Tuzuvchi: Baxtiyorova Nigina. Mavzu: Hujayra tiriklikning asosi. Teodor Shvann hujayra nazariyasi asoschisi Ilk hujayra tasviri «Микрография»

Hujayra yadrosi, endoplazmatik to’r va Goldji apparatilarining sxematik ko’rinishi:
(1) Hujayra yadrosi. (2) Yadro memranasi teshikchalari. (3) Granulyar(donador) endoplazmatik to’r. (4) Agranulyar(silliq) endoplazmatik to’r. (5) Silliq endoplazmatik to’rdagi ribosomalar. (6) Transportlanuvchi oqsillar. (7) Transportlshuvchi vezikulalar. (8) Goldji kompleksi. (9) Mitoxondriya ichki membranasi
(10) Mitoxondriyaning tashqi membranasi (11) Membranalar orasidagi bo’shliq
Goldji apparati - yapaloq membranalarning sisternalari bo’lib, qirg’oqlariga yaqin joylarida kengayganroq bo’ladi. Goldji apparati sisternalarida ba’zi oqsillar yetishtiriladi va ular sekretsiyalar yoki lizosomalarni shakllantirishga mo’ljallangan bo’ladi. Goldji apparati assimetrik shaklda bo’lib, uning sisternalari hujayra yadrosiga yaqin joylashgan bo’ladi.
Ядро
Hujayra yadrosi DNK molekulasini o’z ichiga oladi. DNK da organizmning genetik ma’lumotlari saqlanadi.
Yadroda replikatsiya, ya’ni DNK molekulasi ikkitaga aylanadi. Hamda transkripsiya – DNK matritsasida RNK molekulalar sintezi yuz beradi.
DNK ning
ikkitalik
spirali
Sitoskelet
Unga oqsillarning fibrillyar tarkiblilari kiritilib, hujayra sitoplazmasidagi: mikrotrubkalar, aktiv va oraliq filamentlar kiradi. Mikrotrubkalar organellar tashishiga, aktin filamentlar hamda oraliq filamentlar hujayra shaklini ta’minlaydi,
O’simlik bargi protoplastlari
Протопласт (grekcha πρώτος — «birinchi» va πλαστός — shakllangan) — o’simlik va bakterial hujayralarning tarkibiy qismi bo’lib, o’z ichiga sitoplazma, yadro, organellalar, hujayra membranalarni oladi.
Sentriolilar
Silindrsimon oqsil strukturalar bo’lib, hayvon hujayralarining yadrosiga yaqin joylashgan bo’ladi, o’simliklarda ular yo’q.
Ular asosan hujayra bo’linihiga javobgar.
Epiteliy hujayralari
Mitoxondriyalar  — maxus organellar bo’lib, asosiy vazifasi bu – ATF sintezi hisoblanadi. ATF — bu universal energiya tashiuvchisidir. Nafas olish mitoxondriyalarning enximatik sistemasi hisobiga amalga oshadi.
Mitoxondriyalar o’zlarining shaxsiy DNK-genomi va prokariot ribosomalariga ega bo’lib, ushbu xolat uning simbiotik xolatda ekanligiga dalolatdir.
Odam mitoxondriyasida 13 ta gen, eng sodda organizm Reclinomonas americana da esa 97 ta (!) mavjud.