Учебное пособие по курсу "Электрические измерения и инструменты" написано по типовой программе разработанной на основе Государственных



Download 3,76 Mb.
Pdf ko'rish
bet91/140
Sana01.01.2022
Hajmi3,76 Mb.
#298573
TuriУчебное пособие
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   140
Bog'liq
YO2lZEUihCgZ4zIws6BXiqqE2CnQeZILj7tErpVR

E= 
α
12
 (T
2
- T
1
 ), 
bu yerda 
a
12
 juftning termoelektrik quvvati (yoki termo- EYuK koeffitsienti). 
Eng  oddiy  holatda,  termo-  EYuK  koeffitsienti  faqat  konduktorlarning 
materiallari  bilan  aniqlanadi,  lekin  qat’iyan,  bu  ham  haroratga  bog‘liq,  va  ba’zi 
hollarda harorat o‘zgarishi bilan, 
a
12
 o‘zgarish ko ‘tsatkichi. 
Zeebek effekti(ta’siri) kashfiyotining tarixi 
Ma’lumki,  1821-yili  nemis  fizigi 
T.I.  Zeebek
  (1770-1831)  quyidagicha 
tajriba(8.34-rasm) o‘tkazdi[  ]. Bunda 1 – galvanometr, 2 – termojuftlik simlari, 3 
–  spirtli  chiroq.  Tasvirda  temirva  ikkita  mis  sim  galvanometrga  ulangan. 
Simlarning  ulanish  joyida  haroratlar  bir  xil  bo‘lsa,  tok  hosil  bo‘lmaydi.  Ammo, 
simlarning  o‘zaro  kontaktga  keltirilgan  uchlaridan  biri,  masalan,  a  uchi  spirtli 
chiroq  yordamida  qizdirilsa,  u  holda    galvanometr  tok  hosil  bo‘lganligini  aniq 
ko‘rsatadi.  Furiye  va  Ersted  termoelektrik  ta’sir  superpozitsiyaning  xususiyatiga 
ega ekanligini isbotladi va uchta termojuftliklardan tashkil topgan birinchi termal-
elektr batareyani qurib, uchta termojuftliklar vizmut bilan almashtirildi va ular olti 
burchakni hosil qilish uchun uchida elektrodlardan iborat qilib tayyorlandi. 
 


 
124 
 
 
8.34-rasm. Zeebek effektini o‘rganish 
bo‘yicha sxema tasviri. 
8.35-rasm. Ko‘chadagi harorat oddiy 
Selsiy shkalasiga ega termometr bilan 
o‘lchanganida  -17 
0
C ni ko‘rsatmoqda. 
 
Keyinchalik  shifo  Melloni  tomonidan  ishlab  chiqilgan  bo'lib,  u  hozir 
foydalanadigan  prizmatik  modelni  ishlab  chiqardi.  Melloni  akkumulyatori  va 
galvanometrdan foydalangan holda Nobili 1830 yilda shunday sezgirlikning termal 
kuchaytiruvchisi  bo‘lib,  inson  tanasining  issiqligiga  18-20  tirsak  masofada  ta’sir 
o‘tkazgan. 

Download 3,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   140




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish