Tuzuvchilar: M. J. Rajabov

' I m p u l s   —  nerv  sistemasi  bo'ylab  tarqaluvchi  signal.
16

---

BADAN  IIARAKATIARINI  SOXTALASHTIRISH 
IMKONIYATLARI
T a n a   h arakatlari  to 'g 'ris id a g i  o ' z   shaxsiy  ta n a   tilini 
soxtalashtirish  m u m k in m i?   —  d e g a n   savol  tipik  ( o 'zig a  
x os)  h i s o h l a n a d i .  Bu  s a v o lg a   o d a t d a g i   j a v o b   sa lb iy  
b o 'l a d i ,  c h u n k i   sizni  i m o - i s h o r a l a r   o r g a n  i / m   m ik r o -  
signallari  va  aytilgan  s o 'z l a r   o 'r ta s id a   k o n g ru cn tlik n in g  
y o 'q l i g i   fo sh   q ilib   q o ' y a d i .   M a s a l a n ,   o c h i q   k a f t l a r  
halollik  bilan  assotsiatsiya1  qilinadi.  a m m o   a ld o q c h i  sizga 
q u c h o g ' i n i   o c h i b   k u lib   q a r a b ,   s h u   v a q t n i n g   o ' z i d a  
y o lg 'o n n i  s o 'z la s a ,  un in g   o r g a n i / m i n in g   m ikrosignallari 
y a s h ir in   o 'y - f i k r l a r i n i   fosh  q ila d i.  Bu  t o r a y g a n   k o 'z  
q o ra c h iq la ri,  k o 'ta rilg a n   qo sh   yoki  o g 'i z   b u rch a g in in g  
q iy s h a y is h i  b o 'l is h i   m u m k i n   va  bu  b a r c h a   s ig n a lla r  
o c h iq   q u c h o q   va  tab a ssu m g a   ziddir.  N a tija d a   r e ts e p ie n l1 
esh ita y o tg a n   narsasiga  ish o n m a slik k a   m oyilroq  bo'ladi. 
X uddi  inson  m iyasida  n o k o n g ru c n t  n o verbal  sig n a lla m i 
q a y d   q i l g a n d a   h a r   s a f a r   s lr e lk a s i   t u s h i b   k c t a d i g a n  
s a q l o v c h i   p r i b o r   b o r d a y .   A m m o   s h u n d a y   h o l a t l a r  
b o'ld ik i,  iliq  taassurotga  crishish  u c h u n   tan a   tili  m axsu s 
o 'rg an ilad i.  M a sa la n .  М и с с   А м е р и к а   (A m erika  go 'z a li) 
yoki  М и с с   в с е л е н н а я   ( D u n y o   g o 'z a li)  go 'z a llik   ta n - 
lovlarini  oling.  U la rd a   h a r   bir  Lshtirokchiga  iliqlik  va 
samimiylik  tarqatib  tunidigan  tana  harakatlariga  o'rgatiladi. 
T a n l o v   is h tiro k c h is i  q a n c h a   k a tta   m a h o r a t   bila n   bu 
signallam i  yctkaza  olsa  u  h a k a m la rd a n   sh u n c h a   katta  ball 
oladi.  A m m o ,  h attoki  tajribali  m utaxassislar  h a m   kerakli 
h a ra k a tla m i  qisqa  vaqt  m o baynidagina  taqlid  qila  oladi, 
ch u n k i  o rg anizm   uning  ongli  harakatlariga  q a ra m a - q a rs h i 
s ig n a lla m i  tez   o r a d a   b eixtiy or  uz a ta   b o sh la y d i.  K o 'p  
s i y o s a t c h i l a r   t a n a   tilin i  n u s x a la s h   s o h a s i d a   ta jr ib a li 
m u ta x a s s is la r   b o 'l ib ,  o ' z   s a y lo v c h ila rin in g   Lshonchini 
qozon lsh   va  ularni  o'z lariga  m oyil  qilish  u c h u n   b u n d a n