У з б е к а д а б и ё т и д у р д о н а л а р и у т к и р о ш и м о в



Download 302,46 Kb.
Pdf ko'rish
bet42/71
Sana23.06.2022
Hajmi302,46 Kb.
#693841
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   71
Bog'liq
Ikki karra ikki besh (qissa) [@e kutubxona]

133


бежирим 
o f
3
h h h
ярим очиб, узун-узун кдйрилма кип- 
рикларини пирпиратди.
— Мени Раис бува чакдртирган экан... — дедим да- 
дилланиб.
„Пари“ х,амон киприклари пирпираганча яна бир 
минутми-икки минутми тикилиб турди-да, узини курси 
суянчигига ташлаганча к,ах,-к,ах, уриб кула бошлади. Кд- 
зик,, нега кулади бу? Ё этигимни чала ювибманми? 
Мундок, к,арасам, унг оёгимда этик бор-у, негадир чап 
оёгамда йук;. Ие, кулимда экан-ку! Узиниям чакдлок, 
кутарган хотиндек багримга босиб олибман. Кунжи ерга 
к,араб тургани учунми, ичидан чак-чак сув томади.
Крчмаган номард деб кучага отилдим. Ш у югурганча 
уйга етганда хушим сал-пал жойига келди. Онам х,овли- 
даги сурида хамир к,ориб утирган экан. Адволимни 
куриб куркдб кетди.
— Тинчликми?
— Йук,! — дедим хдллослаб. — Тинчликмас. Охир- 
замон булди.
Онам огзини ланг очиб к,олди.
Кечаси билан мижжа к,ок,май чикдим. Узидан-узи 
шеър тук,игим келади.
Отингни билмайман,
Айта к,ол узинг!
Ичимни ёндириб 
Юборди кузинг...
Уч кунгача гаранг булиб юрдим. Раис бува чакдр- 
ганини бадона кдлиб, олдига борай десам, курк,аман. 
Бормай десам, боргим келади. Учинчи кун чидолмадим. 
Эрталаб, далага бориш урнига кдртишлаб сок,олимни 
олдим. Шипр атирдан юзимга мулгина севдим. Оппок, 
куйлак, янги шим, оёгимга лакированний туфли ки- 
йиб, мундок ойнага к,арасам... Ха, энди бир йигит булса, 
бизчалик булар-да! К,арчигайнинг к,анотидек к,алин 
к,ошлар, хиёл к,орарок,, хиёл озгинрок, булсаям, бино- 
йидек юз, хиёл кдйшикрок, булсаям, ушласа ушлагудек 
кдрра бурун. Бош ёрилганда к,олган чандик, соч тагида
134


куринмайди. „Пари“ дуппимни ечиб, сочимнинг ора- 
сини титкилаб утирармиди. Газеталарда бир эмас, сак- 
киз марта макталган, радиода гапирган „Машъал" бри­
гад булсак! Энг мухими Худо берган б^й бор: биру 
гуксон! Нари борса, Шайдул кассирдан бир карич 
иастмиз-да! Хозирги кдзлар баланд буйли йигитларни 
ёктиришади. Тагин нима керак!
Лакированний туфлига чанг тегизмаслик учун куча 
четидан битта-битта босиб кетаётсам („Пари“ бу сафар 
\ам туфлингиз чанг экан деса, яна шарманда буламан- 
ми?) димогимга галати хид кирди. К,арасам, мозорис- 
гон ёкасидаги чакалак четида жийда гуллаб ётибди. 
Кул им га тикан киришига кдрамай, битта шохчасини 
синдириб олдим.
Мармар зинадан чикдб боряпман-у, тагин, тизза 
Кизталок, калтирайди-да! Иккала оёгимни кесиб таш- 
лагим келди! „Дадил бул, Кушо“ дедим-у, эшикни шахт 
билан очдим.
„П ари“ хаёл с^риб утирган эканми, бир чучиб 
гушди. Танимади! Улай агар танимади.
— Ким керак эди?
— Сиз!
Шундок; дейишга деб куйдим-у, узим курк,иб кетдим.
У хайрон к,олгандек юзимга тикилди. Хатто икки 
кошининг уртасидаги хинду холини нозик бармогининг 
учи билан силаб хам куйди. Худди аввалги сафардагидек 
бошимдан оёгимгача караб чикди.
— Вой, сизмисиз? — деди жилмайиб.
— Х а -
Ш у туришда бак;а булиб тикилиб колдим, шекил­
ли, у кузини олиб кочди.
— Унак,а караманг одамга, — деди секин. — Куркдб 
кетяпман.
— Мен хам, — дедим ростини айтиб. — Йикилиб 
тушай деб турибман. — Унинг рахми келдими, жил- 
майди.
— Гулингиз чиройли экан, — деди кулимдаги жий­
да шохчасига караб.
Суюниб кетдим.
135


