Tuzuvchilar: tatu farg`ona filiali

4. Takrorlanishlarni kodlashtirish. Barcha tasvirlarni o’zaro takrorlanib keluvchi bir xil qiymatlar ketma-ketligi bilan ifodalash mumkin. Odatda ko’p qiymatli tasvirlarda bu ketma-ketliklar uzunligi kichik bo’ladi. SHuning uchun ularda bu ketma-ketlik o’zaro farqi M dan katta bo’lmagan (M-berilgan bo’sag’a) qiymatlardan tuziladi.Qo’shni ketma-ketliklarning tutatish joyi chegarayorug’likning keskin farqlanish sohalari bo’ladi. Tasvirni takrorlanishlar vositasida ta’riflash uchun yo takrorlanishlar uzunligi, yo ularning chegaralari koordinatlari berilishi lozim. Bu 2 holda ham satrni kodlashtirish uchun undagi ketma-ketliklar sondagi belgilar ishlatiladi, lekin 1-chi holda 2-chisiga nisbatan kam razryadlar talab etiladi, shu bilan bir vaqtda 1-chi holni kodlashtirish halaqitlarga beriluvchanroq, bitta koddagi xatto butun satrga ta’sir etadi. Ikkinchi holda esa koordinatani berish uchun katta hajmli tasvirlarda ko’p sonli razryadlar talab etiladi. Takrorlanishlarni kodlashtirishni ketma-ketliklar uzunligi o’zgarib turishi murakkablashtiriladi, uning oldini olish uchun kaltaroq standart uzunlik kiritiladi va undan ortib qolgan «sun’iy ketma-ketlik» (ya’ni oldingisidan qiymat farqi bo’lgan) sifatida uzatiladi. Bunday qilish odatda tasvirdagi ketma-ketliklar sonini sezilarli oshishiga olib keladi, uni standart uzunlik tanlashni optimallash yo’li kamaytirish mumkin.
Yorug’lik qiymatining keskin o’zgarishni erkin o’zgaruvchi deb faraz qilinsa ketma-ketliklarning kodlashtirishning oddiy va yetarlicha aniq modelini olish mumkin. Keskin o’zgarishni aniqlash ehtimolligini R desak, u barcha elementlar uchun bir xil bo’lsa, va Z ketma-ketlik uzunligi desak (Z=1 bo’lishi keskin o’zgarishning orqama-orqa kelishini ko’rsatadi), u holda ketma-ketliklar ehtimolligi taqsimoti P (Z=j)^j-1p, bu yerda g=1p, bu yerda g=1-p geometrik taqsimot, bo’ladi. Takrorlanishlarning o’rtacha uzunligi E (2)=1/p, ehtimollik taqsimoti entropiyasi

H{z} q ^j1 plog {q ^j1P} qLog₂q  plog₂ p/ p bo’ladi.
J1 2
Maksimal uzunlikni M desak, uzunliklar taqsimoti ehtimolligi quyidagi ko’rinishni oladi: PZ_M  j q ^j1p q^M( j M), j 1,2,...,M.va o’rtacha uzunlik
 M j1 M 1 M
E_Z_M ^j1 jq p  Mq  ( _p)  Mq , uzunliklar taqsimoti entropiyasi H (Z_m)=_
(1/p)(1-q^M-1)(plog₂p+qlog₂q), 1 ta elementga to’g’ri keluvchi entropik qismi HEHZ_M/ EZ_Mbo’ladi. Bu holda bir elementni uzatish (saqlash) uchun zarur razryadlar soni, G-razryadli kod so’zlaridan foydalan-sak, Z_c=G/E(Zm), M=2^c bo’ladi.
Endi tasvirdagi keskin yorug’lik o’zgarishlari haqidagi axborotni kodlashtirishni ko’rib chiqaylik. Har qanday sezilarli farqlanishdan keyingi elementni kodlashda eng oddiy holda kodlanadigan qiymatlarning taqsimoti ehtimolligining yig’ma entropiyasi HE  AHF( j,k) HZ_M / EZ_M  bo’ladi. Muayyan uzunlikdagi kodlar yorda-mida takrorlanish uzunliklari uzatilgan holda ham, yorug’lik farqlari uzatilgan (saqlangan) holda ham takrorlanish uzunligini kodlashtirishga asoslangan tizimlarning samarasini aniqlash diqqatga molikdir. Yorug’lik farqini ifodalashga A ta, takrorlanish uzunligini ifodalashga G ta razryad zarur bo’lsa, bitta tasvir elementi uchun kod so’zining o’rtacha nisbiy uzunligi Z_c=(A+G)/E Z_m  bo’ladi.
Bu usul ayniqsa qo’shqiymatli tasvirlarni, yoki aniqlik talab qilmaydigan ko’pqiymatli tasvirlarni uzatishda qo’l keladi.
B-razryadli teng qiymatli kod bilan kodlangan tasvirni razryad tekisliklari, ya’ni kod so’zlarining bir xil razryadlaridan tuzilgan 2 lik tasvirlariga ajratish mumkin. Unda kichik razryadlar tartibsiz o’zgarishi, katta razryadlar esa deyarli kam o’zgarishini ko’rish mumkin. Agar kodlashtirishda bu xususiyatdan foydalanilsa yanada kattaroq samaraga erishish mumkin.