U. N. Tashkenbayevning umumiy tahriri ostida

67
BAHOLASH MEZONI
Faoliyat: 
Refleksiya va baholash
Matn formati:
Yaxlit
Vaziyat: 
Shaxsiy
Javob to‘liq qabul qilinadi:
O‘quvchining javobi matnni so‘zma-
so‘z talqin qilish bilan chegaralanmaydi. Bunda talqin qilish matnni 
aniq tushunish bilan farqli bo‘lmaydi. Oxirgi gapni hikoyadagi asosiy 
bog‘liqliklar bilan, muammolar bilan va istiora (kinoya)lar bilan 
munosabati aniqlanadi. Masalan, javob pantera va ayol munosabati 
bilan, tirik qolish muammosi bilan, «sovg‘a» yoki «minnatdorchilik» bilan 
bog‘liq bo‘lishi mumkin. Oxirgi gapning mosligi haqidagi o‘quvchining 
fikri yaqqol ifodalanadi yoki nazarda tutiladi.
Masalan:
– Ha. Taqdir ayolni hayotdagi muhim narsa bilan uchrashtirdi, kemirib 
tashlangan oppoq suyaklar buning timsoli.
– Ha. Mening fikrimcha, panteraning go‘shtdan qoldirgan suyagi ham 
 sovg‘a edi. Bu sovg‘aning mazmuni esa: «Yasha va boshqalarning ham 
yashashiga yo‘l ber».
– Ha. Suyak – bu sovg‘a va bu hikoyaning mavzusi bo‘lib xizmat qiladi.
– Ha. Go‘shtdan qolgan suyaklar ayolga nimalar bo‘lishi mumkinligini 
eslatadi.
– Yakuni juda mos, chunki jonivor unga go‘sht uchun minnatdorchilik 
bildirgan bo‘ldi.
Javob qisman qabul qilinadi:
O‘quvchining javobi matnni so‘zma-
so‘z talqin qilish bilan chegaralanmaydi. Bunda talqin qilish matnni aniq 
tushunish bilan farqli bo‘lmaydi. Javobda yakuniy qism uslub va kayfiyat 
terminlarida baholanadi, bunda oxirgi gap hikoyaning asosiy qismidagi 
umumiy uslub va kayfiyat bilan bog‘lanadi. Oxirgi gapning mosligi haqidagi 
o‘quvchining fikri yaqqol ifodalanadi yoki nazarda tutiladi.
Masalan:
– Ha, u hikoyani bayon qilish faktologik tavsifiga to‘g‘ri keladi.
– Ha, u nimaningdir noodatiy ekanligining ta’sirini kuchaytiradi.
– Yo‘q, hikoyaning boshqa qismlari juda kengaytirilgan tarzda berilgani 
bilan bu qismi juda qisqa berilgan.