Тузувчи : Файзуллаева Н

16.4. Tarmoqdagi mahsulot talabini prognozlash

Tarmoqning uzoq muddatli (perspiktiv) talabi, hajmi va ishlab chiqarish strukturasini belgilashda ular uchun kerakli bo‘lgan xom ashyo, mexnat va moliyaviy resurslarni prognoz qilish kerak.

Ushbu talab hisobining asosini tarmoq maxsulot biriligi, resurs xajmi, mexnat xajmi va jamgarma xajmi kabi ko‘rsatkichlar (koeffitsient) tashkil etadi. Xisobotlar natural xamda qiymat shaklida ko‘rsatiladi.

Tarmoqning xom-ashyo resurslariga talabi maxsulot ishlab chiqarilishi uchun kerakli moddiy resurslarning qiymat shaklidagi xarajatlarini o‘z ichiga oladi.



Prognozlash davri ichida Lt tarmogida maxsulot birligi uchun mexnat xarajatining kamaytirilganligi xisoblanishi:

L_t=L₀E

L₀- mahsulotning bazaviy mehnat xajmi (sanoatdagi mehnat resurslarining o‘sish sharoitida PT ning oshib ketishi muammosi muhim ahamiyat kasb eta boshlaydi).

Bu holda ishchi kadrlarga bo‘lgan talab

T_t=L_tX_t

X_t- prognoz qilinayotgan mahsulotning ishlab chiqarish hajmi.

Mehnat resurslariga bo‘lgan talab prognozi prognoz ko‘rsatuvchilariga bog‘liq. Mahsulot mehnat hajmi va PT sanoatdagi mehnat resurslarining o‘sish sharoitida PTning oshib ketish muammosi muhim ahamiyat kasb eta boshlaydi.



Rejalashtirilayotgan-PT ning o‘sishi %.

T₃- qo‘llanishi mumkin bo‘lgan ishchilar soni;

T-prognoz davrida bazis ishlab chiqarishni sohalashda PPPning ko‘rsatkichi.

PTning o‘sishi sur’atlari asosida E maxsulotiga bo‘lgan mehnat xarajatlarining 1000 so‘mga kamayishi ko‘zlanmoqda.