— Сизга! — дедим жондолатда шохчани узатиб. — 
Биласизми, биз томонда жийда^куп. Шодивойларнинг 
уйидан нарирокда мозор бор. Уша мозорнинг атрофи 
чакалакзор. Жийда дегани тикдлиб ётибди. Эдтиёт бу- 
линг, тикани ёмон.
„Пари“ энди жийда шохчасига кул чузган эди, ён- 
бош томондаги чарм крпланган эшик очилди. Раис бува 
чик,иб келди.
— Ия, да! — деди год „Пари“ га, год менга кдраб. 
Назаримда галатирок, илжайгандек булди. „Пари“ дар- 
ров кулини тортиб олди. Кдп-ьуизариб нари кетди.
— Кушовой, куринмайсан? — деди Раис бува жид- 
дий тортиб.
Мен учун „Пари“ жавоб берди.
— Кдйси куниям келувдилар. Сиз районга кетган- 
дингиз...
— Шунакдми? — Раис бува тагин год унга, год мен­
га к,араб кетади. — Кушовой — маладес. Бизнинг „Машъ- 
ал“ бригад шу-да! — деди елкамга к,ок,иб. — Наргизхон, 
телефон булса, мен йу^ман. Кдни юр-чи.
У охирги гапини менга айтганини кейин тушундим. 
Хаёлимда нукул бир гап айланарди. „Оти Наргиз экан- 
да. Туппа-тугри! Отиям индийский, узиям!“
— Э, ташласанг-чи, тиканагингни! — Раис бува 
жийда шохини кулимдан юлкдб олиб, кдбулхона бур- 
чагидаги диванга улок;тирди. — Юр, срочний иш бор.
Муздеккина хонага кирдик.
— Гап бунд о к, тутхур! — деди Раис бува тик тур­
ганча. — Сен эсли боласан. Ш у кунларда районимизда 
бир ёзувчи пайдо булган. Эрта-индин сенгаям бориб 
крлса ажабмас.
— Борса, гаплашаверамиз, — дедим бепарволик 
билан. (Фикр-зикрим Наргизхонда эди. Гулимни олди- 
ми, йук^ми?)
— Э, унакд мак^аб ёзадиганлардан эмас! — Раис бува, 
худди уша ёзувчи рупарасида тургандек, муштини 
дулайтирди. — Хеч ким уни упалномочний кдлмаган. Бирт 
игвогар! Райцентрдаги аллакэйси техникумда малим экан.
— Яхши... — дедим деч балога тушунмай.
136


— Нимаси яхши! — Раис бува чакчайди. — HFBorap 
дедим-ку, хдмма ёкни така-така килиб юрибди.
Наргизнинг хинду холи ни силаб тургани лоп этиб 
хаёлимга келди.
— Чиройли... — дедим хурсиниб.
— А? — Раис бува шунаканги бакириб бердики, 
чучиб тушдим. — Бир игвогар бутун районни остин- 
устин килиб юради-ю, шу чиройлими? Эшитяпсанми, 
\ов! — у кулини бигиз килиб, пешанамга нукиди. — 
Райком буванинг узи айтди. Уша иблисни каматиб кутул- 
масак булмайди. Эрта-индин сенинг бригадангаям бо­
риб колса ажабмас. Гап сураса, хеч нимани билмайман, 
деб тураверасан, укдингми! Эслаб кол, фамилияси — 
Эргашип, тушундингми?
— Тушундим, — дедим секин. — Тушундим, Нар- 
гизхон...
— Нима? — Раис бува ёкамдан ушлаб силкитди. — 
Эс-хушингни йиг, бола! Эргашип гап сураса, хеч нима­
ни билмайсан, билдингми?
— Билдим. Билмайман!
— Бупти, боравер! — Раис бува ёкамни бушатди. 
Эшик олдига борганимда чакириб колди. — Шошма, — 
деди юмшокрок охангда. — Биламан, дуруст боласан. 
Аммо буйингга караб тун бич. Хупми? Наргизхон — 
Жовли Менглиевичнинг жияни булади. Отаси райпо 
мудири. Укдингми?! Бупти, бора кол энди.
Кдбулхонага чиксам, Наргизхон хам, диван устида 
ётган жийда шохчасиям йук,. Йулакка чикиб, анчагача 
талмовсираб турдим. Наргизхон гулимни олган булса, 
бундан чикди... Энди илжаймок^ш эдим, лабим узидан- 
узи бурилиб, жойига келиб колди. Агар Жовли аканинг 
жияни булса, отаси райпо мудири булса, бизга йул 
булсин... Тенг — тенги билан... Раис бува тугри айтди.
Турвасини йукотган гадойдек талмовсираб чикиб 
кетдим. Кдндок азобларга колдим-а? Ишонсангиз, томо- 
гимдан овкат тугул, сув утмайди. Билк этиб кайтиб 
тушади. Хали айтганимдек, Тулпоримдан булак сирдо- 
шим булмаса... Шодивой-ку, беш йилдан бери корасини 
курсатмайди. Биринчи курени битирганида кани кул га
137


