Тузувчи : Файзуллаева Н

 
3. Yalpi taklif grafigi va omillari. 
Yalpi taklif deganda muayyan baxolar darajasida ishlab chikarilishi va taklif 
kilinishi mumkin bo‘lgan tovar va xizmatlarning real xajmi tushuniladi.
Yalpi taklif 
tushunchasi ko‘pincha yalpi ichki maxsulot sinonimi sifatida ko‘llaniladi. Baxolarning yukori 
darajasi ishlab chikaruvchilarga ko‘shimcha maxsulot ishlab chikarishga ragbat yaratadi va 
aksincha past baxolar maxsulot ishlab chikarish xajmini kiskarishga olib keladi. Shuning uchun 
xam milliy ishlab chikarish xajmi bilan baxolar darajasi o‘rtasida to‘gri aloka mavjud. Demak, 
maxsulot ishlab chikarish xajmi baxolar o‘sib borishi bilan o‘sib, pasayishi bilan tushib boradi. 
Yalpi taklif (AS) egri chizigi aloxida tovar taklifi egri chizigidan fark kilib uch kismdan, 
gorizontal yoki keyns kesmasi, ko‘tarilib boruvchi yoki oralik kesma xamda vertikal yoki klassik 
kesmadan iborat (10-chizma). Bunday xolat yalpi taklifni taxlil kilishga klassik va keynschilarga 
xos yondashuv bilan izoxlanadi. Iktisodiy adabiyotlarda ko‘pincha oralik kesma xam keyns 
kesmasiga kiritib yuboriladi. 
Yalpi taklifning keyns kesmasida milliy ishlab chikarishning xakikiy xajmi uning 
potensial xajmidan, ya’ni to‘lik bandlik sharoitida erishishi mumkin bo‘lgan xajmidan kamdir. 
Demak bu kesma iktisodiyot pasayish boskichida bo‘lgan va katta mikdordagi resurslardan 
foydalanilmagan sharoitni ko‘rsatadi. Foydalanilmayotgan ushbu resurslarni esa baxolar 
darajasiga ta’sir ko‘rsatmagan xolda ishga tushirish mumkin. Bu kesmada milliy ishlab chikarish 
xajmi oshishi baxolar darajasi o‘zgarmay kolgan sharoitda ro‘y beradi. 
Yalpi taklif egri chizigining 
Keyns kesmasida
iktisodiyotni nisbatan kiska muddatda amal 
kilishini xarakterlaydi. Bu kesmada yalpi taklifni taxlil kilish kuyidagi shartlarga tayanadi: 
P 
AS
Y
10-chizma. Yalpi taklif egri chizigi. 

iktisodiyot ishlab chikarish omillari to‘lik band bo‘lmagan sharoitda amal kiladi; 

baxolar, nominal ish xaki kayd etilgan, bozor tebranishlaridan juda kam ta’sirlanadi; 
Кўтарилиб борувчи 
ёки оралиқ кесма 
Баҳолар 
даражаси 
Горизантал ёки 
кейнс кесмаси
Вертикал ёки 
классик кесма 

---

54 

real mikdorlar (ishlab chikarish, bandlilik, real ish) xaki xarakatchan va bozor 
tebranishlaridan tez ta’sirlanadi.