Тузувчи : Файзуллаева Н

 
Echish: 
Haqiqiy ishsizlik darajasi quyidagicha topiladi: 
friksion (3%) + tarkibiy (3%) va davriy (10%) = 16% 
Tabiiy ishsizlik darajasi quyidagichatopiladi: 
friksion (3%) + tarkibiy (3%) = 6% 
Potensial YAIMni Ouken qonunining matematik ko’rinishidan foydalangan holda topamiz: 
Haqiqiy YAIM = potensial YAIM 







%
100
)
2
1
(
1
k
U
U
, 
bu yerda, U
1
– haqiqiy ishsizlik darajasi; U2 – tabiiy ishsizlik darajasi; k - Oukena 
koeffitsenti. Ma’lumotlarni formulaga qo’yib, potensial YAIMni topamiz. 
27600 = Potensial YAIM








100
5
,
2
10
16
1
; 
27600 = Potensial YAIM x 0,85 
Potensial YAIM = 27600 : 0,85 = 32470 (pul birl.) 
Agar haqiqiy ishsizlik tabiiy darajadan oshmasa, YAIM 32470 pul birligini tashkil etar 
edi. Davriy ishsizlik mavjudligi sababli iqtisodiyot 4870 pul birligi (32470-27600) qiymatidagi 
YAIMga ega bo’la olmagan.
 
 
 
4-masala 
Iqtisodiyotda tabiiy ishsizlik darajasi – 6%, haqiqiy ishsizlik 10%ni tashkil etadi. Ishlab 
chiqarish hajmi - 600 mln. so’m. YAIMning ishsizlik darajasining o’zgarishiga ta’sirchanligi 
koeffitsiyenti 3 ga teng. YAIM uzilishini aniqlang. 
 
Echish: 
Ouken qonuniga ko’ra: 
(Y – Y*) : Y* = -

(u – u*). 
(Y – Y*) : Y* = -3 (0,1 – 0,06) = -0,12 yoki 12%. 
(600 – Y*) : Y* = 0,12 

Y* = 682 mln. so’m. 

---

146 
Demak, YAIMning uzilishi davriy ishsizlik bilan bog’liq, u quyidagini tashkil etadi: Y – 
Y* = 600 – 682 = -82 mln. so’m.