U: quritish jaray

I-x diagrammasiga asosiy chiziqlardan tashqari quyidagi chiziqlar ham joylashtirilgan: o’zgarmas harorat chiziqlari yoki izotermalar (I = const), o’zgarmas nisbiy namlik chiziqlari =const; nam havodagi suv bug`ining parsial bosimi chizig`i.  = 100% chizig`i diagrammani
ikki qismga bo’ladi. Bu chiziqning tepa qismi diagrammaning ish yuzasi deb ataladi va u tochyinmagan nam havoga tochg`ri keladi. Tochyinmagan nam havo qurituvchi agent sifatida ishlatiladi.  = 100% chizig`ining pastki qismida joylashgan yuza suv bug`i bilan tochyingan
havoga tochg`ri keladi va quritkichlarni hisoblashda ishlatilmaydi.
Harorat 99,4°C ga etganda tochyingan bug`ning bosimi o’zgarmas barometrik qiymati (P = 745 mm simob ustuni) ga teng bo’lib qoladi, natijada nisbiy namlik  haroratga bog`liq bo’lmaydi. Bunday sharoitda  namlik saqlash x kabi amaliy jihatdan o’zgarmas qiymatni egallaydi. Shu sababli t= 99,4°C bo’lganda  = const chizig`i keskin buriladi va yuqoriga vertikal bo’ylab
yunaladi.
I — x diagrammasi yordamida nam havoning istalgan ikkita xossasi bo’yicha uning holatini belgilovchi nuqta (masalan, A nuqta) topiladi, sochngra bu nuqta yordamida nam havoning qolgan xossalarini aniqlash mumkin.

30.1-rasm. Nam havoning I— X diagrammasi.
Nam havodagi suv bug`ining parsial bosimi chizig`i diagrammaning pastki qismiga joylashtirilgan. Agar diagrammada nam havoning holatini belgilovchi nuqta ma’lum bo’lsa, suv bug`ining parsial bosimi qiymati R<sub>а</sub> ni aniqlash mumkin.
I-x diagrammasida nam havo bilan bog`liq bo’lgan istalgan jarayonlarni tasvirlash mumkin: a) isitish va sovitish;
b) havoning entalpiyasi o’zgarmas paytda nam material bilan o’zaro ta`sir etish; d) turli ko’rsatkichlarga ega bo’lgan ikkita havo oqimlarini aralashtirish;
e) bug` havo aralashmasidagi suvni kondensatsiyalash va hokazo.
Quritishning tezligiyuMaterialni quritish murakkab jarayon hisoblanadi. Avval namlik
materialning ichki qismlaridan uning yuzasiga tarqaladi, sochngra namlik material yuzasidan bug`lanib qurituvchi agent (havo) tarkibiga o’tadi va quritkichdan tashqariga chiqib ketadi. Material tarkibidan namlikning bug`lanib chiqish jadalligi m material yuzasi birligidan vaqt birligi ichida bug`langan namlikning miqdori bilan o’lchanadi:
m= <sup>W</sup> (30.6) 
bu yerda, W — quritish paytida materialdan ajralib chiqqan namlik massasi; F — material yuzasi; — quritishning umumiy vaqti.
Namlikning bug`lanish jadalligi nam material va atrof-muhit o’rtasidagi issiqlik va modda almashinish mexanizmiga bog`liq. Bu mexanizm juda murakkab bo’lib, ikki bosqichdan iborat:
a) namlikning material ichida siljishi;
b) material yuzasidan namlikning bug`lanishi.