Тузувчи : Файзуллаева Н

Quyidagilarni
hisoblang: 
a) amortizatsiya mablag’lari hajmi; 
b) milliy daromad (MHTning eski talqiniga ko’ra); 
v) davlat byudjeti holati. 
Echish: 
a)xarajatlarga ko’ra YAIMni hisoblash formulasiga asoslanib Yalpi investitsiyalar hajmini 
topamiz: 
I = YAIM - C - G - N
x
. 
Bunda, 
T
= 600 - 320 - 90 - 30 = 160.
A = I
 
 - I
 cof
 
= 160 - 110 = 50. 
b) milliy daromad quyidagicha aniqlanadi: 
MD = YaIM - A – T
n
,
Bu yerda, 
T
n
– biznesga bilvosita soliqlar.
Bunda 

---

142 
MD
= 600 - 50 - 30 = 520. 
v) davlat byudjeti holatini aniqlash uchun davlat daromad va xarajatlarini qiyoslash zarur. 
T
= 40 + 30 = 70. 
Bunda 
T - G
= 70 - 90 = - 20, ya’ni byudjet defitsiti mavjud. 
 
6-masala 
Iqtisodiyot quyidagi ko’rsatkichlar bilan yoritilgan: 
1.
Iste’mol xarajatlari (S) = 2300; 
2.
Yalpi investitsiyalar (I) = 700; 
3.
Davlat xarajatlari (G) = 800; 
4.
Transfert to’lovlari (TR) = 100; 
5.
Davlat qarzi bo’yicha foiz to’lash (N) = 100; 
6.
Soliqlar (T) = 800. 
YaIM =YaMM deb taxmin qilinsin. 
 
Hisoblang: 
a) shaxsiy jamg’armalar; 
b) davlat jamg’armalari; 
v) agar defitsit obligatsiyalar chiqarish bilan 80%ga moliyalashtirilishi ma’lum bo’lsa, 
davlat byudjeti defitsitini qoplash uchun chiqarilgan davlat obligatsiyalari qiymati va qo’shimcha 
pul miqdori. 
Echish: 
a) shaxsiy jamg’armalar quyidagi formula yordamida hisoblanadi: 
S
p
= (Y + TR + N – T) – C 
Y = C + I + G 
Y = 2300 + 700 + 800 = 3800 
S
g
= (3800 + 100 + 100 – 800) – 2300 = 900 
b) davlat jamg’armalari quyidagi formula yordamida hisoblanadi: 
S
g
= T – TR – N – G 
S
g
= 800 – 100 – 800 = –200 
v) davlat jamg’armalarining salbiy belgisi davlat byudjeti defitsiti mavjudligini anglatadi: 
BD = –S
g
= – 200 
Defitsit 80% obligatsiyalar chiqarish bilan moliyalashtiriladi, ya’ni: 

B = 0,8 x BD 

B = 0,8 x 200 = 160 
Defitsitning qolgan qismi qo’shimcha pul chiqarish orqali moliyalashtiriladi: 

M = 200 – 160 = 40. 
7-masala 
Iqtisodiyot quyidagi ko’rsatkichlar orqali yoritiladi: 
1.
Iste’mol xarajatlari (S) = 1200; 
2.
Yalpi investitsiyalar (I) = 500; 
3.
Davlat xarajatlari (G) = 300; 
4.
Transfert to’lovlari (TR) = 200; 
5.
Davlat qarzi bo’yicha foiz to’lash (N) = 100; 
6.
Soliqlar (T) = 400. 
7.
Sof eksport (X
n
) = –100.