Kiberxavfsizlik kiber - Internet va kompyuterlardan foydalanish va xavfsizlik bilan bog'liq. Shunday qilib, siz akademik ta'rifga murojaat qilmasdan kiberxavfsizlik sizning Internet faoliyati va ma'lumotlaringizni kiber o'g'rilaridan himoya qilishini tushuntirishingiz mumkin.
Kasbiy jihatdan kompyuter xavfsizligi kompyuterlar, mobil qurilmalar, serverlar, elektron tizimlar, tarmoqlar va ma'lumotlarni xavfli hujumlardan himoya qilishni o'z ichiga oladi. Odamlar kiberxavfsizlik deb atalishini ko'rasiz yoki eshitasiz axborot texnologiyalari xavfsizligi or elektron axborot xavfsizligi. Ikkalasi ham bir xil narsani anglatadi.Siz kiberxavfsizlikni qo'llashingiz mumkin bo'lgan kontekstlarning kengligi tufayli kiber-xavfsizlik quyidagi toifalarga ega:
Tarmoq xavfsizligi, bu sizning kompyuterlaringizni tajovuzkorlardan va zararli dasturlardan himoya qilishni o'z ichiga oladi;
Dastur xavfsizligi, dasturiy ta'minot va qurilmalarni kiber-tahdidlardan himoya qilishga qaratilgan;
Ma'lumot xavfsizligi, bu ma'lumotlarni saqlash yoki uzatish paytida butunlik va maxfiylikni himoya qilishni o'z ichiga oladi;
Operatsiyalar yoki ma'lumotlarning yo'qolishiga olib keladigan kiber-xavfsiz avariyalarga tashkiliy munosabat bilan bog'liq tabiiy ofatlarni tiklash va biznesning uzluksizligi
Ma'lumotlar aktivlariga ishlov berish va ularni himoya qilishni ta'minlaydigan operatsion xavfsizlik;
O damlar o'zlarining qurilmalarini zararli hujumlardan qanday himoya qilishiga bag'ishlangan oxirgi foydalanuvchi ma'lumotlari.
Dunyodagi eng yaxshi kiberxavfsizlik maktablari.
Kiberxavfsizlik bu-tizimlarni tarmoqlarni va dasturiy ilovalarni raqamli xujumlardan
ximoya qilish vazifalarini amalgam oshirishdir. Bunday xujumlar odatda maxfiy axborotlarni olishga o’zgartirishga va yo’q qilishga qaratilgan bo’lib foydalanuvchilardan pul talab qilishga yoki korxonaning normal ishini buzishga qaratilgan. Xozirgi kunda kiberxavfsizlik choralarini amalgam oshirish murakkab masala hisoblanib g’arazli insonlar brogan sari xar xil usullarini izlab topishmoqda.
Kiberxavfsizlik soxasida samarali yondashuv ko’p darajali ximoya ko’rinishda amalgam oshiriladi. Bunda ximoyalanishi kerak bo;lgan kompyuterlarni tarmoqlarni, dasturlarni yoki malumotlarni o’z ichiga oladi.
Kiberxujumlardan samarali ximoyani tashkil etish uchun xodimlar ishchi jarayonlar va texnologiyalar bir-birlarini to’ldirishlari zarur foydalanuchilar axborot xavfsizlikining asosiy prinsiplariga rioya qilishlari zarur bunda ishonchli parollor tanlashi electron xatlarga etiborliroq bo’lishi va ma’lumotlarni zaxiralash amalgam oshirilaadi. Tashkilotlarda bo’ladigan xujumlarga qarshi choralar to’plarni ishlab chiqilgan bo’lishi kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |