|
Fanni o'qitishdan maqsad – talabalarda makroiqtisodiyot nazariyasi va davlatning makroiqtisodiy siyosati van i tahlil qilish to'g'risida bir tizimga solingan bilim va ko'nikmalarni shakllantirishdan iborat.
MAVZULAR BO’YICHA MA’RUZALAR MATNI
Kirish
Fanni o’rganishning dolzarbliligi. Iqtisodiyotda barqaror o’sish sur’atlarini ta’minlash, investitsiya va biznes muhitini yanada yaxshilash, milliy manfaatlarimiz uchun eng qulay tarzda jahon iqtisodiyotiga integratsilashish, iqtisodiy faollik darajasini oshirish kabi vazifalar davlat tomonidan amalga oshiriladigan makroiqtisodiy siyosat samaradorligiga, uning ilmiy asoslanganligi hamda real voqelikni hisobga olib o’tkazilayotganligiga bog’liq.
Inflyatsiya sur’atlarining jilovlanishi, davlat byudjeti taqchilligini tan olingan me’yorlarlardan ham past darajada bo’lishini ta’minlanishi respublikamizda olib borilayotgan makroiqtisodiy siyosat samaradorligidan dalolat beribgina qolmasdan, iqtisodiyotimizga kiritiladigan investitsiyalar ko’lamining oshishi, tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarishni kengaytirish hamda aholi real daromadlarini o’stirishning muhim sharti hamdir.
Iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirishning respublikamiz prezidenti tomonidan belgilab berilgan ustuvor vazifalariga nazar tashlar ekanmiz ularning barchasi to’g’ridan- to’g’ri yoki bilvosita makroiqtisodiy masalalar ekanligiga amin bo’lamiz.
O’zbekiston Respublikasi mustaqil taraqqiyot yo’lidan, mamlakatni modernizatsiyalash va iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish yo’lidan izchil harakat qilib borar ekan, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish borasida ulkan yutuqlarga erishdi.
Ayniqsa, iqtisodiy o’sish sur’atlarining barqarorlik kasb etganligi, mamlakatimizni rivojlantirish borasida keyingi yillarda qayd etilayotgan natijalar bu xulosalar qanchalik asosli ekanligini ko’rsatdi.
Jumladan, Dastlabki ma’lumotlarga ko’ra, 2017 yil bo’yicha joriy narxlarda O’zbekiston Respublikasi YAIMi 249 trillion 136,4 milliard so’mni tashkil etgan va 2016 yilning mutanosib davriga nisbatan 5,3 foizga o’sgan. YAIM indeks-deflyatori 2016 yil narxlariga nisbatan 118,9 foizni tashkil etgan.
2017 yil yakunlariga ko’ra aholi jon boshiga YAIM 7 million 692 ming so’mni (939,5 dollar) tashkil etgan, bu 2016 yilga nisbatan 3,6 foizga ko’p demakdir.”3.
Mamlakatimizni barqaror rivojlantirish, iqtisodiy o’sish jarayonlarini jadallashtirish hamda uni yangi sifat bosqichiga ko’tarish strategiyasini belgilashda iqtisodiy rivojlanish tendensiyalarini, undagi yutuq hamda kamchiliklarni tahlil qilish, aniqlash va baholash muhim ahamiyatga ega. Zamonaviy taraqqiyot jarayonlari iqtisodchi kadrlardan makroiqtisodiy nazariya va eng zamonaviy makroiqtisodiy konsepsiyalar bilan yaxshi tanish bo’lishni, makroiqtisodiy tahlil malakasiga, nazariy bilimlarni amaliyot bilan bog’lash ko’nikmalariga ega bo’lishni talab etadi. SHu sababli ham makroiqtisodiy jarayonlarning kechishi qonuniyatlarini, makroiqtisodiy muammolarni, makroiqtisodiy siyosat yuritgan holda ularni yechish yo’llarini turli modellar vositasida mantiqiy izchillikka amal qilgan holda o’rganish dolzarb vazifadir
Makroiqtisodiyott fani ko’rilayotgan masalalarga bog’liq tarzda iqtisodiyot fanlari tizimidagi «Mehnat iqtisodi», «Bank ishi», «Pul.Kredit.Bank.», «Moliya», «Soliqlar va soliqqa tortish», «Xalqaro iqtisodiy munosabatlar», «Jahon iqtisodiyoti», «Makroiqtisodiy statistika», «Iqtisodiy matematik modellashtirish» hamda boshqa fanlar bilan aloqadorlikka ega.
Halqaro iqtisodiyotga integratsiyalashish, Xalqaro valyuta fondi (XVF), Jahon Banki, Osiyo Taraqqiyot Banki kabi xalqaro moliya tashkilotlari faoliyatiga qatnashish bir qancha qoidalarga rioya qilishni talab etadi. Bulardan biri mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishini tahlil qilish va prognozlashda makroiqtisodiy ko‘rsatkichlarni bir xil usul va uslublarda hisoblashdir. Darhaqiqat, mamlakatning iqtisodiy holatini, o‘tkazilayotgan joriy chora-tadbirlarning zarurligini, ularning samarasini baholashda, istiqbolini aniqlashda iqtisodiy tahlil va prognozlash juda katta ahamiyatga ega.
Do'stlaringiz bilan baham: |
