BOSHLANG‘ICH O‘RGATISHDAGI SUZISH USULLARI Jismoniy va suzish tayyorgarligi darajasidan kelib chiqib kursantlar ikkita asosiy guruhga bo‘linadilar. Birinchi suzishni bilmaydiganlar, ikkinchi yomon suzuvchilar(10-12 metrgacha). Birinchi mashg‘ulotlar ikkala guruhda ham alohida o‘tkazilib ularda turli-xil vazifalar echiladi.
Yangi o‘rganuvchilar bilan mashg‘ulot o‘tishda tayyorlov mashqlarini egallab suvni o‘rganish, yengillashtirilgan usullarda suzish (ko‘krakda qo‘llarni suvdan chiqarmasdan, yonda) asosiy hisoblanadi.
Suvni o‘rganish bo‘yicha bir necha mashqlarni misol tariqasida keltiramiz:
1. Suvda turib og‘iz suv ustida bo‘lgunga qadar tana oldinga egiladi. Chuqur nafas olinadi. Yuz suvga tushirilib og‘iz va burundan sekin-astalik bilan nafas chiqariladi. Bosh suvdan chiqarilib yana nafas olinadi. Mashq sekin sur’atda bajariladi.
2. Chuqur nafas olib suv ostiga tushib ko‘zlarni ochib 10-15 soniyaga nafasni ushlab turish va og‘iz bilan burundan nafasni chiqarib suv ostidan ko‘tarilish.
3. Chuqur nafas olib suv ostiga tushib boshni oldinga egib oyoqlarni qo‘krak tomon bukib qo‘llar bilan tizzalarni quchoqlab shu holatda suv ustiga suzib chiqib 10-15 soniya tanani shu holatda ushlab, suvga nafas chiqarib oyoqqa turish
4. Chuqur nafas olib, jag‘ suvga tekkunga qadar gavda oldinga egilish, bir vaqtning o‘zida qo‘llar oldinga cho‘zilib qaftlar birlishtiriladi, yuz suvga tushirilib suv ostidan oyoqlar bilan depsinish. Depsingandan so‘ng gorizontal holat qabul qilinib iloji boricha uzoqroqqa sirpaniladi.
Suzishni bilmaydigan kursantlar bilan birinchi mashg‘ulotlarda asosiy diqqat oyoqlar, qo‘llar harakatlariga, nafas olib chiqarishga, tana holatiga qaratiladi.
Tayyorlov mashqlarini egallagandan so‘ng quyidagi tartibda suzish usullarini o‘rganishga shtiladi:
• oyoqlar harakatlari texnikasini egallash;
• nafas olib chiqarish texnikasini egallash;
• qo‘llar harakatlari texnikasini egallash;
• qo‘llar harakatlari va nafas olib chiqarishning hamjihatligi;
• nafasni ushlab turganda qo‘llar va oyoqlar harakatlarini hamjihatligi;
• harakatlarni to‘liq koordinatsiyalab suzish.
Suzish texnikasining alohida elementlari quyidagi tartibda o‘rganiladi:
1. Tayanch holatda oldinga harakatlanmay (basseyn chetiga tayanib yoki tagida turib) va oldinga harakatlanib (oldinga egilgan holatda qo‘llar bilan harakatlanib tagida yurish).
2. Tayanchsiz holatda oldinga harakatlanib (vazifaga asosan sirpanib keyin qo‘llar va oyoqlar bilan harakatlanib).
3. Taxtachaga tayanib harakatlanganda.
4. Qo‘llarni chiqarmay ko‘krakda suzish.