Тузувчи : Файзуллаева Н

kursiga ta’siri 

---

135 
Investitsion solik kreditlari ushbu mamlakatga investitsiyalar kiritishni xorijiy 
sarmoyadorlar uchun foydali bo‘lishiga olib keladi. Bu esa muvozanatli real valyuta kursini 
oshiradi va to‘lov balansida takchillikni keltirib chikaradi.
Chet mamlakatlardagi ragbatlantiruvchi byudjet-solik siyosati bu mamlakatlardagi 
jamgarmalar darajasini kamayishiga olib keladi. Bu esa xalkaro foiz stavkasini oshiradi va kichik 
ochik iktisodiyotdagi investitsiyalar darajasini kamaytiradi.
e e S-I 
S-I(R*1)
S-I(R*1) 
e2 B 
Ye1
Ye2 
e1 A Xn(Ye)2 
Xn(Ye)
Xn(Ye)1 
Xn2 Xn1 Xn Xn1=Xn2 Xn
35-chizma. Byudjet - solik siyosati- 36-chizma. Importdagi o‘zgarishlarning
ning real almashtirish kursla- eksportga ta’siri 
riga ta’siri 
Bunday vaziyatlarda xorijga sarmoya ko‘yish uchun taklif kilinayotgan milliy valyuta 
ko‘payadi va (S-I) egri chizigi o‘ngga suriladi (35-chizma). Natijada muvozanatli real 
almashtirish kursi pasayadi, milliy maxsulotlar arzonlashadi va sof eksport ko‘payadi.
 
Importga tarif yoki kvotalar joriy kilish siyosati sof eksportning oshishiga olib keladi va bu 
xol grafikda Xn (Ye)1 egri chizigini Xn (Ye)2 xolatiga siljishi sifatida namoyon bo‘ladi (36-
chizma). 
Natijada muvozanatli real valyuta kursi oshadi, milliy maxsulotlar kimmatlashadi va sof 
eksport kamayadi.
Shunday kilib, mamlakat ichki bozorini chet el rakobatchilaridan ximoya kilish maksadida 
olib boriladigan proteksionistik savdo siyosati joriy operatsiyalar xisobi va kapital xarakati 
xisobiga ta’sir kilmaydi. Ammo, u muvozanatli real valyuta kursini oshiradi va tashki savdo 
mikdorini kamaytiradi. Sof eksport o‘zgarmagan bo‘lsa xam B nuktadagi eksport va import 
xajmi A nuktadagi eksport va import xajmidan kam bo‘ladi. Importga cheklashlarni joriy kilish 
ichki narxlar darajasi (Pd)ning oshishiga olib keladi. 
Shuning uchun xam uzok davrda nominal valyuta kursi (Yen) narxlar oshishiga teng tarzda 
kamayadi. Natijada, o‘sgan muvozanatli real valyuta kursi e
2 
nuktada barkarorlashadi, ya’ni sof 
eksport kamayishi ortidan e
1 
nuktaga kadar pasaymaydi. Baxolar darajasining ko‘tarilishiga 
javoban nominal valyuta kursining pasayishi sotib olish kobiliyati paritetini tiklaydi.