Учебное пособие подготовлено на основе типовой программы дисциплины «Гидрология рек»

katta, ya’ni butun 
Yer shari miqyosidagi aylanma harakati farq qiladi. 
Suvning materik doirasidagi aylanishi
 
unga chetdan namlik kelishi, 
yog‘in­sochinlar, atmosfera oqimi, ya’ni namlikning chekka hududlardan 
materik ichkarisiga olib borilishi, bug‘lanish va daryo oqimidan tashkil 
topadi. 
Suvning katta aylanishi
 
ham materiklardagi, ham okeanlardagi 
suvning barcha turdagi aylanishini o‘z ichiga oladi. Quruqlikdan daryo 
oqimi ko‘rinishida okeanlarga yoki ular bilan tutash bo‘lgan dengizlarga 
qaytib tushgan suv katta suv aylanishi jarayonini tugallaydi. Shunday
qilib, Dunyo okeani, atmosferadagi namlik va quruqlik suvlari yagona 
tizim sifatida o‘zaro bog‘langandir. 

---

60 

---

61 
Ko‘rilgan sxema juda soddalashtirilgan, amalda esa bu hodisa ancha 
murakkabdir. Chunki Yer shari yuzasidagi suvning bir qismi umumiy suv 
aylanishi 
jarayonidan 
chiqib ketishi (masalan, tog‘ jinslarini 
gidratatsiyalashda qatnashishi), bir qismi esa, aksincha, yer qa’ridan 
chiqib, aylanma harakat jarayonida qatnasha boshlashi mumkin. 
Yer sirtining quruqlik qismida hosil bo‘lgan daryo suvlarining bir 
qismi okeanlar va dengizlarga quyilsa, bir qismi materiklar ichida qoladi. 
Quruqlik yuzasining katta qismi (78 foizi) Dunyo okeaniga tomon qiya 
bo‘lib, u yerda hosil bo‘lgan daryo oqimi okeanlarga kelib tushadi. 
Quruqlikning bu qismi 
okeanga tutash 
yoki
 
chekka oqimli hududlar
 
deb 
ataladi. Daryolari suvi bevosita okeanga kelib tushmaydigan hududlar 
ichki oqimli hududlar
 
yoki