U jo'Rayev, R. F a r m o n o V, s h. E r g a s h e V


Osiyoda yangi jamiyat shakllanishining o'ziga xos xusu-



Download 1,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/230
Sana15.05.2021
Hajmi1,61 Mb.
#64303
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   230
Bog'liq
jahon tarixi 8 uzb 001

Osiyoda yangi jamiyat shakllanishining o'ziga xos xusu-
siyatlari. Osiyoda yangi jamiyatning qaror topishi nihoyatda uzoq davr-
ni qamrab oldi. Buning asosiy sababi, Osiyoda an'anaviyjamiyathukm 
surganligi edi. 
Xo'sh, an'anaviy jamiyat qanday jamiyat edi? An'anaviy jamiyat -
mulkchilik, ishlab chiqarish  h a m d a taqsimot shakllari qat'iy belgilab 
qo'yiladigan, o'zgarmas, turg'un jamiyatdir. 
Deyarlibutun Osiyoda, shu jumladan, Markaziy Osiyoda  h a m Yev-
ropa va Shimoliy Amerikada kapitalizm gurkirab rivojlanayotgan bir 
paytda, o'rta asrlarning mahsuli bo'lgan an'anaviyjamiyathukm suraverdi. 
Xo 'sh, nega shunday bo 'ldi? 
Avvalo, Osiyoda Yevropadagidek yerga to 'la xususiy mulkchilik 
qaror topmadi. Yevropada feodal jamiyatining ilk bosqichidayoq yer 
mulkdorlar о 'rtasida to 'la taqsimlanib bo 'lingan edi. Dehqonlar esa о 'sha 
yer egalariga biriktirib qo 'yilgan. Bunday dehqonlar, Siz VII sinf «Jahon 
tarixi» darsligidan bilib olganingizdek,  k r e p o s t n o y  d e h q o n l a r deb 
atalgan. 
O s i y o d a esa  m u l k  b a r c h a  m e r o s x o 'rlar о 'rtasida  t a q s i m l a n g a n . 
C h u n k i , jamiyatdagi  h u q u q i y va axloqiy  m e ' y o r l a r  m a y d a va  j a m o a 



mulkchiligini himoya qilardi. Bu qoida ishlab chiqarishning yiriklashu-
viga, daromadning bir  q o ' l d a to'planishiga imkon bermagan. 
Yerga xususiy mulkning to'la qaror topmaganligi mulkchilikning 
b o s h q a sohalariga  h a m ta'sir o'tkazgan.  C h u n o n c h i , Osiyoda hunar-
m a n d c h i l i k fabrika ishlab chiqarishi darajasiga  k o ' t a r i l a olmagan. 
Aksincha, u asosan, erkin oilaviy sharoitda rivojlangan. Natijada 
Yevropadagidek  m a s h i n a  k u c h i d a n foydalaniladigan sanoat ishlab 
chiqarishi vujudga kelmagan. 
Yevropada kuchli mulkiy tabaqalanish  o ' z a r o begonalashishni, 
shaxsiy manfaatni ustun qo'yishni, yashash  u c h u n shafqatsiz kurash 
sharoitiga moslashishni vujudga keltirgan bir sharoitda, an'anaviylik 
Osiyoda shaxs tashabbuskorligini  r a g ' b a t l a n t i r m a g a n . Bu omillar 
Osiyoda o'rta asr tartiblarining uzoq saqlanib qolishiga olib kelgan. 
Odamzod insoniyatning butun tarixi davomida yaratgan moddiy va 
m a ' n a v i y boyligining 90 foizini atigi keyingi 5 asr  ( X V I - X X asrlar) 
m o b a y n i d a yaratdi.  T o ' g ' r i ,  b u n g a  o s o n l i k c h a erishilgani  y o ' q . 
Kapitalizm, ayni paytda cheksiz ekspluatatsiya hukm surgan, rivojlangan 
davlatlarning o'zga kuchsiz mamlakatlarni ayovsiz talashi, millionlab 
kishilaming yostig 'ini quritgan jahon urushlari manbai  h a m bo 'lganligiga 
tarix guvoh. 
Lekin oxir-oqibatda kapitalizmning  b u n y o d k o r l i k xislati uning 
vayronalar keltirgan xislatlaridan ustun bo 'lib chiqdi. Butun о 'tgan tarix 
buni tasdiqlaydi. 

Download 1,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   230




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish