Тузувчи : Файзуллаева Н

7.
 
Yalpi  taklif   grafigi va omillari. 
8.
 
AD-AS modelida  makroiktisodiy muvozanat. 
1. AD-AS modeliga umumiy tavsif.  Yalpi talab tushunchasi va grafigi. 
Xar  kanday  bozorda  vaziyat  talab  va  taklif  o‘rtasidagi  nisbatga  boglik  bo‘lib,  ular 
xajmlarining  o‘zgarishi  baxolarning  o‘zgarishini  keltirib  chikaradi.  Baxolarning  o‘zgarishi 
esa  talab  va  taklif  xajmlariga  ta’sir  ko‘rsatadi.  Bunday  o‘zaro  bogliklik  umumlashtirilgan 
xolda ko‘rib chikiladigan milliy bozorga xam ta’luklidir. 
Aloxida  tovarlar  va  xizmatlar  bozoridagi  bunday  bogliklik  talab  va  taklif  modeli 
yordamida  tadkik  kilinishini  yaxshi  bilamiz.  Ammo  makroko‘lamda  milliy  ishlab  chikarish 
xajmining  o‘zgarishi  bilan  birga  baxolar  umumiy  darajasining  o‘zgarishi  o‘rtasida  bogliklikni 
tadkik  kilish,  nima  uchun  milliy  ishlab  chikarish  xajmi  ayrim  davrlarda  barkaror  o‘sishi,  ba’zi 
davrlarda esa pasayib ketishni izoxlab berish uchun bu modellardan foydalanib bo‘lmaydi. 
Bu vazifani bajarish uchun yalpi talab - yalpi taklif (AD-AS aggregate demand- aggregate 
supply) modelidan foydalanamiz. 
Bu  modelda  yalpi  taklif,  baxolarning  umumiy  darajasi  kabi  agregat  ko‘rsatkichlaridan 
foydalaniladi. 
Makroiktisodiyotda  AD-AS  modeli  ishlab  chikarish  xajmlari  va  baxolar  darajalarining 
tebranishlarini  xamda  ular  o‘zgarishining  okibatlarini  o‘rganish  uchun  bazaviy  model  bo‘lib 
xisoblanadi.  AD-AS  modeli  yordamida  davlat  iktisodiy  siyosatining  turli  variantlari  tasvirlab 
berilishi mumkin. 
Yalpi talab – uy xo‘jaliklari, korxonalar, xukumat va chet ellik xaridorlarning baxolarning 
ma’lum  darajasida  iktisodiyotda  ishlab  chikarilgan  yakuniy  tovarlar  va  xizmatlarning  umumiy 
xajmiga bo‘lgan talabidir. 
Yoki boshkacha kilib aytganda yalpi talab iktisodiyotda ishlab chikarilgan yakuniy tovarlar 
va xizmatlarni sotib olishga kilingan umumiy xarajatlar  yigindisidir. Formula ko‘rinishida yalpi 
talabni kuyidagicha tasvirlash mumkin: