U. Masharipova, M. Umarova, D. Baynazarova ona TiLi

so‘zlar
b
p
d
t
g
k
z
s
javoblar
davla_
+
davlat
ozo_
+
ozod
tu_
+
tup
tarvu_
+
tarvuz
hiso_
+
hisob
rubo_
+
rubob
bar_
+
barg
zayna_
+
zaynab
kopto_
+
koptok
abbo_
+
abbos
talaffu_
+
talaffuz

---

46
o‘quvchilar javoblari tinglanib, xulosa qilinadi. yo‘l qo‘yilgan kamchiliklar 
ustida  tushuntirish  ishlari  olib  boriladi.  So‘ng  o‘quvchilar  daftarlariga  husnixat 
bilan yozishadi.
Dam olish daqiqasi multimedia ilova asosida amalga oshiriladi.
Baliq kabi suzamiz, 
(qo‘llar bir-biriga tekkizilib baliq kabi suzish  
 
holati ko‘rsatiladi)
shamol kabi esamiz, 
(qo‘llar yuqoriga ko‘tarilib, o‘ng va chap   
 
tomonga chayqaladi)
Biz bilag‘on bolamiz, 
(qo‘llar ko‘krak qafasiga qo‘yilib, gerdayish  
 
holati ko‘rsatiladi)
qushdek parvoz etamiz.  (qo‘llar ikki tomonga yozilib, qushdek uchish  
 
holati ko‘rsatiladi)
2-topshiriq. 2-multimedia ilova
ekranda qish fasli tabiat manzarasi tasvirlangan. Shamol bilan kitob uchib 
kelib  yerda  turgan  to‘nka  ustiga  tushadi.  bilarjon  kitobni  qo‘liga  olib 
ochgach, harflar kitob sahifasidan chiqib, ekranda she’r paydo bo‘ladi:
Tanishaylik, men kito.,
Asl bilimlarga kon.
Boylik beray behiso., 
Bo‘lsang agar qadrdon.
   
 
 
 
 
 
qudrat hikmat
Kitob va behisob so‘zlarining oxirgi b undoshi tushirib qoldirilgan. bilarjon 
topshiriq beradi:
– aziz do‘stlarim, shamolda she’rdagi ba’zi undoshlar tushib qolibdi, ularni 
topishga yordam beringlar. qor parchasidagi undoshlardan mosini bo‘sh katakka 
qo‘ying. (o‘quvchilar b undoshini katakka qo‘ysa, «ofarin» so‘zi eshitiladi. agar 
boshqa harfni qo‘ysa, «noto‘g‘ri», degan ovoz eshitiladi. qor parchalarda b, p, d, 
t, g, k, z, s harflari bo‘ladi.)
bilarjon:
–  do‘stlarim,  endi  birinchi  misradagi  undoshlarni  alifbo  tartibida  joylash-
tiring.  (Shunda  ekranda  birinchi  qatordagi  so‘zlar  kattalashib,  qolgan  qatorlar 

---

47
yo‘qolib,  o‘rnida  8  ta  katak  hosil  bo‘ladi.  Kataklarga  undosh  harflar  to‘g‘ri 
joylashtirilsa, «To‘g‘ri» degan so‘z eshitiladi. Barcha harflar kataklarga joylash-
tirilgach,  «barakalla»  so‘zi  va  qarsak  ovozi  eshitiladi.  agar  harf  katakka 
noto‘g‘ri joylansa, harf o‘z joyiga qaytib ketadi.) 
T, n, sh, y, l, k, m, b
b
k
l
m
n
t
y
sh
multimedia  ilova  48-mashq  sharti  asosida  tashkil  etiladi.  nuqtalar 
o‘rniga  zarur  harflarni  qo‘yib  ko‘chirish,  she’rning  birinchi  misrasidagi 
undoshlarning tagiga chizish aytiladi.
She’r matni yuzasidan suhbat uyshtiriladi:
– She’r nima haqida ekan?
– kitob qanday bilimlarga kon?
– nima uchun kitob bilan qadrdon bo‘lish kerak?
– kitobni qanday saqlashimiz lozim?
o‘quvchilar javoblari umumlashtiriladi.