Turli XIL naychalar va ularning qo'llanishi

1-rasm. Suyuqlikning teshiklaridan oqib ketishiga doir chizma

V_nV₂

2 g

1

p₂1

S₂

S₁
p_H
2

. (2)

Agar idishning kesimi S₁ ga qaraganda teshikning kesmi S₂ juda kichik bo`lsa, u hol-

da

V_nV₂2g^p2^p1_H
Idishdagi suyuqlik sirtida ham, teshik tashqarisida ham atmosfera bosimi bo`lsa yoki

p₁ = p₂ bo`lsa, u holda

V_nV

2

gH (3)

2 .

Bu formula Torishelli formulasi deb ataladi, u suyuqlikning tor teshikdan oqishi

tezlikni hisoblash uchun nazariy formuladir.

Suyuqlikning teshikdan oqish tezligi ma'lum bo`lgan holda sarfni hisoblash

qiyin emas

Q_nV_nS₂. (4)

Lekin amalda oqimcha teshikdan chiqayotganda uning kesimining torayishi

sababli ko`rilayotgan masala biz ko`rgandagiga qaraganda murakkabroq. Shuning

uchun biz chiqargan tezlik formulalari tezlik va sarfni nazariy tekshirish uchun qo`l-

lanib, amalda esa ularga ma'lum tuzatishlar kiritiladi.
20. Тog‰dagi daryodan suv po‰lat sifon orqali olinadi. Sifonning diametri d = 200

mm, uzunligi m, beflardagi suv sathining farqi H = 20 m, suvning harorati t = 10°S

bo‰lsa, sifondan tushayotgan suv sarfini aniqlang. Mahalliy qarshiliklarda yo‰qolgan

dam (napor) hisobga olinmasin. (2-rasm).