Тузувчи : Файзуллаева Н

Qisqacha xulosalar

Iqtisodiyotning real sektori o‘z ichiga institutsional sektorlarni olib, ular o‘z navbatida ikkita asosiy turga bo‘linadi: yuridik shaxslar va uy xo‘jaliklari.

MHT doirasida makroiqtisodiy tahlil uchun asosiy rol o‘ynaydigan va xalqaro iqtisodiy va moliya institutlari taklif etgan metodlar asosida hisoblanadigan va tasniflanadigan tushunchalar mavjud. Turli iqtisodiy ko‘rsatkichlarni tahlil qilishda ishlab chiqarish hajmini o‘lchashdagi paydo bo‘ladigan xatolarning asosiy sabablarini bilish kerak. Amaliyotda makroiqtisodiyot uch masalani echishni o‘z oldiga maqsad qilib qo‘yadi. Eng muhim bo‘lgan makroiqtisodiyot agregatlari, bu – ishlab chiqarish yoki “mahsulot” umumiy hajmi qiymatidir. MHT u yoki bu mamlakatning ma’lum davrdagi ishlab chiqarish hajmi haqidagi ma’lumot olishga imkon beradi. Milliy hisoblar iqtisodiy tahlil bilan shug‘ullanuvchilar kabi iqtisodiy rejalashtirishlarni amalga oshiruvchilarga ham zarur. MHT bozor iqtisodiyoti amal qilayotgan mamlakatlarda bir necha o‘n yillardan beri qo‘llaniladi. Bozor narxlarida hisoblangan YAIM ishlab chiqaruvchi birlik – rezidentlar xo‘jalik faoliyatining oxirgi natijasini ifodalaydi. MHT muvofiq mamlakat hududida amal qilayotgan barcha korxonalar, ular qisman yoki to‘liq chet elliklar mulki bo‘lsada, rezidentlar, deb ataladi. Ishlab chiqarish rezidentlari xo‘jalik faoliyati natijasida olingan daromad, asosan rezident o‘rtasida taqsimlanadi. YAIM va YAMD orasidagi farq” sof xorij daromadi” deya nomlanadi va u musbat yoki manfiy qiymatga ega bo‘lishi mumkin. Transfertlar deb to‘lovlarning shunday turiga aytiladiki, uni amalga oshiruvchi tomon to‘lovi o‘rniga hech nima olmaydi va qabul qilgan tomonning hech qanday majburiyati bo‘lmaydi. MHTga muvofiq har bir ishlab chiqarish birligi, u tovar ishlab chiqaradimi yoki xizmat ko‘rsatadimi resurslardan foydalanib, mahsulot ishlab chiqaradi va qo‘shilgan qiymat yaratadi. YAlpi ichki mahsulotni yana bozor baholarida oxirgi tovar va xizmatlarga sarflar summasi bilan o‘lchash mumkin. Asosiy kapital jamg‘arish deb asosiy aktivlar sotib olishga aytiladi. Inflyasiyani baholashning oddiy usullaridan biriga ko‘ra xarajatlarning o‘sishi prognozlarning asosi hisoblanadi.