«turon-iqbol»

Ilk qadam
etardi. “Boshi tanasidan judo bo‘lib”, ikkiga bo‘linib qolgan 
rubobni qo‘rquvdan dag‘-dag‘ qaltirayotgan ukasining qo‘lidan 
oldi. “Opajon, mmmen bilmasdan... endi dadam meni o‘ldiradi” 
– deb yig‘layotgan ukasining ko‘zyoshlarini artdi. “Qo‘rqma 
ukajon, hammasi yaxshi bo‘ladi. Menga ishonasanmi?” – dedi 
o‘shanda yuragi achishib. Yig‘idan shishib ketgan ko‘zlarini jav-
diratgan ukasi opasini quchoqlab oldi. O‘sha kuni aytarli hech 
narsa bo‘lmadi. Faqat, dadasining qon bosimi oshdi. Gulhayo-
ning rubobni tozalayman deb olib, ikki bo‘lib qo‘ygani uchun”...
Gulhayo rolga kirib shunday hikoya qilib berardiki, talabalar 
uning ovoziga mahliyo bo‘lib o‘tirishardi. U esa hikoyani aytish-
da davom etardi. “Opa o‘n yoshida: 
– Agar yana bir marta ukamni ursang, qo‘lingni sindiraman, 
tushundingmi?!...
Gulhayo bitiruvchi sinfda o‘qirdi. Maktabdan uyga qaytarkan 
chorrahada bolalarning janjallashayotgani ustidan chiqdi. Be-
farq o‘tib ketolmadi, hamma bolalar o‘z mahallasining bolalari, 
ukasining sinfdoshlari edi. “Hoy, tomoshatalablar, ajratsanglar 
bo‘lmaydimi, uyalmaysizlarmi?” Bolalar Gulini ko‘rishi bilan, 
qochib ketishdi. Ne ko‘z bilan ko‘rsinki, yerda, tuproqqa ki-
yimlari qorishib, burnidan qon sizib, o‘rtancha ukasi yotibdi. 
Gulhayoning opalik qoni qaynadi mojarokash jo‘jaxo‘rozlarni 
bazo‘r ajratdi. Ko‘ngli allanechuk bo‘lib, ukasini shu ahvolga 
solgan bolaga tahdidli ovozda: Agar yana bir marta ukamga 
qo‘lingni uchini tekkizsang... Gulhayo o‘sha paytdagi g‘azabdan 
ko‘tarilgan ovozini o‘zi-da taniyolmadi. Yuragida ukasining hi-
moyasi uchun ko‘tarilgan nimadir jo‘sh urardi. G‘azabmi, mehr-
mi, nafratmi, g‘amxo‘rlikmi yo hammasi aralashmidi. Bilolmadi. 
Bu nomsiz tuyg‘u qaynagan paytda, jabrdiyda ukalarining poyi-
da butun dunyoni-da tiz cho‘ktirishga qodir kuchni his etardi. 
Ammo, u kasallik oldida ojiz ekan. Shifoxonaning xlor hidi kelib 
turadigan zallarida turib, dunyodagi eng yomon narsa ojizlik 
ekanligini tushunib yetdi.

---

63