeytiw Jámiettiiń buyım-múlki esabınan, jámiyet múlkin qayta bahalaw nátiyjesinde hám (yamasa ) Shólkemlestiriwshilerdiń qosımsha badallari esabınan hám (yamasa ) óz qarjları esabınan ámelge asırılıwı múmkin. Kompaniya tárepinen qabıl etilgen úshinshi adamlardıń badallari.
Jámiettiiń buyım-múlki esabınan ustav kapitalın kóbeytiw shólkemlestiriwshiler ulıwma dawıslarınıń keminde úshten eki bóleginiń kópshilik dawısı menen qabıl etilgen ulıwma jıynalıs sheshimi menen ámelge asıriladı.
Jámiettiiń buyım-múlki esabınan ustav kapitalı kóbeytiriletuǵın muǵdar jámiyet sap aktivleri ma`nisi menen Ustav kapitalı hám rezerv fondı muǵdarı ortasındaǵı farqdan aspawı kerek. Usınıń menen birge, barlıq Shólkemlestiriwshilerdiń aktsiyalarınıń nominal ma`nisi olardıń úlesleri kólemin ózgertirmesten proporcional túrde asadı.
Ulıwma jıynalıs shólkemlestiriwshiniń qosımsha úles qosıw tuwrısındaǵı arzası (shólkemlestiriwshilerdiń arzaları ) hám (yamasa ) úshinshi shaxstıń onı jámiyetke qabıllaw tuwrısındaǵı arzası (úshinshi adamlardıń arzaları ) tiykarında ustav kapitalın kóbeytiw tuwrısında qarar qabıllawı múmkin. hám úles qosıw. Bunday qarar barlıq Shólkemlestiriwshiler tárepinen bir dawıstan qabıl etiledi.
Sap aktivler - bul kompaniyanıń esap -kitap ushın qabıl etilgen aktivleri muǵdarınan, onıń esap -kitap ushın qabıl etilgen minnetlemeleri muǵdarın ayırıw jolı menen anıqlanatuǵın baha.
Esaplaw ushın qabıl etilgen minnetlemeler summası balans maǵlıwmatlarına kóre uzaq múddetli hám qısqa múddetli minnetlemeler summasın óz ishine aladı, keshiktirilgan dáramatlar bunnan tısqarı.
Buxgalteriya esabında shólkemdiń sap paydası esabına ustav kapitalınıń kóbeyiwi tómendegi jazıwda sáwlelendiriledi:
Depet 84 " Bólistirilmegen payda (qoplanmagan zálel) "
Kredit 80 «Ustav kapitalı».
Jámiyet qatnasıwshıları tárepinen qosımsha badallar kirgiziw jolı menen ustav kapitalın ózgertiw tuwrısında qarar qabıllawda qosımsha badallarning ulıwma baxası, sonıń menen birge kompaniyanıń barlıq qatnasıwshıları ushın qosımsha badal ma`nisi hám qosılǵan badal muǵdarı ortasındaǵı ulıwma koefficient belgileniwi kerek. onıń úlesiniń nominal ma`nisi asıriladı.
Buxgalteriya esabına qosımsha badallarni kirgiziw ustav kapitalın qáliplestiriw menen birdey tárzde sáwlelendiriledi:
Depet 08 " Domlanma aktivlerge investitsiyalar"
10 " Materiallar"
41 " Tovarlar"
50 kassir
51 " Esap -kitap esaplari"
52 " valyuta esaplari"
58 " Finanslıq investitsiyalar"
Kredit 75-1 " Ustav (ustav) kapitalına badallar boyınsha esap -kitaplar"
Jámiyet qatnasıwshılarınıń ulıwma jıynalısı qatnasıwshılardıń qosımsha badallarni kirgiziw nátiyjelerin tastıyıqlaw hám ustav kapitalı muǵdarın asırıw menen baylanıslı jámiettiiń shólkemlestiriw hújjetlerine ózgertiwler kirgiziw tuwrısında qarar qabıl etedi., qatnasıwshılar aktsiyalarınıń nominal ma`nisiniń asıwı, jámiyettegi qatnasıwshılardıń úlesleri kóleminiń ózgeriwi (eger bunday ózgeris júz bergen bolsa ).
