Тузувчи : Файзуллаева Н

Davlat xarajatlarining turlari

Davlat xarajatlarining asosiy kategoriyalari ish haqini, tovarlar va xizmatlarni, subsidiyalarni, transfertlarni, foiz to‘lovlarni va kapital qo‘yilmalarni o‘z ichiga oladi. Davlatning davlat tashkilotlarida mehnat va ish haqiga yondashuvi davlat xarajatlarining samaradorligiga katta ta’sir qiladi. Okladning past stavkalari va malakaviy hamda texnik xodimlarning shkalalari ko‘p farqlanmasligi ishga bo‘lgan qiziqishni kamaytiradi va davlat xizmatchilarining past mehnat unumdorligiga olib keladi. Boshqa tomondan davlat sektoridan oxirgi instansiya ish beruvchisi sifatida foydalanish ish haqi foizi bo‘yicha xarajatlarning anchaga oshishiga olib keladi. Ko‘plab mamlakatlarda amalga oshirilgan islohotlar ish haqi fondini qator chora-tadbirlar o‘tkazish bilan qisqartirishga yo‘naltirilgan, jumladan, davlat xizmatchilarini ro‘yxatdan o‘tkazish va “yolg‘ondakam ishlaydiganlar”ni yo‘qotish, vakansiyalar va vaqtinchalik ish o‘rinlarini yo‘qotish; kafolatlangan ishga joylashishni bekor qilish; nafaqaga ixtiyoriy ketish, ish haqini qisqartirish, ish haqining yuqori chegarasini belgilash va uni muzlatish bo‘yicha dasturlarni amalga oshirish va eng oxirgis - ishdan bo‘shatish. Qator mamlakatlarda okladlarni rahbarlar foydasiga differensiallashga urinishlar bo‘ldi.