Тузувчи : Файзуллаева Н

3-masala 
Quyidagi ma’lumotlarga asosan Yalpi ichki mahsulot va takroriy hisob qiymatini 
aniqlang: 
Iqtisodiy jarayon bosqichlari 
Qiymat (pul birl.) 
«1-firma» xomashyo topadi 
200 
«2-firma» xomashyoni qayta ishlashga yetkazadi 
250 
«3-firma» xomashyoni konstruksiyali matoga qayta ishlaydi 
400 
«4-firma» matoni yakuniy mahsulot tayyorlovchiga yetkazib 
beradi 
500 
«5-firma» yakuniy mahsulotni ishlab chiqaradi 
800 
«6-firma» yakuniy mahsulotni ulgurji sotuvchiga yetkazib beradi 
900 
«7-firma» mahsulotning chakana savdosini amalga oshiradi 
1000 
Umumiy savdo qiymati 
4050 
 
Echish: 
YAIM jadval ma’lumotlari asosida ishlab chiqarish usuli yordamida yakuniy mahsulotni 
har bir ishlab chiqarish bosqichida qo’shilgan qiymatning yig’indisi orqali topish mumkin.Bunda 
oraliq mahsulotlar qiymati hisobga olinmaydi. 
YAIM = 200 + (250 –200) + (400 – 250) + (500 – 400) + (800 – 500) +(900 – 800) + + 
(1000 – 900) = 1000 pul birligi. 
Shunday qilib, qo’shilgan qiymat hajmi yakuniy mahsulot qiymatiga teng, bu 
mahsulotning chakana bahosida aks etadi. Takroriy hisob qiymati umumiy savdo qiymati va 
qo’shilgan qiymat orasidagi farq sifatida aniqlanadi, 4 050 – 1 000 = 3 050 pul birligi. 
4-masala 
Taklif etilgan jadvalni tahlil qiling (ma’lumotlar taxminiy): 
Yil 
Nominal YAIM 
(mlrd.pul birl.) 
Deflyator 
(% da) 
Real YAIM 
(mlrd.pul birl.) 
1 
2 
3 
4 
5 
1800 
2400 
3500 
4200 
6000 
50 
70 
100 
105 
120 
Quyidagi savollarga javob bering: 
1. Nominal YAIM qanday ko’ratkich hisoblanadi? 
2.
Real YAIM nominal YAIMdan qanday farq qiladi? 
3.
Deflyator nima, uni qanday hisoblash mumkin?
4.
Jadvalning so’ngi ustunini to’ldiring.