U. R. Xamdamov, dj. B. Sultanov, S. S. Parsiyev, U. M. Abdullayev

Мantiqiy manzil 
 
 
 
 
 
Sahifalar jadvali
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Физик адрес
Virtual sahifa raqami 
p
Atributlar Fizik sahifa raqami 
Virtual sahifaning ichki joylashuvi d 
Fizik sahifa raqami p
Virtual sahifaning ichki joylashuvi d 
Fizik manzil 

---

117 
Manzillar translatsiyasi 
Sahifa manzili mantiqiy manzil deb ataladi va sahifa raqami va 
sahifani almashtirish bilan ifodalanadi.
Mantiqiy manzil = sahifa raqami + sahifani almashtirish 
Kadr manzili fizik manzil deb ataladi va kadr raqami va sahifani 
almashtirish bilan ifodalanadi.
Fizik manzil = kadr raqami + sahifani almashtirish 
Sahifalar xaritasi jadvali deb nomlangan ma’lumotlar tuzilishi 
protsessor sahifasi va fizik xotiradagi kadr o‘rtasidagi munosabatni 
kuzatish uchun ishlatiladi.
Tizim har qanday sahifaga kadr ajratganda, u mantiqiy manzilni 
fizik 
manzilga 
aylantiradi 
va 
dasturni 
bajarish 
paytida 
foydalaniladigan sahifalar jadvalida yozuvni yaratadi. 
3.17- rasm. Sahifa va kadrni almashtirish sxemasi 
Jarayonni bajarish kerak bo‘lganda, uning tegishli sahifalari har 
qanday mavjud bo‘lgan xotira kadrlariga yuklanadi. Aytaylik, sizda 
8Kb dastur mavjud, ammo sizning xotirangiz belgilangan vaqtda atigi 
5Kb sig‘dira oladi, shunda sahifa kontseptsiyasi paydo bo‘ladi. 
Kompyuter operativ xotirasida joy qolmaganida, operatsion tizim 
bo‘sh yoki keraksiz sahifalarni ikkinchi darajali xotiraga ko‘chiradi, 

---

118 
boshqa operatsiyalar uchun operativ xotirani bo‘shatadi va dastur 
tomonidan kerak bo‘lganda ularni qaytarib beradi. Ushbu jarayon 
dasturning to‘liq bajarilishi mobaynida davom etadi, unda operatsion 
tizim bo‘sh sahifalarni asosiy xotiradan olib tashlaydi va ularni 
ikkinchi darajali xotiraga yozadi va dastur tomonidan talab qilinganda 
ularni qaytarib beradi.