Tuzuvchilar: M. J. Rajabov

KRKSLO  O'LCHOVI
Stul  yoki  krcslo  s u y a n c h ig 'in in g   balandligiga  b og'liq 
holda  inson   m a q o m i  k o 'tarilish i  yoki  pastlashi  m u m k in  
va  b u n g a   m iso l  s u y a n c h i g 'i   s u n ' i y   r a v is h d a   b a la n d  
ko'tarilgan  krcslolardir.  Krcslo  su y a n ch ig 'i  q a n c h a   baland 
bo'lsa,  u n d a   o 'tiig a n   o d a m   s h u n c h a   yuqori  va  o b ro 'g a  
cga  bo'ladi.  X o nlar,  im pcrato rlar,  qirol  va  qirolichalar, 
Kim  Papalari  va  boshqa  yuqori  n ufuz  va  initiyozga  cga 
l a b a q a d a g i l a r   k r e s l o   s u y a n c h i g ' i   b a l a n d l i g i n i   2 .5  
m c t r g a c h a   k o 't a r i s h a d i .   bu  e s a   o 'z i g a   b o 'y s u n u v c h i  
fuqarolar  oldida  o 'z   m a q o m in i  la'k idlash  uchu n d ir.  Yirik
173

---

b o s h q a ru v c h ila m in g   kreslolari  tcri  bilan  q o p la n g a n   va 
b a l a n d   s u y a n c h i q l i   b o ' l a d i .   B u n g a   q a r a m a - q a r s h i  
ravlshda  t a s h r if   b u y u r u v c h ila r   s lu llarin in g   s u y a n c h ig 'i 
pasi  b o 'l a d i .   A y l a n a d i g a n   s t u l l a r   b a r q a r o r   s tu l l a r g a  
q a ra g a n d a   k o 'p r o q   q u d r a t  va  e rkinlik  be ra d i,  c h u n k i  
b u n d a   o d a m g a   b o s im   o 'tk a z ila y o tg a n   bir  vaqida  ha гака I 
qilish  crkinligi  to 'liq   ta 'm i n la n a d i.  M u s t a h k a m   oyoqli 
s tu lla r  crkin   h a ra k a t  qilish  im k o n in i  b c rm a y d i  va  bu 
e r k i n l i k n i n g   y o 'q l ig i   s t u l d a   o ' t i r g a n   o d a i n n i n g   h is -  
tu y g 'u   va  m u n o sa b a tla rin i  jo y la r   va  b a d a n   ha ra k a tla ri 
y o rd a m id a   k o m p cn sa tsiy a   qiladi.  Tirsak  q o 'y g ich li  krcslo 
s u y a n c h i g ' i   y o t a d i g a n   va  g ' i l d i r a y d i g a n   k r e s l o l a r  
o d d iy la rid a n   afzalroqdir.
STOLNING  KO'TARILISIII
E n d i   s tu l n i   b o s h q a   i s h l i r o k c h i l a r n i n g   s t u l l a r i d a n  
b a la n d latib   jo y lashtirib   o ' z   m a q o n iin i  k o 'tarish   m u m -  
kinligi  h a q id a   likr  bildiram iz.  M a ’lum ki,  b a 'z i  reklam a 
b i z n c s i n i n g   y i r i k   k o r c h a l o n l a r i   p o l d a n   m a k s i m a l  
b a la n d l ik k a   o 'r n a t i l g a n   b a l a n d   s u y a n c h i q l i   k r e s l o d a  
o ' t i r i s h n i   y o q tir a d ila r .  Bu  b ila n   b ir  v a q tn i n g   o 'z i d a  
ta s h r if   b u y u ru v ch ilar  r o 'p a r a d a g i  divan  yoki  stuld a  j o y  
q id irish a d ik i,  kclgan  o d a m n i n g   yuzi  b o s h q a ru v c h ila r-  
ning  stoli  bilan  b a ra v a r  b o'lad i.  B u n d a y   hiylaning  siri 
s h u n d a k i,   c h c k a y o t g a n   o d a m   k u ld o n g a   k u ln i  q o q ish  
u c h u n   t a s h r if   b u y u ru v ch in in g   q o 'lin i  o lm a s d a n   n o q u lay  
ahvolga  tushishidir.
STULN1NG  0 ‘RNI
A w algi  bobda  aytilganidek,  tash rif  buyuruvchiga  eng 
k u ch li  ta 's ir  va  h u k m   o 'tk a z ish   uning  stu li  q a ra m a - 
qarshi  tarafda,  ro 'p o ran g izd a  turganda  am alga  oshadi. 
B osim   o'tk az ish n in g   odatdagi  usuli  sh u n d an   ibonitki, 
ta sh rif  b u yu ru vchi  slu lin i  b o sh q aru v ch i  sto lid an   iioji 
b o rich a  u zo q ro q q a  joylashtirLsh  kerak  Slul  ijtim oiy-
174

---

h u d u d iy   c h e g a r a d a   b o 'lib ,  tashril  b u yu ru v ch i  m a q o m in i  
pasaytirishga  y o r d a m   be rad i.