47
4.5. O‘zgarmas va o‘zgaruvchan tokda masshtab o‘lchash
o‘zgartgichlarini hisoblash
O‘quv mashg‘uloti maqsadi:
O‘lchash usullari va o‘lchash xatoliklari
to‘g‘risida tushunchalarni shakllantirish, Amaliy bilimlarni shakllantirish,
amaliy bilimni o‘xshashlik bo‘yicha qo‘llash, harakatlarni tartib bo‘yicha
bajarish malakalarini shakllantirish.
Ma’lumki, shunt atamasi inglizcha shunt – shoxobchalanish ma’nosini
anglatadi va amalda ampermetrga parallel ulangan hamda qaydlanadigan tok
kuchini kamaytirish uchun mo‘ljallanadi. Shunt kuchlanishni tokga o‘zgartiruvchi
eng sodda o‘lchash o‘zgartgichi hisoblanadi.
4.26-rasm. Shunt qarshiligining ko‘rinishi.
4.27-rasm. Tasmali tuzilishdagi shuntning sxemasi.
Tasmali tuzilishdagi shuntning sxemasi 4.27-rasmda keltirilgan bo‘lib undagi
qarshilik quyidagi ifoda orqali aniqlanadi.
Om
I
U
R
yuk
sh
0075
,
0
10
075
,
0