Shólkemlestiriw hújjetlerine kiritilgen ózgertiwler mámleket diziminen ótkerilgennen keyin, ustav kapitalınıń kóbeyiwi tómendegishe sáwlelendiriledi:
Depet 75-1 " Ustav (ustav) kapitalına badallar boyınsha esap -kitaplar"
Kredit 80 " Ustav kapitalı"
2. 3 Qosımsha hám rezerv kapitalın esapqa alıw
Qosımsha kapitaldı qáliplestiriw shólkemlestiriw hújjetlerinde názerde taza, sebebi kárxana óziniń aylanba qarjlarına iye emes, kireyshi esaplanadı hám óz úleslerine iye emes.
Jámiyet ustav kapitalınıń 15 procenti muǵdarında rezerv fondini dúzedi. Jámiettiiń rezerv fondı belgilengen muǵdarǵa yetgunga shekem jıllıq májburiy ajıratılǵan qarjılar arqalı qáliplestiredi. Rezerv fondı óz joytıwların oraw, sonıń menen birge, basqa aqshalar ámeldegi bolmaǵanda basqa maqsetler ushın mólsherlengen. Jámiyette shólkemlestiriwshiler ulıwma jıynalısı belgileytuǵın tártipte hám muǵdarda basqa fondlar da dúzilisi múmkin.
Rezerv kapitalı shólkemdiń shólkemlestirilgen-huqıqıy formasına qaray, májburiy tiykarda yamasa onıń iyeleriniń sheshimi menen dúzilisi múmkin.
Rezerv kapitalınıń jaǵdayı hám háreketi tuwrısındaǵı maǵlıwmatlardı ulıwmalastırıw ushın 82 " Rezerv kapitalı" passiv schyotidan paydalanıladı.
Buxgalteriya esabında sap paydanıń rezervge ajratılıwı tómendegi jazıwda sáwlelendiriledi:
Depet 84 " Bólistirilmegen payda (qoplanmagan zálel) "
Kredit 82 " Rezerv kapitalı"
Rezerv kapitalınıń qarjları joytıwlardı oraw, sonıń menen birge, aktsiyadorlik jámiyetiniń obligatsiyalarini satıp alıw ushın mólsherlengen. Rezerv kapitalınan basqa maqsetlerde paydalanıw múmkin emes.
Jámiyet mámleket diziminen ótkerilgen sánedegi hám sırt el valyutası tolıqnǵan kúndegi valyuta stul ózgergen táǵdirde, aqshalardıń úlesleri (ustav kapitalı daǵı úlesler) sırt el valyutasında tolıqnganda, birja.parq júzege keledi. Kurs ayırmashılıǵı qosımsha kapitalǵa baylanıslı :
Depet 75-1 " Ustav (ustav) kapitalına badallar boyınsha esap -kitaplar"
Kredit 83 " Qosımsha kapital"
- unamlı kurs ayırmashılıǵı qosımsha kapitaldı asıradı ;
Depet 83 " Qosımsha kapital"
Kredit 75-1 " Ustav (ustav) kapitalına badallar boyınsha esap -kitaplar"
- unamsız kurs ayırmashılıǵı qosımsha kapitaldı azaytadı.
2. 4 Bólistirilmegen paydanı esapqa alıw
Isbilermenlik iskerligi menen shuǵıllanatuǵın kárxananıń finanslıq nátiyjesi payda yamasa zálel esaplanadı. Payda nızam hújjetlerinde yamasa shólkem administraciyası hám shólkemlestiriwshileriniń (aktsiyadorlarining) tiyisli qararları menen belgilengen maqsetler ushın byudjetke májburiy tólewler ámelge asırılǵannan keyin paydalaniletuǵın derek bolıp xızmet etedi. Joytıw júz bergende, onı oraw dáreklerin tabıw kerek boladı.
Dáramat salıǵı byudjetke tolıqnganidan keyin kárxana ixtiyorida qalǵan payda ádetde buxgalteriya esabında " bólistirilmegen payda" dep ataladı. Bólistirilmegen payda - bul shólkem aktsiyadorlari ortasında dividendlar formasında bólistirilmegen sap payda muǵdarı.
Esap beriw jılınıń bólistirilmegen paydası shólkemlestiriwshilerge dividendlar tólew hám rezerv fondiga (eger ámeldegi bolsa ) ajıratılǵan qarjılarǵa sarplanadı. Buxgalteriya siyasatina muwapıq, shólkem joybarlastırılǵan iskerligin finanslıq támiynlew ushın kárxana ixtiyorida qalǵan paydadan paydalanıwǵa qarar etiwi múmkin.
2013 jıl juwmaqlawshı esabat dáwirdiń sap paydası 3180 mıń rublni quradı. (3-qosımsha ), 2014 jıl ushın 5387 mıńnı quradı.jaǵıw. Haqıyqattan da, bólistirilmegen payda kárxananı finanslıq támiynlewdiń birden-bir tiykarǵı dáregi esaplanadı. Onıń kárxanası mudamı óz mútajliklerine yamasa arnawlı fondlar jaratılıwma jóneltiriwi múmkin. Jańa islengen kárxanalardıń ayriqsha ózgesheligi tavar hám xızmetlerge ele payda bolmaǵan talap sebepli paydanı prognoz qılıw daǵı qıyınshılıq bolıp tabıladı. Iskerlik júrgizeip atırǵan kárxanalarda keleshektegi payda muǵdarı tuwrısında prognozlar qılıw múmkin, lekin tek kárxana iskerliginiń ulıwma prognozı hám bazar sharayatların analiz qılıwdıń bir bólegi retinde. Gáp sonda, payda muǵdarına kárxana ishindegi kóplegen faktorlar da, átirap -ortalıq faktorları da tásir etedi hám kelesi dáwir ushın paydanıń abstrakt analizi bul aqshalar hátte ámeldegi iskerlikti saqlap qalıw ushın da etarli bolmawine alıp keliwi múmkin..
3. " Avtoban-Invest" MChJda óz qarjların esapqa alıwdı jetilistiriw boyınsha usınıslar
“Avtoban-Invest” MChJda óz kapitalın analiz qılıw nátiyjesinde kompaniya tutınıw hám kommerciya kreditleri, sanaat kreditleri, kóshpelis múlk girewi menen naq pul kreditleri hám basqalardı usınıw menen shuǵıllanayotganini anıqladik.
Kurs jumısında kapitaldıń mánisi hám túsinigi anıqlandi hám tiykarlab berildi, sebebi kárxananıń finanslıq jaǵdayın analiz qılıwda onıń tabıslı islewi kapitaldıń aqılǵa say dúzilisine hám odan paydalanıw natiyjeliligine baylanıslılıǵı anıq belgilep qoyılǵan.
Jumıstıń birinshi bapı óz kapitalın qáliplestiriw hám esapqa alıwdıń teoriyalıq tiykarlarına arnalǵan. Kompaniyanıń óz kapitalı tiykarǵı strukturalıq bólimlerden ibarat : ustav kapitalı, qosımsha kapital, rezerv kapital hám bólistirilmegen payda. Qarız kapitalınıń strukturalıq bólimleri uzaq múddetli hám qısqa múddetli kreditler hám kreditler, kreditorlik qarızları esaplanadı. Olardıń bar ekenligi, kólemi, paydalanıw taktikasi ulıwma kárxana natiyjeliligin belgileydi.
Ekinshi bapta " Avtoban-Invest" MChJning óz kapitalın esapqa alıwdı shólkemlestiriw keltirilgen.
Izertlewdiń 3-bapı " Avtoban-Invest" MChJda óz kapitalın esapqa alıwdı jetilistiriw boyınsha usınıslarǵa arnalǵan.
Izertlew tómendegi usınıslardı qáliplestiriwge múmkinshilik beredi:
- paydanı aqılǵa say bólistiriw esabına finanslıq támiynlew dáreklerinde óz qarjları úlesin asırıw zárúr;
- islep shıǵarıwdı jetilistiriw ushın uzaq múddetli kreditler alıwdıń barlıq múmkin bolǵan variantların kórip shıǵıw, sonıń menen birge, zamanagóy tólew sxemaları hám qurallarından paydalanǵan halda klientti úyreniwge kompleks jantasıw arqalı óz qarjlarınıń depitorlik qarızlarına túsiwin kemeytiw.
Analiz qılınıp atırǵan kárxananıń finanslıq jaǵdayın jaqsılaw ushın biz tómendegilerdi usınıs etemiz:
- kompaniyanıń finanslıq kepilliklerin asırıw maqsetinde ustav kapitalın asırıw ;
-rezerv fondini shólkemlestiriw, sonıń menen birge onıń esabın júrgiziw hám balansda sáwlelendiriwdi jetilistiriw;
- kompaniyanıń finanslıq esabatların bazardıń barlıq qatnasıwshıları tárepinen finanslıq analiz qılıw ushın paydalanıw múmkinshiligine ıyelew ushın jetilistiriw.
Juwmaq
Hár qanday kommerciya kárxanasınıń tiykarǵı maqseti onıń normal islewin támiyinlew ushın zárúr bolǵan muǵdarda payda alıw, sonday-aq aktivlerge investitsiya qılıw hám paydanı tutınıw qılıw ushın isletiw bolıp tabıladı. Usınıń menen birge, múlk iyeleri tárepinen qoyılǵan kapitaldıń rentabelligi bul aqshalardı kárxanadan sırtda jaylastırıw múmkin bolǵan dáramat dárejesinden tómen bolmawi kerek. Kapitaldı támiyinleytuǵın shólkemlestiriwshi óz qarjların investitsiya etiwden dáramat alıw múmkinshiligin joǵatadı. Kompensatsiya keleshektegi dáramat bolıwı kerek.
Iskerlik qılıp atırǵan kárxana ushın birdey dárejede zárúrli maqset dáramat deregin saqlap qalıw bolıp tabıladı, yaǵnıy. óz kapitalı. Kárxananıń turmıslıqlıǵı hám finanslıq turaqlılıǵın ushın onıń áhmiyeti sonshalıq joqarıki, ol Rossiya Federatsiyasi Puqaralıq Kodeksinde ustav kapitalınıń minimal muǵdarına qoyılatuǵın talaplar kózqarasınan nızamshılıq konsolidatsiyasini aldı ; ustav kapitalı hám sap aktivler qatnası ; sap aktivler qatnası hám ustav hám rezerv kapitalı muǵdarına qaray dividendlar tólew múmkinshiligi. Sonday etip, kárxana iskerliginde ustav kapitalı zárúrli rol oynawı kórinip turıptı.
Kapitaldıń jaqsı islewiniń zárúrli shárti onıń kólemin, qáliplesiw dáreklerin optimal tańlaw bolıp tabıladı; ámeldegi hám bólistirilmegen paydanı ıqtıyar etiw boyınsha huqıqıy, shártnamalıq hám finanslıq sheklewlerdi belgilew; kárxananı tamamlawda múlk iyeleri huqıqlarınıń ústinligin anıqlaw.
Kárxananıń qosımsha hám rezerv kapitalı ádetde onıń ámeldegi yamasa investitsiya iskerligi ushın isletilmaydi. Qattı tártipke salıw sebepli, kapitaldıń bul eki elementi júdá kemnen-kem jaǵdaylarda isleydi yamasa mulkni (qosımsha kapital ) satıp alıp atırǵanda minnetlemeler ma`nisiniń asıwına alıp keledi.