Tushunchalar tahlili Iqtisodiyot-mulkchilikning

1.Tushunchalar tahlili

1. Iqtisodiyot-mulkchilikning turli shakllariga asoslangan xo’jaliklardan, xo’jaliklararo, davlatlararo birlashmalar, korporatsiyalar, konsernlar, qo'shma korxonalar, moliya va bank tizimlaridan, davlatlar o’rtasidagi turli munosabatlardan iborat o’ta murakkab ijtimoiy tizimni anglatadi.

2. Iqtisodiy resurslar-xizmatlar va tovarlar ishlab chiqarish jarayonida foydalaniladigan barcha turdagi resurslarni anglatadi.Iqtisodiy resurslar to’rtga bo’linadi: 1)tabiiy resurslar; 2)ishchi kuchi resurslari; 3)kapital; 4)tadbirkorlik qobiliyati;

3. Iqtisodiy kategoriyalar-doimo takrorlanib turadigan, iqtisodiy jarayonlar va real hodisalarning ayrim tomonlarini ifoda etuvchi ilmiy-nazariy tushuncha. Iqtisodiy kategoriyalar alohida kishilar tomonidan o’ylab topilmagan, balki real hodisalarni ifoda etadigan ilmiy tushuncha bo’lib, ilmiy fikrlash mahsulidir. Masalan, bozor, kapital, ishchi kuchi, iqtisodiy muvozanat, moliya, kredit va boshqalar.

4. Ilmiy abstraksiya usuli-tahlil paytida xalal berishi mumkin bo’lgan ikkinchi darajali narsalar, voqea-hodisalarni fikrdan chetlashtirib, o’rganilayotgan jarayonning asl mohiyatiga e’tiborni qaratishdir. Bu usul yordamida o’rganilayotgan voqea-hodisalarning ichki, ko’zga ko’rinmaydigan mohiyati, uning asl mazmunini bilib olinadi.

NOTO‘G‘RI”_vazifasi'>2. “TO‘G‘RI – NOTO‘G‘RI” vazifasi

1.	Cheklangan iqtisodiy resurslardan oqilona foydalanib, aholining to‘xtovsiz o‘sib boruvchi ehtiyojlarini qondirish maqsadiga erishish, resurslar va mahsulotlarni to‘g‘ri taqsimlash yo‘llarini topish iqtisodiyotning asosiy mazmunini tashkil etadi	TO’G’RI
2.	Takror ishlab chiqarishning ishlab chiqarish fazasi eng asosiy va boshlang‘ich bosqichi hisoblanadi	TO’G’RI
3.	Taqsimot jarayonida tovarlar va xizmatlar turli kishilar, guruhlar tomonidan iste’mol qilinib, ularning ehtiyojlarini qondiradilar	NOTO‘G‘RI
4.	Shaxsiy iste’mol jarayonida ishlab chiqarish vositalari va ishchi kuchidan foydalanilib, unumli iste’mol qilinadi	NOTO‘G‘RI
5.	Tovar va xizmatlar, resurslar harakati doimo to‘xtovsiz takrorlanib turadigan jarayondir	TO’G’RI
6.	Moddiy ehtiyojlar - kishilarning o‘zlariga foydali bo‘lgan moddiy ne’matlarni xarid qilish va foydalanishga bo‘lgan xohishlaridir	TO’G’RI
7.	Iqtisodiy resurslar tarkibiga tabiiy resurslar, ishchi kuchi resurslari va moddiy resurslar kiradi	NOTO‘G‘RI
8.	Fiziokratlar g‘oyasi bo‘yicha boylik qishloq xo‘jaligida yaratiladi va ko‘payadi	TO’G’RI
9.	A.Smitning “ko‘rinmas qo‘l” prinsipi - insonni faollashtiradigan asosiy rag‘bat shaxsiy manfaatdir	TO’G’RI
10.	Umumiy iqtisodiy qonunlar - alohida olingan iqtisodiy tizim sharoitida amal qiladi.	NOTO‘G‘RI

1.	Takror ishlab chiqarishning to‘rtinchi fazasi - iste’mol jarayonida
a)	hamma tovar va xizmatlar yaratiladi
b)	tovarlar va xizmatlar turli kishilar, guruhlar tomonidan iste’mol qilinib, ularning ehtiyojlarini qondiriladi
c)	ishlab chiqarish vositalari, kapital va ishchi kuchi, tovar va xizmatlarning alohida turlari, ishlab chiqaruvchi tarmoqlar, sohalar, hududlar va nihoyat, korxonalar o‘rtasida taqsimlanadi
d)	turli xil yo‘nalishdagi ishlab chiqaruvchilar yoki xizmat ko‘rsatuvchilar o‘rtasida iqtisodiy aloqa – ayirboshlash, pul orqali oldi-sotdi jarayoni sodir bo‘ladi
2.	Quyidagilardan qaysi biri iqtisodiy resurslar tarkibini to‘liq aks ettiradi?
a)	mehnat vositalari va ishchi kuchi
b)	kapital va ishchi kuchi
c)	tabiiy va inson resurslari
d)	kapital, yer, ishchi kuchi va tadbirkorlik layoqati
3.	Iqtisodiy nazariyaning qaysi oqimida savdo-sotiq va asosan tashqi savdo barcha boyliklarning manbai deb hisoblanadi?
a)	fiziokratlar
b)	klassik burjua iqtisodiy maktabi
c)	merkantilizm
d)	marksistik nazariya
4.	Keyns ta’limoti bo‘yicha
a)	odamlarning, jamiyatning boyligi puldan, oltindan iborat, boylik savdoda - muomala jarayonida paydo bo‘ladi, ko‘payadi
b)	boylik qishloq xo‘jaligida yaratiladi va ko‘payadi
c)	boylik faqatgina qishloq xo‘jaligidagina emas, balki sanoat, transport, qurilish va boshqa xizmat ko‘rsatish sohalarida ham yaratiladi
d)	davlat iqtisodiyotni boshqarishda faol qatnashishi zarur
5.	Quyidagilardan qaysi biri umumiy iqtisodiy qonunlar jumlasiga kiradi?
a)	ehtiyojlarning yuksalish qonuni
b)	qiymat qonuni
c)	talab qonuni
d)	taklif qonuni

4. KROSSVORD

Eniga: 1) Insonning yashashi va kamol topishi, umuman insoniyatning
rivojlanishi uchun kerak bo‘lgan hayotiy vositalarga bo‘lgan zaruriyati.
Bo‘yiga: 2) kishilarning bilim va dam olish, madaniy saviyasini oshirish,
malaka-mahoratga ega bo‘lish, har xil xizmatlardan bahramand bo‘lish – bu
qanday ehtiyoj turi
3) kishilarning o‘zlariga foydali bo‘lgan moddiy ne’matlarni xarid qilish va
foydalanishga bo‘lgan xohishlaridir – bu qanday ehtiyoj turi

1)EHTIYOJ

2)MA’NAVIY

3)MODDIY