Tuzlarning olinishi va xossalari

“Tuzlarning olinishi va xossalari” mavzusidagi tag’dimoti .

O’tilgan mavzuga oid savollar

• Tuzlar deb nimaga aytiladi?
• Tuzlarning toifalanishi?
• O’rta va nordon tuzlar deb nimaga aytiladi?
• Asosli tuzlar deb nimaga aytiladi?
• Qo’sh va aralash tuzlar deb nimaga aytiladi?
• Kompleks tuzlarga misol keltiring.

Tuzlarning olinishi:

• Asoslar va kislotalar o’rtasida boradigan reaksiyalar asosida olinadi :

2NaOH + H2SO4 = Na2SO4 + 2H2O

• Asoslarning kislotali oksidlar bilan ta’sirlashuvidan:

Ca(OH)2 + CO2 = CaCO3 + H2O

• Tuzlarning kislotalar bilan ta’sirlashuvidan:

Na2CO3 + 2HCl = 2NaCl + H2O + CO2

BaCl2 + H2SO4 = BaSO4

;

(sariq) + 3HNO3

Tuzlarning olinishi:

• Tuzlarning tuzlar bilan ta’sirlashuvidan:

Pb(NO3)2 + Na2S = PbS(qora) + 2NaNO3

• Kompleks tuzlarning olinishi:

4FeCl3 + 3K4[Fe(CN)6] = Fe4[Fe(CN)6]3 +12KCl

Tuzlarning kimyoviy xossalari:

• Tuzlarning metallar bilan o’zaro ta’siri:

CuSO4 + Fe = FeSO4 + Cu

• Tuzlarning ishqorlar bilan o’zaro ta’siri:

CuSO4 + 2NaOH = Cu(OH)2 + Na2SO4

• Tuzlarning kislotalar bilan o’zaro ta’siri:

2NaCl(q) + H2SO4(kons.) = Na2SO4 + 2HCl

• Tuzlar o’zaro almashinish reaksiyasiga kirishadi:

CaCl2 + K2CO3 = 2KCl + CaCO3

Tuzlarning kimyoviy xossalari:

• Tuzlarning parchalanishi:

2KClO3 = 2KCl + 3O2

2KMnO4 = K2MnO4 + MnO2 + O2

• Turli g’ovakli pishiriq ( bo’g’irsoq, keks) tayyorlashda ichimlik sodasining parchalanishidan foydalaniladi:

2NaHCO3 = Na2CO3 + H2O + CO2

2AgBr = 2Ag +Br2

Darsni mustahkamlash

• Quyidagi reaksiyalarda ishtirok etgan moddalarni aniqlab, tenglamalarni tugallang:
• ZnO + 2HCl = … + …
• … + H2SO4 = … + H2
• … + … = Ca3(PO4)2 + 6H2O
• CuSO4 + … = FeSO4 + …
• … = 2CuO + H2O + CO2

Uyga vazifa

• Quyidagi o’zgarishlarni amalga oshirishga imkon beradigan reaksiya tenglamalarini yozing:

Ca(OH)2 = Ca(H2PO4)2 = CaHPO4 = Ca3(PO4)2

• “ Tuzlarning ishlatilishi” mavzusiga tayyorgarlik ko’rish.