Тузувчи : Файзуллаева Н

2.4. Mavzu: Yalpi talab-Yalpi taklif modeli 
 
Masalalarni yechilishi bo’yicha namunalar 
1-masala 
O’tgan yili AD egri chizig’i tenglamasi: Y = 3300 – 3P ko’rinishiga ega edi. Joriy yilda bu 
tenglama: Y = 3270 – 3P ko’rinishiga ega. Potensial YAIM avvalgi darajasi 3000 da qolgan. 
Inflyatsiya darajasini va qisqa muddatdagi muvozanatli YAIM hajmini aniqlang.
Echish: 
Birinchi yilda: 3000 =3300 – 3P P = 100,
Ikkinchi yilda: 3000 = 3270 – 3P P = 90,
ya’ni bu davrda narxlar darajasi 10%ga pasaygan. 
Ikki yildagi AD egri chiziq tenglamalariga ko’ra, qisqa muddatda egri chiziq chapga 
siljigan, shuning uchun: 
Y = 3270 – 300 = 2970, ya’ni Yalpi talabning qisqarishi ikkinchi -yilda ishlab chiqarish 
hajmi kamayishiga olib kelgan. 
2-masala
Uzoq muddatli AS egri chizig’i Y = 3000 tengligi, qisqa muddatli AS egri chizig’i
R = 1,0 darajasida berilgan. AD egri chizig’i tenglamasi: Y = 3,0 M/P. Pul taklifi (M) 1000 
ga teng. Narx shoki natijasida qisqa muddatli AS egri chizig’i P = 1,5 darajasiga siljgan, uzoq 
muddatli AS egri chizig’i - Y = 2500. AD egri chizig’i esa o’zgarmagan. 
Q
isqa va uzoq 
muddatdagi yangi Y va P ni aniqlang.
Echish: 
Qisqa muddatda:
AD = 3 M/P, M = 1000 
Y = 3 x 1000:1,5 =2000, ya’ni qisqa muddatda Y va P muvofiq tarzda quyidagilarga teng:
Y = 2000, P = 1,5. 
Uzoq muddatda:
AD: 2500 = 3 x 1000/P, R = 1,2, ya’ni uzoq muddatda Y va P mos ravishda quyidagilarga 
teng:
Y = 2500, P = 1,2 (chizma). 
P LRAS
SRAS 
AD 

---

148 
Y 
Mustaqil ishlash uchun masalalar 
1
. Yalpi talab egri chizig’i tenglamasi (AD): Y=4 (M/R). Dastlabki holatda pul massasi 
(M) 1200 mlrd. dollarga teng. Pul massasi 5 %ga o’sganidan so’ng qisqa muddatli muvozanatli 
narxlar darajasini va daromadlar darajasini aniqlang.