Тузувчи : Файзуллаева Н

13-chizma. Yalpi taklif o‘zgarishining AD-AS modelidagi muvozanatga ta’siri
.
Boshka bir vaziyatda, masalan, narxlarga boglik bo‘lmagan omillardan birortasi o‘zgarib, 
yalpi taklifning o‘zgarishiga olib kelsin. Ya’ni, erning baxosi pasaysa, korxonalardan olinadigan 
soliklar kamaysa va natijasida maxsulot birligiga ketgan sarf-xarajatlar kiskarsa, unda yalpi
taklif egri chizigi AS1dan AS3 xolatga siljiydi. Bunda narxlar muvozanat darajasi P1 dan P3 ga 
kadar pasayadi va ishlab chikarishning muvozanatli xajmi Y1 dan Y3 kadar oshadi, ya’ni, 
iktisodiy o‘sish xolati ro‘y beradi. 
 
Нарх 
даражаси 
Р2 
Р1 
Р3 
AD 

---

49 
Kiskacha xulosalar 
 
AD-AS modeli umumiy makroiktisodiy muvozanat modeli bo‘lib milliy bozorni kiska va 
uzok muddatga taxlil kilish imkonini beradi. AD-AS modeli iktisodiy tebranishlarni taxlil kilish 
va baxolash uchun asos yaratadi. 
Yalpi talab – uy xo‘jaliklari, korxonalar, xukumat va chet ellik xaridorlarning baxolarning 
ma’lum darajasida iktisodiyotda ishlab chikarilgan yakuniy tovarlar va xizmatlarning umumiy 
xajmiga bo‘lgan talabidir. 
Baxolar darajasi va talab kilingan milliy maxsulot xajmi o‘rtasidagi bogliklikni ifoda 
etuvchi chizik yalpi talab egri chizigi deb ataladi AD egri chizigi traektoriyasini pulning 
mikdoriy nazariyasi tenglamasi bilan xamda baxo omillari bo‘lgan foiz stavkasi samarasi, boylik 
samarasi va import xaridlari samarasi bilan izoxlash mumkin. Baxodan boshka omillar ta’sirida 
AD egri chizigi o‘ngga yoki chapga siljiydi. 
AS egri chizigi keyns, oralik va klassik kesmalarni o‘z ichiga oladi. Uzok muddatli 
davrlarda AS egri chizigi vertikal, kiska muddatga esa gorizantal bo‘ladi. Shuning uchun AD 
dagi o‘zgarishlar ishlab chikarish xajmi, bandlik xamda baxolar darajasiga bu kesmalarda 
turlicha ta’sir ko‘rsatadi. Yalpi talab va yalpi taklif xajmlari o‘zaro mos kelgan, ya’ni AD va AS 
egri chiziklari kesishgan nukta makroiktisodiy muvozanat nuktasi, unga mos keluvchi baxolar 
darajasi baxolarning muvozanatli darajasi deb aytiladi. 
AS egri chizigi ishlab chikarishga jalb kilingan resurslar xajmi ko‘payishi xamda chngi 
texnologiyalarning kiritilishi xisobiga o‘ngga siljiydi. Bu xolat iktisodiy o‘sish deb ataladi. 
AS egri chizigining chapga siljishi stagflyatsiyadan dalolat beradi.