Учебное пособие подготовлено на основе типовой программы дисциплины «Гидрология рек»



Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet117/214
Sana18.02.2022
Hajmi6,22 Mb.
#455054
TuriУчебное пособие
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   214
Bog'liq
pdf (1)

Sachratma eroziya
yomg‘ir tomchilarining yer sirtiga urilishi 
natijasida sochilgan tuproq zarrachalarining yonbag‘irlar bo‘ylab quyi 
tomonga harakatlanishida kuzatiladi. Uning yuzaga kelish mexanizmi 
ancha murakkab bo‘lib, maxsus adabiyotlarda batafsil yoritilgan. 
Yuza yuvilishi
esa, o‘z navbatida: 
- yuza­juda kichik jilg‘achalar oqimi ta’sirida yuvilish; 
- jala yomg‘ir ta’siridagi juda kichik jilg‘achalar oqimi tufayli 
yuvilishga bo‘linadi. 
Birinchisi yuza oqim juda kichik jilg‘achalar oqimiga aylanganda 


149 


150 
kuzatiladi. Unda juda kichik jilg‘achalar oqimi ham, ular ta’sirida 
harakatlanayotgan zarrachalar ham, kichik bo‘lsada, ma’lum o‘lchamlar 
(chuqurlik, kenglik, kattalik)ga ega bo‘ladi. Ikkinchisi ham yuqoridagiga 
o‘xshash sharoitda hosil bo‘ladi, lekin unda yomg‘ir tomchilari 
qo‘shimcha turbulentlikni yuzaga keltiradi va natijada suv eroziyasi ja-
dalligi ortadi. 
Kichik jilg‘achalar oqimi eroziyasi

- kichik jilg‘achalar ta’sirida yuvilishga;
- yomg‘irli­kichik jilg‘achalar ta’sirida yuvilishga bo‘linadi. 
Birinchisi asosan, qor qoplamining erishi natijasida hosil bo‘lgan kichik 
jilg‘achalar ta’sirida yuzaga kelsa, ikkinchisida esa yomg‘ir suvlari ham 
ishtirok etadi. 
Jar­o‘zan eroziyasi 
mos ravishda jarlik eroziyasiga va o‘zan 
eroziyasiga bo‘linadi. 
 
Jarlik eroziyasi
vaqtinchalik oqar suvlar ta’sirida namoyon bo‘ladi 
va, o‘z navbatida: 
- chiziqli jar eroziyasi; 
- bir bosqichli jar eroziyasi va 
- ko‘p bosqichli jar eroziyasiga bo‘linadi. 
 
Chiziqli jar eroziyasi
kuchli yomg‘irlar yoki noto‘g‘ri sug‘orish 
natijasida yonbag‘irlarning yuza oqimlar yig‘ilib oqadigan qismida suv 
oqimining jo‘shqin (turbulent) harakati oqibatida kuzatiladi. Natijada, 
oqim yo‘nalishi bo‘yicha chiziqli jarlik hosil bo‘ladi. 

Download 6,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   214




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish