U. Masharipova, M. Umarova, D. Baynazarova ona TiLi

so‘zlar bir satrdan ikkinchi satrga bo‘g‘inlab ko‘chiriladi.
69-mashq bajariladi.
o‘quvchilar oldin so‘zlarni bo‘g‘inga bo‘lib doskaga yozadilar, keyin savol 
beriladi:
–  o‘ylang,  so‘zlarning  bir  satrga  sig‘may  qolgan  qismi  ikkinchi  satrga 
qanday ko‘chiriladi?
Bo‘g‘inlarga bo‘lish
Bo‘g‘inlab ko‘chirish
mu-qad-das
muqad-das, mu-qaddas
sar-kar-da
sar-karda, sarkar-da
a-zim-jon
azim-jon
o-na-xon
ona-xon
so‘zlarning bo‘g‘inlarga bo‘linishini kuzating.
topshiriqni  bajarish  jarayonida  bir-birlaridan  yordam  so‘rashlari  mumkin. 
mashq bajarib bo‘lingach, so‘zlarni o‘qib, ma’nolarini tushuntiradilar. yozayot-
ganda o‘quvchilarning chiroyli yozuviga e’tibor beriladi.
o‘quvchilar har bir so‘zni daftarlariga ko‘chirib boradilar. So‘zlar ishtirokida 
gaplar tuzadilar.
qizil  rang  taqiq  belgisi  –  mumkin  emas!  bo‘g‘inlab  ko‘chirish 
mumkin  emas!  masalan:  o-na,  o-ta,  a-ka  so‘zlarida  ikkita  unli 
harf, lekin yolg‘iz qoldirib ko‘chirish mumkin emas.
Sariq rang – ogohlantiruvchi belgi – o‘tish mumkin emas. Ma’no, 
sa’va,  da’vo  so‘zlaridagi  tutuq  belgisi  birinchi  bo‘ginda  qoladi, 
ikkinchi bo‘g‘inga o‘tishi mumkin emas.
yashil rang – o‘tish mumkin. barcha ikki, uch bo‘g‘inli so‘zlarni 
bo‘g‘inga  bo‘lib  ko‘chirish  mumkin,  –  deb  svetofor  misolida 
tushuntiriladi.
o-ta
Sa’-va
ma-
shi-na

---

61
70-mashq doskada tushuntiriladi va bajariladi.
Hi-lo-la, o-ta, sak-kiz, o‘-quv-chi, ki-tob, u-shoq.
–  so‘zlarni  bo‘g‘inlarga  bo‘lish  bilan  bo‘g‘inlab  ko‘chirish  orasidagi  farq 
tushuntiriladi;
– o-ta, u-shoq kabi so‘zlar bo‘g‘inlab ko‘chirilmaydi, ya’ni bo‘g‘inda bitta 
unli harf bo‘lsa; 
– ketma-ket kelgan undoshlardan birinchi bo‘g‘inda biri, ikkinchi bog‘inda 
ikkinchisi ajratiladi.