Turoperatorlik faoliyati

3.1-chizma. Turistik bozordagi talab va takliflar³
Turistik bozor o‘zining qabul qila olish chegarasi (sig‘imdorligi) bilan tavsiflanadi, ya’ni aniq bir belgilangan davrda (mavsumda yoki bir yilda) belgilangan turistik mahsulotni amaldagi narxlar va takliflarga muvofiq sota olishidir. Bozorning sig‘imdorligi aholining talab doirasida to‘lov qobiliyatiga egaligi, narx darajasi va turistik takliflarning tavsifiga bog‘liq bo‘ladi. Turistik mahsulotga bo‘lgan talab va narx darajasiga qarab qisqarishi yoki bo‘lmasa aksincha oshib borishi mumkin. Bozorning sig‘imi va uning o‘zgarishi tendensiyasini biladigan korxona ushbu bozordan ravnaqi darajasi uchun foydalanish imkoniyatiga ega bo‘ladi.

Turistik bozorda bir-biriga qarama-qarshi harakatlanadigan hamda turistik aylanma harakatni yaratuvchi pul oqimi yo‘nalishi va turistik mahsulotning muntazam harakatlanishini yaratib beruvchi omil vujudga keladi.

Turistik aylanma harakat - iqtisodiy aloqalar tarkibiga kiruvchi xizmatni pulga yoki bo‘lmasa pulni xizmatga almashtiruvchi jarayon kiradi. Ushbu jarayon turistik mahsulot oqimining harakatlanish yo‘nalishi, investitsiyalarning turizm sohasini rivojlantirish va turistik faoliyatdan keladigan daromadning byudjetga kelib tushishini ko‘rsatib beradi.

Turistik aylanma harakat quyidagi chizma bo‘yicha amalga oshiriladi:

1.Turist yo‘llanmani sotib oladi va turistik kompaniyaga pul to‘laydi.

2.Oqibatda turist o‘zining istak-talabini qondiradi.

3.Turistik korxona sotilgan turistik mahsulot uchun pulni oladi, turizm sohasining rivoji uchun investitsiya o‘tkazadi yoki bo‘lmasa yangi turdagi turistik mahsulotni sotib oladi.

4.Turistik korxona sotilgan turistik mahsulot uchun boj to‘laydi, turli shakldagi to‘lovlarni bajaradi, o‘zining ishchi xodimlariga oylik to‘laydi.

Turistik korxona doimiy o‘zgarib turuvchi raqobatchilik muhitida barqaror tarzda qattiq tartib vaziyatida ish olib borishi lozim. Ushbu muhit elementlari bo‘lib bir nechta bozorlar hisoblanadi. Ular turistik mahsulot konyukturasini aniqlab beruvchi va turistik korxonaning iqtisodiyotiga tasir o‘tkazuvchi hisoblanadi:

• 
  Mehnat bozori;
  
• 
  Moliyaviy bozor;
  
• 
  Investitsiyalar bozori;
  
• 
  Turistik mahsulotlar bozori.
  
•