Тузувчи : Файзуллаева Н

 
               2.1-jadval. 
O’zbekiston Respublikasida YaIM dinamikasi va ishlab chiqarish tarkibi 
 
YaIMning ishlab chiqarish tarkibi,% 
Davr 
Mos davrda 
joriy 
baholarda, 
mlrd.so’m 
O’tgan yilga 
nisbatan % 
(taqqoslama 
baholarda) 
Sanoat 
Qishloq 
xo’ja- 
ligi 
Quri-
lish 
Xizmat 
ko’rsatish 
sohasi 
Sof 
soliqlar 
2000 
3255,6 
103,8 
14,2 
30,1 
6,0 
37,2 
12,5 
2001 
4925,3 
104,2 
14,1 
30,0 
5,8 
28,2 
11,9 
2002 
7450,2 
104,0 
14,5 
30,1 
4,9 
37,9 
12,6 
2003 
9837,8 
104,2 
15,8 
28,4 
4,7 
37,4 
13,7 
2004 
12189,5 
107,4 
17,5 
26,4 
4,8 
37,2 
14,1 
2005 
15210,4 
107,0 
21,1 
26,3 
4,8 
37,2 
10,6 
2006 
20759,3 
107,5 
21,8 
25,1 
5,1 
37,9 
10,1 
2007 
28186,2 
109,5 
24,0 
21,7 
5,5 
39,3 
9,5 
2008 
36839,4 
109 
22,3 
19,4 
5,6 
43,4 
9,3 
2009 
48097,0 
108,1 
24,0 
18,0 
7,0 
44,0 
7,0 
Manba: 1. «O’zbekiston iqtisodiyoti» 2006 yil uchun tahliliy sharh.  T., 2009 y. avgust. 9-b. 
2.
 
«O’zbekiston iqtisodiyoti» 2008 yil uchun axborot-tahliliy byulleteni.  T., 08.2009 y.   
Avvalambor  respublikamizda  barqaror  iqtisodiy  o’sish  tendensiyasiga  erishilganligi  va 
2004  yilda real o’sish  sur’ati  107,4  foizni, YaIMning   nominal  hajmi esa 12189,5  mlrd. so’mni 
tashkil  etganini  qayd  etish  zarur.        2005,    2006    va  2007-yillarda  ham  yuqori  o’sish  sur’ati 
saqlanib qoldi.  
2007  yilda  YaIMning  24,0  foizi  sanoat  tarmoqlarida,  21,7  foizi  qishloq  xo’jaligida,  5,5  
foizi qurilish sohasida va 39,3 foizi xizmat ko’rsatish sohasida yaratildi.  Iqtisodiyot rivojlanishi, 
real  sektorda  ishlab  chiqarish  samaradrligi  oshib  borishi  bilan  sanoat  va  ayniqsa  xizmat 
ko’rsatish  sohalarining  YAIMdagi  ulushi  ortib  borilishi  jahon  iqtisodiy  tarixida  kuzatilgan 
hodisadir.    O’zbekiston  Respublikasida  2001-2007  yillarda  sanoat  tarmoqlarining  YaIM  dagi 
ulushi  ortib  borayotganligi  progressiv  tarkibiy  siljishdan  dalolat  beradi.  “Jahon  moliyaviy 
inqirozining  salbiy  ta’sirlari  sanoat  ishlab  chiqarishida  nisbatan  ko’proq  namoyon  bo’lishi 
natijada  uning  Yalpi  ichki  mahsulotdagi  ulushi  o’tgan  yildagi  24  foiz  o’rniga  2008  yilda  22,3 
foizni  tashkil  etgan.  Qishloq  xo’jaligi  salmog’ining  19,4  foizga  qadar  pasayishi  esa 
mamlakatimiz  Yalpi  ichki  mahsuloti  tarkibining  takomillashib,  unda  sanoat,  qurilish  va  xizmat 
ko’rsatish sohalarining ulushi yildan-yilga oshib borayotganligini anglatadi”.
2
   
 
 “Izchil  dasturni  amalga  oshirish  natijasida  2009  yilda  mamlakatimiz  Yalpi  ichki 
mahsulotida sanoat ishlab chiqarishi ulushi 2000 yilga nisbatan 14 foizdan24 foizga, transport va 
aloqa  sohalari  ulushi  7,7  foizdan  12  foizga  oshdi,  ayni  paytda  qishloq  xo’jaligi  ulushi  esa  30 
foizdan  18  foizga  kamaydi”.
3
  Qo’shilgan  qiymatlar  yig’indisi  ko’rinishida  hisoblangan  YaIM 
tarkibiga  sof  bilvosita  soliqlar,  ya’ni  davlat  byudjetiga  tushgan  qo’shilgan  qiymat  solig’i,  aksiz 
                                                 
2
  Xodiev  B.YU.,  Bekmurodov  A.SH.  va  boshqalr.    O'zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  Islom  Karimovning        «Jahon 
moliyaviy-iqtisodiy  inqirozi,  O'zbekiston  sharoitida  uni  bartaraf  etishning  yo'llari  va  choralari»  nomli  asarini  o'rganish 
bo'yicha o'quv qo'llanma. – T.: Iqtisodiyot, 2009.  31-b 
3
  Asosiy  vazifamiz  –  Vatanimiz  taraqqiyoti  va  xalqimiz  farovonligi  yanada  yuksaltirishdir  /  Toshkent  oqshomi,  
01.02.2010 .  

---

18 
solig’i  va  bojxona  boji  to’lovlari  bilvosita  soliqlar  bilan  davlat  byudjetidan  ishlab 
chiqaruvchilarga berilgan subsidiyalar o’rtasidagi farq ham  qo’shiladi. 
 
Sof soliqlarning YaIMdagi ulushi 2007 yilda O’zbekiston Respublikasida 9,5 foizni,2008 
yilda  esa  9,3  foizni    tashkil  etdi.  Sof  soliqlarning  YAIMdagi  ulushi  kamayib  borishini  ijobiy 
tendensiya deb baholash mumkin.