келган эди. Билмадим, нима жин урди журамни! Иккин­
чи курсдан бошлаб ёзда дам кдшлоккд келмайдиган 
булиб кетди. Талабалар отрядига кушилиб, курилишга 
борармишми-ей, Россия томонларда янги ер очаёт- 
ганмишми-ей! Кучинг ошиб-тошиб кетаётган булса, 
кел. Ишимиз шунак,анги купки, бир дафтада кулоганг- 
дан кун куринадиган кдлиб куямиз!
Бултур Раис бува „Журанг укдшни битиряпти, кат- 
талар билан гаплашдим, узимизнинг районга ишга 
келади“ , деб юрганди. У ёкда Жамила хола дам туй 
тарадцудини куриб юрувди. Буни кдрангки, Шодивой 
келмади. Кейин эшитсам, Тошкентда ишлаб копти. 
Хатто Раис буванинг узиям бир сафар менга дасрат 
кдлди. „Журанг бемедр бола чикди, биттаю битта углим 
деб шунча авайладим, яхши иш топиб куйгандим, 
келмади“ , деди.
Иш-пишини билмадим-у, барибир, журамдан мен 
дам хафаман. Жилла курса медмон булиб келмайсанми, 
адмок,! Мен сенга дардимни айтмайманми! „Шундок- 
шундок, журажон, Наргизхонни севиб к,олдим“ , демай- 
манми, сен менга жуялирок, масладат бермайсанми!..
Хар куни эрталаб каллам далага бурилса, оёшм идо- 
ра томонга тортиб кетаверади. Ш у бир ой ичида Нар­
гизхонни атиги икки марта курдим. Бир сафар идора 
рупарасидаги фонтан ёнида хаёл суриб турсам, Раис 
буванинг „Нива“ си гириллаб келиб кдлди. У эшикдан 
Наргиз, бунисидан Раис бува тушишди. Алланимани 
гаплашиб идорага кириб кетишди. Мени куришмадиям.
Иккинчи гал таваккал кдлиб, Наргизхоннинг эши- 
гини очдим. Хона бурчагида негадир хомуш турган экан. 
Мени куриб, жилмайди. Гапни нимадан бошлашни 
билмай турган эдим, аксига олиб худди аввалги сафар- 
дагидек Раис бува хонасидан чикиб к,олди.
— Игвогар келдими? — деди тусатдан.
Хайрон булдим.
— Канала игвогар?
Раис буванинг жахди чикдб кетди:
— Нима дегандим сенга? Идорада уралашгандан 
кура ишингга бор! — Менга канака ушкдрган булса,
138


