Учебное пособие подготовлено на основе типовой программы дисциплины «Гидрология рек»

1) o‘zgaruvchan harakat. 
2) o‘zgarmas harakat. 
O‘zgaruvchan harakatda
oqimning barcha gidravlik elementlari 
(nishablik -
i
, o‘zan tubi bo‘yicha kenglik - 
b
, suv yuzasi bo‘yicha kenglik 
- B, ko‘ndalang kesim yuzasi - 

, chuqurlik -
h
, tezlik - 

, namlangan 
perimetr - 

, gidravlik radius - 
R
, suv sarfi - 
Q
) vaqt bo‘yicha va oqim 
uzunligi bo‘yicha o‘zgaruvchan bo‘ladi (21.2-rasm). 
21.2-rasm 
Bunday harakat suv omborlari to‘g‘onlarining quyi beflarida 
kuzatiladi. O‘zgaruvchan harakat tenglamasi ayrim xususiy hollar 
(chegaralash) uchungina keltiriladi. Lekin to‘la ko‘rinishda berilmagan. 
O‘zgarmas harakatda
oqimning gidravlik elementlari alohida 
qirqimda vaqt bo‘yicha o‘zgarmaydi. Oqim uzunligi bo‘yicha bir-biridan 
farq qilishi mumkin. O‘zgarmas harakatning asosiy belgisi oqim uzunligi 
bo‘yicha suv sarfining bir xilda, ya’ni 
Q 

 Const
bo‘lishidir 
Yuqoridagilarga bog‘liq holda o‘zgarmas harakat ikki turga 
ajratiladi

1) tekis harakat

 
2) tekismas harakat. 
Tekis harakatda
oqimning barcha gidravlik elementlari vaqt 
bo‘yicha va oqim uzunligi bo‘yicha bir xil bo‘ladi (21.3-rasm). 
I II

t1
I


t1
I


t2 
II


t2
II
1
R
1

1
Q
R
1

t1
I


t1
I


t2 
II


t2
II
II

t1
II
II

t2
II
I 

t1
I
I 

t2
I

---

194 
R
1
R
2 
R 
1

R
2

Const 

1

2

1


2

Const 
Q
1
Q
2
Q
1

Q
2

Const