Ty konsentratsiyalari bir XIL nl2

dE
dx
4
л-и Z V
db
Sia n
■ *
(
6
.
1
.
8
)
TcMa solishtirma ionizatsiya yo'qotish energiyasini topish uchun (6.1.8) 
ifodani ta’sirlashuv parametri b ning 0 dan 
oo 
gacha bo‘lgan qiymatlari
*rdb
bo‘yicha integrallash kerak. Lekin b = 0 va b = 
oo 
da J » 
ni
о 
0
integrallasak, integral m a’noga ega emas. Shuning uchun 
b
ning minimal 
va maksimal qjym atlarini tanlash va integrallash zarur. Zarraning 
elektronga yaqinlashish parametri 
b
ning minimal masofasi zarra bilan 
elektronning «peshona» to ‘qnashuvidir. Bunda oraliq m asofa 
bmin
minimum energiya uzatish esa 
E
maksimum. «Peshona» to‘qnashuvda 
energiya uzatish
AmM
^
= T
m
7 ^ e - 
* * *
Zarra massasi M elektron massasi me dan M » me ekanligini e ’tiborga 
olib (6.1.9) ifodani quyidagicha yoza olamiz:
4 m M ^ _ 4m М 3 2
M 2 
~ M
2
(6.1.6) ifodaga ko‘ra, j A
2 
2 Z 2e4 
1 
2 Z V
"ia “
m 32
A £ 
~ m 312m .32 '
( Ш 1 |
max
Zarraning elektronga uzatish energiyasi oraliq masofa ortishi bilan 
kamayib borishini hisobga olib, Amax ni aniqlashda zarraning elektronga 
uzatish energiyasi elektronning atomda bogManish energiyasiga to ‘g‘ri 
keluvchi masofa olinadi, bu masofadan katta masofadagi elektronlarga 
uzatilgan energiya ionizatsiya energiyasidan kichik bo6lib, elektronlar 
ionizatsiyasiga qatnashmaydi:
207

---

2 Z V 1
6
™ . =
max
(6.1.12)