I l;ipi изхонга хам шунакд удагайлади. — Отчётларни ким 
кучиради! Юринг! — шундай деди-ю, Наргизхонни хо- 
плсига бошлаб кириб кетди.
Вой, димогингга беданам кунсин! Раис булмок, ту- 
I ул авлиё булмайсанми?! Нега дук киласан! Утказиб 
Куйган жойинг борми! Келиб-келиб Наргизхонга-я!
Бир туполон кутаргим келди-ю, тугриси, Наргиз- 
чомдан уялдим.
Исанинг алами Мусадан деб, Чори бечоранинг кал- 
Iик егани колди. Урганим йугу, шунга ухшаганрок иш 
булди.
Тушлик пайтида тол тагида кукрагимни ерга бериб 
ётсам, шурва ичиб булиб, нос чекиб рогатин и сураётган 
Мори вайсаб колди.
— Эситдингми, ув, Кусо... — деди огзида нос бор- 
11
ИГИ учун тили яхши айланмай, — Раис бувани бир 
секретари бор... Сунака сиройли, сунака сиройли, бир 
косик сувминан ютсанг, зонинг ро^ат килади...
— Нима? — учиб бордим-у, белидан олиб, кучим 
борича ховузга отдим. Чори бечора ховузнинг кок урта- 
сига шалоплаб тушди. Боядан бери тинимсиз вакдлла- 
ётган курбакалар ин-инига уриб кетди. Толга боглоглик 
Гулпорим шаталок отиб кочмокчи булди-ю, арконни 
узолмади. Чори амаллаб каддини ростлади. Негадир кузи 
ола-кула булиб ухчий бошлади.
— Нос кетди! — эски шолчага ёнбошлаб ётган Пан- 
жи дик этиб урнидан турди-ю, айюханнос солди. — 
Ичига нос кетиб колди! Кафтини т^лдириб отган эди. 
Улиб колади, бола!
— Улсин! — дедим жиннилардек ер тепиниб. — 
Улаверсин! Агар Наргизхонни яна бир марта...
Чори лойкаланиб кетган сувдан ховучлаб беш-олти 
марта ичди-да, чузиб-чузиб кекирди.
— Ахмок! — деди ёшланган кузларини ишкалаб. — 
Нима килдим сенга?
— Яна бир марта гапирсанг... — сукмокчи эдим-у, 
ахволини куриб рахмим келди. — Чик! — дедим уда- 
гайлаб.
— Чиколмайман! — Чори ховуз уртасида турганча
139


гавдасини у ё^-бу ёк^а лапанглатиб куйди. — Белимгача 
лойга ботиб кдлдим! Торт!
Этигимни ечиб сувга тушяшга мажбур булдим. Бе- 
чора ростдан дам белигача балчикда санчилиб к,олган 
экан. Тортиб чик,кунча узимнинг дам силлам куриб кет­
ди. Чорининг этиклари шултиллар, шими ачимсик, лой­
га беланган эди.
— Белни единг, хумпар! - деди афти буришиб. — 
Шуни аввалрок, айтмайсанми, уйини курсатиб куймай- 
манми!
— Жон журажон! — чоршинг этигини оёиадан су- 
гуриб оларканман ялинишга тушдим. — Ростдан дам 
курсатасанми уйини!
— Э, ул! — унинг афти аБвалгидан баттар буришиб 
кетди. — Вой белим-а! — деди инкдллаб. — Лолазор 
посёлкасида туради. Шундок, универмаг рупарасида, — 
яна бели сиркдллади шекилли алам билан тушилла- 
ди. — Кунглингга кутир жомашов! Жовли аканинг жия- 
ни булади у! Сенга кузи учиб турибдими?
— Оборасан-а? — дедим Чорининг этигини дафсала 
билан юварканман. — Майли, белингни укдлаб куяман. 
Огритмасдан ук,алайман.
...Чори айтганини кдлди. Ишдан кейин узун-кдск^а 
булиб „Лолазор“ посёлкасига бордик. У универмаг ор- 
Касидаги каттакон темир дарвозани курсатиб, „шу!“ 
деди-ю, уракрчди. НазаримдаНаргизхоннинг приёмчик 
тогасидан, райпода раис булиб ишлайдиган отасидан 
куркди. Чори куркра-куркдр. Мен нимадан чучийман?.. 
Дарвоза якднига бордим, кунбуйи офтобда кдзиб ётган 
дарвозани силадим. Кдрасам, бир тавакдсига кдп-кдзил 
тили осилган итнинг расмичизиб куйилибди. Оббо! 
Бир камим итга таланишим :<олувди энди!
Курка-писа орк,ага чекиниб, уйни томоша кдлдим. 
Уй эмас, к,аср! Пишик гиштдан курилган. Деразасидан 
муралайман деган одам камида беш кулочли нарвон 
топиб келиши керак. Деворини айтмайсизми? Замба- 
ракнинг укд тешиб утолмайдаган кдлъа дам бунчалик 
булмас.
140


Ой чикдунча куча бошига бордим-келдим, бордим- 
колдим. Ичкарида чирок, ёнди. Кимдир телевизор куйди 
шекилли, деразалардан бирида зангори нур куринди. 
Аммо :х,еч ким дарвозадан чик,мадиям, кирмадиям!
Кетдик, тарвузимиз култигим издан тушиб! Хато 
к,ипман! Асли Тулпоримни миниб келсам буларкан. „Ло- 
лазор“ кам деганда саккиз чак,иримча экан. Пиёда туп рок, 
кечиб уйга етгунимча тонг ёришди.

Download 302,46 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   71




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish